خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا: پرستاری، در عمق باورهای دینی ما، جایگاهی رفیع و ارزشمند دارد. این حرفه، فراتر از یک وظیفه شغلی، تجلیگاه ارزشهای انسانی، اخلاقی و معنوی است و در آموزههای اسلامی، به ویژه در مکتب تشیع، همواره مورد تکریم و تقدیر قرار گرفته است. در این مقاله، تلاش میشود تا با نگاهی به آیات قرآن کریم، روایات اهلبیت (ع) و سیره عملی ایشان، جایگاه والای پرستار و نقش بیبدیل آن در سلامت جامعه را تبیین نماییم.
پرستاری، انعکاس رحمت الهی
در آموزههای اسلامی، خداوند متعال به عنوان رحمان و رحیم معرفی شده است و رحمت، یکی از برجستهترین صفات الهی است. پرستار، با تلاش برای تسکین درد بیماران و مراقبت از آنان، در واقع، مظهر این رحمت الهی در زمین است. قرآن کریم در آیات متعددی، بر اهمیت احسان به نیازمندان و یاری رساندن به درماندگان تأکید دارد. این آیات، به طور ضمنی، اهمیت و ارزش حرفه پرستاری را نیز گوشزد میکنند. (۱)
- مفهوم شفابخشی در اسلام: در اسلام، شفا از جانب خداوند است و پزشکان و پرستاران، تنها وسیلهای برای تحقق این امر هستند. اما این وسیله بودن، از ارزش و اهمیت کار آنان نمیکاهد. بلکه، با نیت خالصانه و تلاش برای بهبود حال بیماران، میتوانند به درجات بالایی از معنویت دست یابند. (۲)
- پرستاری، احیای نفس: در قرآن کریم، احیای یک نفس، برابر با احیای تمام بشریت دانسته شده است (مائده، ۳۲). پرستار، با نجات جان بیماران و بهبود وضعیت سلامتی آنان، در واقع، در این امر مهم سهیم است و پاداشی عظیم نزد خداوند خواهد داشت.
سیره اهلبیت (ع) و تکریم پرستاران
اهلبیت (ع)، به عنوان اسوههای حسنه و الگوهای رفتاری برای مسلمانان، همواره به بیماران و نیازمندان توجه ویژهای داشتهاند. در روایات متعددی، به اهمیت عیادت از بیماران، دلجویی از آنان و رفع نیازهایشان اشاره شده است. (۳)
- پرستاری در سیره حضرت زینب (س): حضرت زینب (س)، اسوه صبر و استقامت، در واقعه کربلا، نقش یک پرستار دلسوز را برای امام سجاد (ع) و سایر بازماندگان ایفا نمود. مراقبت از مجروحان و دلجویی از داغدیدگان، نشان از اهمیت و ارزش این کار در نزد ایشان دارد. (۴)
- توصیههای ائمه (ع) به مدارا با بیماران: ائمه اطهار (ع) همواره به پیروان خود توصیه میکردند که با بیماران مدارا کنند، نیازهایشان را برآورده سازند و در التیام درد و رنج آنان بکوشند. این توصیهها، نشان از جایگاه والای پرستاران و سایر افرادی است که در این زمینه فعالیت میکنند. (۵)
وظایف اخلاقی و معنوی پرستار از دیدگاه شیعه
پرستار، علاوه بر وظایف تخصصی و مراقبتی، وظایف اخلاقی و معنوی مهمی نیز بر عهده دارد. از جمله این وظایف میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- رعایت حریم شخصی بیمار: حفظ اسرار بیمار و رعایت حریم شخصی او، از جمله مهمترین وظایف اخلاقی پرستار است. بیمار باید بتواند با اطمینان خاطر، مشکلات خود را با پرستار در میان بگذارد و بداند که اطلاعات او محفوظ خواهد ماند. (۶)
- همدردی و همدلی با بیمار: پرستار باید با بیمار همدردی کند و سعی کند تا خود را جای او بگذارد. این همدلی، به پرستار کمک میکند تا بهتر بتواند نیازهای بیمار را درک کند و به او کمک کند تا با بیماری خود مقابله کند. (۷)
- امید دادن به بیمار: پرستار باید به بیمار امید دهد و او را تشویق کند تا برای بهبودی تلاش کند. امید، نقش مهمی در فرایند درمان دارد و میتواند به بیمار کمک کند تا بر ترس و ناامیدی خود غلبه کند. (۸)
- توجه به ابعاد معنوی بیمار: پرستار باید به ابعاد معنوی بیمار نیز توجه کند و به او کمک کند تا در این شرایط سخت، با خدا ارتباط برقرار کند و آرامش خود را حفظ کند. (۹)
پرستاری، در نگرش دینی، نه تنها یک حرفه، بلکه یک رسالت است. پرستار، با دستان مهربان خود، نه تنها جسم بیمار را التیام میبخشد، بلکه روح او را نیز تسکین میدهد. در آیین تشیع، پرستاران، به عنوان فرشتگان زمینی، مورد تکریم و تقدیر قرار میگیرند و تلاشهای آنان، نزد خداوند متعال، پاداشی عظیم خواهد داشت.
پاورقیها:
۱. قرآن کریم، سوره بقره، آیه ۱۷۷.
۲. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج ۱، ص ۲۵۰.
۳. کلینی، اصول کافی، ج ۲، ص ۱۲۴.
۴. سید بن طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ص ۱۶۲.
۵. مجلسی، بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۲۹.
۶. قانون مجازات اسلامی، ماده ۶۴۸.
۷. نهجالبلاغه، حکمت ۲۱۱.
۸. علیاکبر دهخدا، لغتنامه دهخدا، واژه "امید".
۹. مرتضی مطهری، مجموعه آثار، ج ۲، ص ۳۲.
نظر شما