۲۰ مهر ۱۴۰۴ - ۱۰:۰۹
حیا و عفت؛ پاسداران کرامت انسانی در جامعه اسلامی

حیا و عفت از زیباترین فضائل اخلاقی‌اند که نه تنها انسان را از لغزش حفظ می‌کنند، بلکه کرامت درونی و اجتماعی او را نیز پاس می‌دارند. در قرآن و سیره اهل‌بیت(ع)، عفت نشانه ایمان و عامل استواری جامعه معرفی شده است. جامعه‌ای که بر حیا استوار باشد، از فساد و انحطاط در امان می‌ماند.

خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا: هدف این مقاله، تبیین جایگاه حیا و عفت به‌عنوان ارزش‌های بنیادین در سبک زندگی اسلامی و نقش آنها در حفظ سلامت فرد و جامعه است.

۱. حیا در قرآن؛ سپر ایمان

قرآن کریم می‌فرماید:
قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ...
«به مردان مؤمن بگو نگاه‌های خود را فروگیرند و دامان خود را حفظ کنند...» (۱)

در این آیه، حیا نه تنها یک رفتار فردی، بلکه نوعی مرز اخلاقی برای سلامت جامعه است. فروبستن چشم، آغاز پاکی دل است.

۲. حیا و ایمان؛ پیوسته باهم

پیامبر اکرم(ص) فرمودند:
الْحَیَاءُ وَالْإِیمَانُ قُرِنَا جَمِیعًا، فَإِذَا رُفِعَ أَحَدُهُمَا رُفِعَ الْآخَرُ.
«حیا و ایمان با هم پیوسته‌اند؛ هرگاه یکی برود، دیگری نیز می‌رود.» (۲)

این روایت نشان می‌دهد که بی‌حیایی، مقدمه سست شدن ایمان است. جامعه‌ای که در آن حیا کمرنگ شود، به‌تدریج دچار زوال اخلاقی خواهد شد.

۳. عفت زن و مرد در نگاه اهل‌بیت(ع)

امام علی(ع) فرمودند:
عِفَّةُ الرَّجُلِ زِینَةُ الْمَرْأَةِ، وَعِفَّةُ الْمَرْأَةِ شَرَفُ الرَّجُلِ.
«عفت مرد زینت زن است و عفت زن، شرافت مرد.» (۳)

این گفتار ژرف، نشانگر ارتباط دوطرفه میان پاکی زن و مرد در ساختن جامعه اخلاقی است. هر دو در نگاه اسلام، مسئول حفظ کرامت یکدیگرند.

۴. نقش حیا در سبک زندگی اجتماعی

در فرهنگ اسلامی، حیا به پوشش، گفتار، رفتار و حتی نگاه مربوط می‌شود. در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است:
لَا إِیمَانَ لِمَنْ لَا حَیَاءَ لَهُ.
«کسی که حیا ندارد، ایمان ندارد.» (۴)

بنابراین، حیا نه نشانه ضعف، بلکه بیانگر درک عمیق از حرمت انسان است. در جامعه امروز، بازسازی فرهنگ حیا یعنی بازگرداندن احترام و وقار به روابط انسانی.


 نتیجه‌گیری

حیا و عفت، دژهای استوار کرامت انسانی‌اند. جامعه‌ای که این دو ارزش را پاس دارد، از فروپاشی اخلاقی مصون می‌ماند. اسلام با دعوت به حیا، به انسان می‌آموزد چگونه در میان لذت‌ها و آزادی‌ها، عزت خود را نگاه دارد.


منابع

۱.قرآن کریم، سوره نور، آیه ۳۰

۲.بحارالأنوار، ج ۶۸، ص ۳۲۹

۳.غررالحکم، ح ۴۷۷۵

۴.اصول کافی، ج ۲، ص ۱۰۶

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha