حکم استفاده از درآمد حرام شوهر چیست؟

خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ صدقه و احسان از اموال حرام مورد قبول خداوند قرار نمی گیرد؛ زیرا ابوهریره از رسول  خدا صلی الله علیه وسلم روایت می کند که: «خداوند پاک است و به جز پاکی چیزی را نمی پذیرد».

و خداوند متعال فرموده اند:

«أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا کُلُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ» (سوره بقره / آیه 172)

«ای کسانی که ایمان آورده اید، از چیزهای پاک (و حلالی که) نصیب شما نموده ایم بخورید (و استفاده کنید)».

با این حال چنانچه درآمد و روزی از راه های حرام مانند: ربا، سرقت، غارت، غصب، خیانت و امال آنها به دست آمده باشد، از طریق محاکم به صاحبان حقیقی برگردانیده می شود و در صورتی که خود شخص بخواهد آنها را به صاحب آن برگرداند، نزد خداوند توبه نماید، درست تر است، اما ضایع و تباه نمودن اموال حرام جایز نیست و بهتر آن است ـ اگر مالکین و وارثین آن اموال در دسترس نباشند ـ در میان مستمندان تقسیم شود یا در امور خیریه مصرف گردد؛ زیرا تباه نمودن اموال حرام است.

پرسش : تکلیف زنی که همسرش از راه حرام کسب درآمد دارد چیست؟ آیا باید طلاق بگیرد؟

پاسخ آیت الله خامنه ای : طلاق لازم نیست، تا زمانی که یقین به حرمت اموال مورد استفاده ندارد، می تواند مصرف کند و اگر نسبت به مالی یقین به حرمت دارد، استفاده از آن جایز نیست.

پرسش : آیا برای همسر و فرزندان شخصی که از راه نامشروع کسب درآمد می کند، جایز است که از درآمد او استفاده کنند؟

پاسخ آیت الله مکارم شیرازی : اگر یقین ندارند از راه حرام تهیه شده، تصرف در آن مانعی ندارد اما اگر یقین دارند و صاحب آن را می شناسند باید به صاحبش برگردانند وگرنه ما به شما اجازه می دهیم تصرف کنید و معادل آن را که تصرف کرده اید به نیازمندی بپردازید؛ و اگر تمکن ندارید بر ذمه بگیرید و هر موقع که توانستید، بپردازید.

پرسش : اگر پدر (یا سرپرست خانواده) با وجود مخالفت اعضای خانواده مال حرام (ربا) به خانه بیاورد و افراد خانواده منبع درآمدی جز آن نداشته باشند آیا استفاده از آن مال برای سایر اعضای خانواده حرام است؟
پاسخ : در چنین شرایطی استفاده از اموال حرام سرپرست برای شما در حد ضرورت جایز است و بهتر این است که استفاده نشود.

وظیفه این است که ابتدا افراد خانواده پدر را موعظه و انذار نمایند اگر موثر واقع نشد از دیگران به ویژه داعیان دین (علما) بخواهند او را نصیحت کنند. و چون شما منبع دیگری ندارید جایز است که در حد ضرورت از آن برای خود مصرف نمایید اما بیشتر از ضرورت نباشد. در کل تغذیه با حلال و حرام در زندگی تاثیر دارد.

پرسش : زنی که درآمد همسرش از راه نامشروع است و خودش نیز منبع درآمد مستقلّی ندارد، وظیفه اش چیست؟
پاسخ :

چنانچه فردی درآمد حرام و حلال داشته و فردی که از اموال او استفاده می کند نمی داند آنچه اکنون مورد استفاده او است از حلال است یا از حرام، استفاده او از آن مال مشکلی ندارد، ولی اگر فردی همه درآمدش حرام باشد، استفاده از آن مال دو صورت دارد:

الف) اگر به عنوان نمونه، سرپرست خانواده مواد غذایی را دزدیده و به خانه بیاورد، استفاده از آن برای خودش و دیگر اعضای خانواده حرام خواهد بود، مگر آن که نیاز به حد اضطرار برسد که در آن هنگام نیز باید به حداقل ها بسنده کرد.

ب) سرپرست خانواده، اموالی را از راه حرام به دست آورده و با آن وسایلی را خریده و به خانه آورده است که در این موارد، از آن جا که فروشنده آن وسائل، رضایت به معامله داشته، استفاده از آن وسائل برای اعضای خانواده نامشروع نبوده، اما این نافی مسئولیت سرپرست خانواده در برگرداندن اموال به صاحبانش نیست.

پاسخ مراجع تقلید از حکم استفاده از درآمد حرام شوهر :

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

حرام بودن مال، موجب حرام بودن آنچه می خرد نیست.

حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):

در صورتی که اطمینان ندارید که از عین مال حرام است، تصرف و استفاده اشکال ندارد.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

مادامی که در آمدی ندارید، مجاز هستید به مقدار نیاز از آن استفاده کنید.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

چنانچه بدانید عین مال حرام است، استفاده از آن جایز نیست.

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

در صورتی که بدانید مال مذکور بعینه حرام است، تصرف در آن جائز نیست.