خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع)-ابنا: "زیر بیرق اهل بیت بودن" مفهومی عمیق و چندوجهی است که فراتر از یک تعبیر صرفاً ظاهری یا نمادین است. این اصطلاح، بیانگر نوعی همسویی فکری، اعتقادی، عملی و ولایی با اهل بیت پیامبر اکرم (ص) است.
زیر بیرق اهل بیت بودن یعنی:
1. پذیرش ولایت و امامت آنان:
این وجه به معنای اعتقاد قلبی به رهبری الهی و جانشینی معصومانه اهل بیت (ع) پس از پیامبر اکرم (ص) است.
(آیه ولایت):
"إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ"(1)
(ولیّ شما تنها خدا و رسول او و کسانی هستند که ایمان آورده‌اند؛ همان کسانی که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند.)
این آیه، به اجماع مفسران شیعه و بسیاری از اهل سنت، درباره امیرالمؤمنین علی (ع) و ماجرای بخشیدن انگشتر در حال رکوع نازل شده است. "ولایت" در اینجا به معنای سرپرستی و صاحب اختیار بودن است که نشان‌دهنده حق امامت و رهبری ایشان است. "زیر بیرق بودن" یعنی پذیرش این ولایت الهی.
2. تبعیت از سیره و گفتارشان (تشیع عملی):
این وجه به معنای الگو قرار دادن زندگی، اخلاق و احکام اهل بیت (ع) در تمامی ابعاد زندگی است.
(اطاعت از رسول، شامل اهل بیت به دلیل همانندی با رسول):
"مَا آتَاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاکُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ"(2)
(آنچه را رسول برای شما آورده بگیرید و از آنچه نهی کرده، خودداری کنید؛ و از خدا پروا کنید که خدا دارای کیفر شدید است.)
با توجه به آیه تطهیر (3) که عصمت اهل بیت را بیان می‌کند و روایاتی که آنان را همتای قرآن و مبین سنت پیامبر معرفی می‌کنند (حدیث ثقلین)، اطاعت از اهل بیت (ع) در راستای اطاعت از رسول و خداوند است. "زیر بیرق بودن" یعنی عمل به دستورات و تبعیت از سیره این بزرگواران.
3. محبت و مودّت قلبی (تولی):
این وجه به معنای دوست داشتن اهل بیت (ع) به عنوان تکلیف الهی و ابراز این محبت است.
(آیه مودّت):
"قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَیٰ ۗ وَمَن یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْنًا ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ"(4)
(بگو: من هیچ پاداشی بر رسالتم از شما درخواست نمی‌کنم جز مودّت و دوستی نسبت به نزدیکانم (اهل بیت)؛ و هر کس نیکی کند، بر نیکی‌اش می‌افزاییم؛ همانا خداوند آمرزنده و سپاسگزار است.)
این آیه صراحتاً مودّت به "قربی" (اهل بیت) را به عنوان مزد رسالت پیامبر (ص) معرفی می‌کند. "زیر بیرق بودن" یعنی پذیرش این مودّت به عنوان یک تکلیف الهی و ابراز آن در قلب و عمل.
4. برائت از دشمنانشان (تبری):
این وجه به معنای دوری از افکار، عقاید و اعمال کسانی است که با مسیر اهل بیت (ع) در تضاد بوده‌اند.
(ولایت الهی و برائت از دشمنان خدا):
"لَّا تَجِدُ قَوْمًا یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ یُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ کَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ ۚ أُولَٰئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمَانَ وَأَیَّدَهُم بِرُوحٍ مِّنْهُ ۖ وَیُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا ۚ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ۚ أُولَٰئِکَ حِزْبُ اللَّهِ ۚ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ"(5)
(هیچ گروهی را نمی‌یابی که به خدا و روز قیامت ایمان داشته باشند و در عین حال با کسانی که با خدا و رسولش دشمنی کرده‌اند دوستی کنند، هر چند پدرانشان، یا فرزندانشان، یا برادرانشان، یا خویشاوندانشان باشند. آنان کسانی هستند که خدا ایمان را در دلشان نوشته و با روحی از جانب خود آنان را تأیید کرده است؛ و آنان را در باغ‌هایی (از بهشت) وارد می‌کند که نهرها از زیر درختانش جاری است، جاودانه در آن می‌مانند. خدا از آنان خشنود است و آنان نیز از خدا خشنودند. اینان حزب خدا هستند. آگاه باشید که حزب خدا همان رستگارانند.)
این آیه، اصل کلی برائت و عدم دوستی با دشمنان خدا و رسول را بیان می‌کند. از آنجا که اهل بیت (ع) در اوج ولایت الهی و دوستی با خدا و رسول قرار دارند، دشمنان آنان نیز در واقع دشمن خدا و رسولند. "زیر بیرق بودن" یعنی عدم دوستی و دوری از مسیر و افکار کسانی که در مقابل حق و اهل بیت (ع) ایستادند.
5. نشر معارف و دفاع از حریمشان:
این وجه به معنای تلاش برای یادگیری، ترویج و دفاع از آموزه‌ها و مقام اهل بیت (ع) است.
(قیام به قسط):
"لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ۖ وَأَنزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ مَن یَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَیْبِ ۚ إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ عَزِیزٌ"(6)
(همانا ما پیامبران خود را با دلایل روشن فرستادیم و با آنان کتاب و ترازو (میزان حق و عدالت) نازل کردیم تا مردم به عدالت قیام کنند؛ و آهن را نازل کردیم که در آن نیروی سخت و منافعی برای مردم است، و تا خدا معلوم کند چه کسانی او و پیامبرانش را یاری می‌کنند با اینکه آنان را نمی‌بینند. همانا خداوند قوی و شکست‌ناپذیر است.)
این آیه هرچند عام است، اما "یاری خدا و رسولانش" شامل یاری ائمه معصوم (ع) نیز می‌شود. این یاری در زمان غیبت، از طریق نشر معارف، دفاع از حقانیت، و آماده‌سازی زمینه‌ها برای ظهور امام عصر (عج) محقق می‌شود. "زیر بیرق بودن" یعنی دغدغه‌مند بودن برای ترویج و حفظ مکتب اهل بیت (ع).
6. امید به شفاعت و دستگیری آنان:
این وجه به معنای توکل و امید به شفاعت و یاری اهل بیت (ع) در دنیا و آخرت است.
(شفاعت پیامبر و شفاعت اذن یافته):
"وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِیُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُوا أَنفُسَهُمْ جَاءُوکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَّحِیمًا"(7)
(ما هیچ پیامبری را نفرستادیم جز برای آنکه به فرمان خدا از او اطاعت شود. و اگر آنان هنگامی که به خود ستم کردند، نزد تو می‌آمدند و از خدا طلب آمرزش می‌کردند و رسول (هم) برای آنان استغفار می‌کرد، یقیناً خدا را توبه‌پذیر و مهربان می‌یافتند.)
این آیه درباره شفاعت پیامبر (ص) است، اما اصل شفاعت اولیای الهی را بیان می‌کند. با توجه به روایات و مقام اهل بیت (ع) نزد خداوند، شفاعت آنان نیز مورد پذیرش است. "زیر بیرق بودن" یعنی امید داشتن به دستگیری و شفاعت این بزرگواران به واسطه اعمال صالح و محبت راستین.
پی‌نوشت:
1. سوره مائده/آیه 55.
2. سوره حشر/آیه 7.
3.احزاب/آیه 33.
4.سوره شوری/آیه23.
5. سوره مجادله/ آیه 22.
6.سوره حدید/آیه 25.
7. سوره نساء/آیه 64.
8.
نظر شما