ثواب خواندن سوره های قرآن

خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا:

سوال: درباره ثواب هایی که برای برخی از اعمال در احادیث ذکر شده (مثلاً اگر کسی سوره «المطفّفین» را بخواند در فریضه اش آورده اند که، خداوند ایمنی در روز قیامت را به او عطا می کند و نه آتش او را ببیند و نه او آتش را و آورده اند که بر جسر جهنم نگذرد و در روز قیامت مورد حساب قرار نمی گیرد. و اگر فلان سوره را بخواند تمام گناهانش آمرزیده شود، و برای بقیه اعمال و… ). سؤال این است که آیا اگر هر انسان عادی این اعمال را انجام دهد مشمول ثواب آن می شود و یا اینکه انجام این اعمال باید با شرایط خاصی باشد تا ثواب آن به انسان برسد؟
 

جواب: در خصوص روایاتی که در ارتباط ثواب اعمال یا عقاب اعمال وارد شده ـ به طور کلّی و مثبت یا منفی ـ نمی توان اظهارنظر نمود؛ باید در هر مورد خصوص روایت و سند و متن مضمون طبق ضوابطی که در علم الحدیث و تشخیص حدیث صحیح از ضعیف معین است، بررسی و اظهار نظر نمود.
 

با این وجود بدیهی است نیل به این ثواب ها ـ با فرض صحّت روایت ـ مشروط به این است که شخص مؤمن، و خائف از عذاب خدا، در مقام کسب مغفرت و آمرزش باشد و بخواهد حال خود را اصلاح کند و در صدد جبران گذشته و رفع تبعات گناهان خود باشد. معلوم است که چنین کسی تائب و پشیمان است و توسّل او به قرائت این سوره یا این دعا برای این است که آثار گناهان را رفع بنماید. چنین کسی حتماً اصرار بر معصیت ندارد و از گناهان، ترسان و بیمناک است. بنابراین شمول مغفرت و آمرزش خدا نسبت به او برحسب وعده هایی که در آیات و احادیث صحیحه به تائبین و نادمین داده شده است و اعطای این ثواب ها، مورد استبعاد نیست.

این گونه احادیث را باید با توجه به اصول و مبانی معلومه تفسیر نمود. بدیهی است که به شخصی که مصرّ بر گناه است، این ثواب ها اعطا نمی شود. چنان که این ثواب ها و وعده های غفران و آمرزش گناهان در قرآن کریم و احادیث، کسی را با توجه به وعیدهایی که آن هم در قرآن مجید و احادیث وجود دارد، نسبت به ارتکاب گناه و معصیت، بی باک و جسور نمی سازد.
 

خداوند متعال متفضّل، غفّار، رحمان، رحیم، وهّاب، منعم، محسن، قادر، قهّار، شدیدالانتقام و شدیدالعقاب بوده و ارحم الراحمین در موضع عفو و رحمت و اشدّالمعاقبین در موضع کیفر و عقاب است.

نباید مجرمان و گناهکاران از آیات و اخباری که عفو و رحمت او را که نامتناهی است بیان می کنند و ثواب های کلان را وعده می دهد، جسور و جری شوند، چنان که نباید از آیات عذاب و اخبار عقاب، از رحمت حق مأیوس گردند.

مهم این است که انسان ـ در حدّی که استعداد بشری او اقتضا دارد ـ به نکات عالیه و اسرار دقیق این برنامه ها و پاداش های اعمال به ظاهر بسیار کوچک و مختصر و کیفر عقاب هایی که برای گناهان مقرّر شده، معرفت پیدا کند.
 

در ارتباط با این بحث، روایات و احادیث شریفه ای در نظر است که متأسفانه مجال و فرصت نوشتن آنها را ندارم.

منبع:

دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (قدس سره)