چگونه ژنتیک و محیط بر تربیت دینی فرزندان مؤثر است؟

خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع) ابنا- از جمله عواملی که در تربیت  دینی فرزندان موثر است تاثیر عوامل محیطی و ژنتیکی است.

 تاثیر ژنتیک بر تربیت دینی فرزندان

پدر و مادر فارغ از اینکه نقش بسیار مهمی در تربیت فرزندان دارند، نباید از میزان تأثیر آن دو در ژنتیک غافل مانند؛ فرزند

عصارهای از والدین خویش است از طریق ژنها خلق و خوی والدین به فرزند منتقل میشود. در واقع پدر و مادر هردو در تشکیل

سلول تخم نقش دارند، ولی پس از تشکیل این سلول، نقش اصلی در رشد و نمو جنین به عهدة مادر است.(1)

بر اساس علم ژنتیک، نیمی از ویژگیهای وراثتی از طریق پدر و نیمی دیگر از طریق مادر، به فرزند انتقال مییابد؛ بنابراین

منظور از وراثت، انتقال ویژگیهای پدر و مادر به فرزند در اثر لقاح است. (2) در واقع روزیِ حلال و شایستگی والدین تأثیر بسزایی در

پاکی اصلاب آنها خواهد داشت؛ بنابراین فرزندان چنین والدینی نیز صالح خواهند بود؛ در حالیکه روزی حرام و بی لیاقتی والدین

موجب ناپاکی صلبهای ایشان میشود و این امر زمینه تولد فرزندانی ناصالح را فراهم میآورد. (3)

دین هم بر میزان این ارث دهی صحه گذارده و در مقام مشاوره، جهت انتخاب همسر پیشنهادهایی می دهد؛ یعنی تأثیر

وراثت را در عقل و هوش را پذیرفته، به همین جهت از ازدواج با احمق و دیوانه نهی کرده است.

امیرالمؤمنین (ع) می فرماید: از ازدواج با همسر احمق خودداری کنید، زیرا مصاحبت با چنین همسری دشوار و فرزندانش ضایع خواهند شد. (4)

و این مطلب به این معنی نیست که کسی که احمق زاده شده احمق خواهد بود بلکه بعثت انبیا به این خاطر بوده که کسی

که از نظر موروثی دارای صفات ناپسند بوده تحت تربیت صحیح، مزین به صفات پسندیده شود وکسی که از نظر موروثی دارای

صفات پسندیده بوده تحت تربیت صحیح حمایت کنند تا این صفات موروثی را با تربیت بد از دست ندهند.

تأثیر محیط بر تربیت دینی فرزندان

انسان هر چه از والدین و محیط پیرامونی تأثیر پذیرفته باشد نباید از تربیت صحیح والدین وتغییر خلق وخوی غافل شود،

برخی از ویژگیهای پدر و مادر معلول کیفیت مزاجی و بنیه جسمانی آنان است و همین مزاج ممکن است به فرزند انتقال یابد؛

بنابراین صفات مذکور نیز از همین طریق منتقل می شوند.( 6)

اشاره شد که انتخاب همسری شایسته، زمینه وراثتی مطلوبی در جهت تولد و تربیت فرزند پدید می آورد و از گامهای اساسی

تربیت فرزند به حساب می آید؛ زیرا انسان برخی از ویژگیهای خویش را به اجبار از طریق وراثت دریافت می نماید.

نتیجه این است که انسان تحت تأثیر محیط و وراثت قرار می گیرد ولی اصل، همان اراده او، نه محیط و وراثت است؛ زیرا

محیط و وراثت به عنوان علت معده و ناقصه مطرح است نه به عنوان علت تامّه، افزون بر اینکه اگر انسان مجبور باشد، تلاش

مربیان، مصلحان و فرستادن پیامبران، بیهوده خواهد بود. علاوه بر این، از نقش بسزا و مهم تربیتی والدین هم نمی توان غافل شد و

تأثیر تربیتی والدین شاید از هر اهرم دیگری قویتر و مؤثرتر خواهد بود.

پی نوشت:

1.حسینی همدانی؛ محمد حسین، انوار درخشان، محقق محمد باقر بهبودی، ج 2 ، عامل ژنتیک
2. سالاری فر، محمد رضا، در آمدی بر نظام خانواده در اسلام، تأثیرزنتیک
3. طیب،عبدالحسین،، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 5 ، ص 346
4. بروجردی، آقا حسین، منابع فقه شیعی)ترجمه جامع احادیث شیعه(، ج 25 ،ص 233
5. امینی، ابراهیم، اسلام وتعلیم وتربیت، ص 87
6. مطهری،مرتضی، انسان در قرآن، ص 37