به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، پروژهای جدید به نام «مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی بینالمللی» (TRIPP) را در جنوب قفقاز معرفی کرد. این پروژه در قالب توافق صلح بین آذربایجان و ارمنستان طراحی شده است، اما تحلیلگران هشدار میدهند که دستاوردهای اعلامشده ممکن است به دلیل پیچیدگیهای منطقه و رقابتهای جهانی بر سر مسیرهای تجاری محدود باقی بماند.
بر اساس گزارش خبرگزاری بلومبرگ، این مسیر از طریق خاک ارمنستان، آذربایجان را به یکی از نقاط مرزی خود در نزدیکی ترکیه در غرب متصل میکند؛ موضوعی که پیشتر ایروان آن را نقض حاکمیت خود میدانست. با این حال، حمایت آمریکا از این پروژه و امضای آن در کاخ سفید با حضور «نیکول پاشینیان» نخستوزیر ارمنستان، و «الهام علیاف» رئیسجمهور آذربایجان، زمینه عبور آن را فراهم کرد.
ترکیه برنده اصلی
بلومبرگ تخمین میزند که ترکیه سالانه حدود ۴ میلیارد دلار از این پروژه درآمد کسب خواهد کرد که ۳ میلیارد دلار از تجارت مستقیم با ارمنستان و یک میلیارد دلار دیگر از مسیر تجاری جدید است.
تحلیلگران اشاره میکنند که آنکارا که از دهه ۹۰ میلادی مرز خود را با ایروان بسته بود، اکنون کانال تجاری جدیدی به دست میآورد که نفوذ منطقهای آن را تقویت میکند.
با این حال، بلومبرگ تاکید کرد که این مسیر که «مسیر زنگهزور» نیز نامیده میشود، تنها حدود ۳۰ مایل طول دارد و بخشی کوچک از شبکه گستردهتری از مسیرهای زمینی بین آسیای مرکزی و اروپا خواهد بود.
در میان این شبکهها «مسیر میانی» به طول ۴ هزار مایل بین چین و اروپا، «مسیر شمالی» که از روسیه تحت تحریم عبور میکند، و پروژههایی که توسط مسکو، تهران، آنکارا و بغداد پیش برده میشوند، وجود دارند.
مسابقه مسیرها و بحران واشنگتن
بلومبرگ این پروژه را در چارچوب مسابقه جهانی برای مسیرهای تجاری میداند که به دلیل بازنگری در نقشه تجارت بینالملل تحت تاثیر جنگهای تجاری و رقابت قدرتهای بزرگ شکل گرفته است. این گزارش به سرمایهگذاری بیش از یک تریلیون دلار چین در طرح «یک کمربند، یک جاده» اشاره دارد و میگوید واشنگتن نتوانسته جایگزین اقتصادی جذابی ارائه دهد، هرچند دو سال پیش مسیر «هند-خاورمیانه-اروپا» (IMEC) را مطرح کرده است که هنوز در مرحله برنامهریزی باقی مانده است.
علاوه بر این، موقعیت اسرائیل در پروژه IMEC و جنگ غزه، حملات به لبنان، ایران و سوریه و همچنین تعرفههای ترامپ بر هند، همه عواملی بودند که کارایی پروژه پیشین آمریکا را تضعیف کردهاند.
چالشهای هزینه و رقابتپذیری
بلومبرگ هشدار میدهد که مسیرهای زمینی مانند «مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی بینالمللی» با مشکل هزینه بالاتر نسبت به حمل و نقل دریایی ارزانتر مواجه هستند. همچنین مشکلات زیرساختی و هماهنگی نیز وجود دارد. گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۲۳ نشان میدهد که حمل و نقل در «مسیر میانی» ممکن است تا سال ۲۰۳۰ سه برابر شود اما همچنان بخش کوچکی از تجارت بین چین و اروپا باقی خواهد ماند.
این آژانس خبری همچنین اشاره میکند که امیدهای بزرگ برای مسیر جدید ممکن است با واقعیت سیاسی و اقتصادی پیچیده مواجه شوند، زیرا مناطق عبور همچنان در معرض تنش هستند و پروژههای جایگزین در حال پیشرفت هستند، در حالی که بسیاری از برنامههای آمریکایی فقط روی کاغذ باقی ماندهاند.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸
نظر شما