خبرگزاری بین المللی اهل بیت (ع) - بر اساس آن چه از روایات به دست میآید، در آغاز نزول حکم روزه، مسلمانان فقط حق داشتند پیش از خواب شبانه غذا بخورند و چنانچه کسی در شب به خواب میرفت سپس بیدار میشد خوردن و آشامیدن بر او حرام بود. حتی اگر کسی بعد از نماز شام افطار نکرده خوابش میبرد و آنگاه بیدار میشد، دیگر نمیتوانست چیزی بخورد.
همچنین در آن زمان آمیزش با همسران در روز و شب ماه رمضان حرام بود. در این شرایط یکی از یاران پیامبر (صلیاللهعلیهوالهوسلّم) به نام مطعم بن جبیر که مرد ضعیفی بود و روزه داشت، هنگام افطار وارد خانه شد، اما از شدت خستگی قبل از اینکه چیزی بخورد خوابش برد، وقتی بیدار شد گفت: من دیگر حق افطار ندارم، با همان حال شب را خوابید و صبح در حالی که روزهدار بود برای حفر خندق (در آستانه جنگ احزاب) در اطراف مدینه حاضر شد، در اثناء تلاش و کوشش به واسطه ضعف و گرسنگی مفرط بیهوش شد، پیامبر بالای سرش آمد و از مشاهده حال او متاثر گشت.
از طرف دیگر جمعی از جوانان مسلمان که قدرت کنترل خویشتن را نداشتند، شبهای ماه رمضان با همسران خود آمیزش مینمودند. در این هنگام آیه نازل شد و به مسلمانان اجازه داد که در تمام طول شب میتوانند غذا بخورند و با همسران خود آمیزش جنسی داشته باشند. «احل لکم لیلة الصیام الرفث الی نسائکم هن لباس لکم و انتم لباس لهن علم الله انکم کنتم تختانون انفسکم فتاب علیکم و عفا عنکم فالآن با شروهن و ابتغوا ما کتب الله لکم و کلوا و اشربوا حتی یتبین لکم الخیط الابیض من الخیط الاسود من الفجر ثم اتموا الصیام الی اللیل...؛ آمیزش جنسی با همسرانتان، در شب روزهایی که روزه میگیرید، حلال است. آنها لباس شما هستند، و شما لباس آنها. خداوند میدانست که شما به خود خیانت کردید. و این کار ممنوع را انجام میدادید، پس توبه شما را پذیرفت و شما را بخشید. اکنون با آنها آمیزش کنید، و آنچه را خدا برای شما مقرر داشته، طلب نمایید و بخورید و بیاشامید، تا رشته سپید صبح، از رشته سیاه (شب) برای شما آشکار گردد سپس روزه را تا شب، تکمیل کنید...»
بدین ترتیب خداوند حکم قبلی را برداشت و نسبت به مسلمانان از روی رافت و رحمتاش تخفیف داد.
فلسفه جعل حکم ابتدایی روزه:
البته باید توجه داشت، مطالبی که در بالا آمد مربوط به شأن نزول آیه است نه اینکه علت برداشتن حکم اینها باشد و درباره فلسفه جعل ابتدایی حکم پیشین مفسران به اموری اشاره کردهاند، از جمله: ۱. این حکم از همان ابتدا موقت بوده تا به زودی برداشته شود و مسلمانان عملا بدانند که در شریعت اسلام اندازه قدرت و توانایی آنها در نظر گرفته شده و به دلیل اینکه حکم روزه منجر به حرج میشد، برداشته و نسخ گردید. ۲. این حکم شاید آزمایشی بود برای مسلمانان تا مسلمانان متعهد را از دیگر مسلمانان شناخته شود. ۳. ممکن است برای آماده ساختن مسلمین نسبت به پذیرش احکام روزه بوده باشد، تا بدانند که خداوند در احکام روزه مراعات تواناییهای آنها را کرده است و از آنها نه تنها کارهای خارج از توانشان را نمیخواهد، بلکه به اعمالی که مشقت زیاد داشته باشد نیز امر نمیکند و شاهد آن برداشتن حکم مشقتآور روزه از عهده مسلمانان، و اجازه دادن به مسلمانان در انجام اعمال زناشویی و خوردن و آشامیدن در شبهای ماه رمضان است.
نظر شما