فریب خوردن آدم و حوّا

خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا: پاسخ این سؤال در آیات ۲۰ـ۲۱ سوره «اعراف» آمده است. خداوند می فرماید: (شیطان به وسوسه کردن آنان مشغول شد، تا لباس های اطاعت و بندگی خدا را از تن آنان بیرون کند، و عورت آنها را که پنهان بود آشکار سازد)؛ «فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطانُ لِیُبْدِیَ لَهُما ما وُورِیَ عَنْهُما مِنْ سَوْآتِهِما».

و برای رسیدن به این هدف، بهترین راه را این دید که از عشق و علاقه ذاتی انسان به تکامل و ترقی و «زندگی جاویدان»، استفاده کند و هم عذر و بهانه ای برای مخالفت فرمان خدا برای آنان بتراشد، از این رو نخست به آدم و همسرش گفت: (خداوند شما را از این درخت نهی نکرده جز این که اگر از آن بخورید یا فرشته خواهید شد و یا عمر جاویدان پیدا می کنید)؛ «وَ قالَ ما نَهاکُما رَبُّکُما عَنْ هذِهِ الشَّجَرَةِ إِلاّ أَنْ تَکُونا مَلَکَیْنِ أَوْ تَکُونا مِنَ الْخالِدینَ».

و به این ترتیب، فرمان خدا را در نظر آنان به گونه دیگری جلوه داد، و این طور مجسّم کرد که: نه تنها خوردن از «شجره ممنوعه» زیانی ندارد، بلکه موجب عمر جاویدان و یا رسیدن به مقام و درجه فرشتگان خواهد شد.

شاهد این سخن جمله ای است که: در سوره «طه» آیه ۱۲۰ از قول ابلیس می خوانیم که می گوید: «یا آدَمُ هَلْ أَدُلُّکَ عَلی شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَ مُلْک لایَبْلی»؛ (ای آدم! می خواهی تو را به زندگی جاویدان و فرمانروائی کهنگی ناپذیر راهنمائی کنم)!؟
در روایتی که در تفسیر «قمی» از امام صادق(علیه السلام) و در «عیون اخبار الرضا» (علیه السلام) از امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) نقل شده چنین می خوانیم: «شیطان به آدم گفت: اگر شما از این درخت ممنوع بخورید، هر دو فرشته خواهید شد و برای همیشه در بهشت می مانید، و گرنه شما را از بهشت بیرون می کنند»! (۱)

و در آیه بعد می افزاید: آدم با شنیدن این سخن در فکر فرو رفت، اما شیطان برای این که پنجه های وسوسه خود را بیشتر و محکم تر در جان آدم(علیه السلام) و حوا فرو برد: (سوگندهای شدیدی یاد کرد، که من خیرخواه شما هستم)!؛ «وَ قاسَمَهُما إِنِّی لَکُما لَمِنَ النّاصِحینَ».

آدم که هنوز تجربه کافی در زندگی نداشت، و گرفتار دام های شیطان و خدعه و دروغ و نیرنگ نشده بود، و نمی توانست باور کند: کسی این چنین قسم دروغی یاد کند، و چنین دام هائی بر سر راه او بگذارد، سرانجام تسلیم فریب شیطان شد، و با ریسمان پوسیده مکر و خدعه او برای به دست آوردن آب حیات و ملک جاویدان، به چاه وسوسه های ابلیس فرو رفت و نه تنها آب حیات به دست نیاورد، که در گرداب نافرمانی خدا افتاد، آن چنان که قرآن آن را در یک جمله خلاصه کرده، می فرماید: (به این ترتیب شیطان، آنها را فریب داد و با طناب خود آنها را در چاه فرو برد)؛ «فَدَلاّهُما بِغُرُور».(۲)

با این که آدم می بایست، با توجه به سوابق دشمنی شیطان، و با علم و اطلاع از حکمت و رحمت واسعه خدا، و محبت و مهربانی او، تمام وسوسه ها را نقش بر آب کرده، تسلیم شیطان نشود ولی هر چه بود واقع شد. (۳)

پی نوشت: