خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) _ ابنا: در بینش توحیدی اسلام و سایر ادیان توحیدی، انسان موجودی است که بهسوی کمال و لقای پروردگار در حرکت است (۱). خداوند متعال همه اسباب به سلامت طی کردن این مسیر و عدم انحراف انسان را در اختیار او قرار داده است. از بارزترین مصادیق و کاملترین این اسباب، نماز است که بهگونههای مختلف به یاری انسان میآید.
نماز؛ مظهر نیاز، خضوع، اطاعتِ مخلوق از خالق و تسلیم امر خدا بودن است و از همین جهت مانند چراغی روشن برای مسیری طولانی و پرخطر به یاری آدمی میآید. هدف از خلقت که رساندن موجودات به کمال است، چیزی جدای از هدف انسان در زندگی نیست؛ انسان همواره در جستجوی دانایی و توانایی، آن هم بهطور مطلق و نامحدود است و این علم و قدرت را جهت دستیابی به لذت، آرامش و سعادت نامحدود میخواهد. روشن است که دنیای محدود، محل علم و قدرت نامحدود نیست، از طرفی انسانها ذات اقدس الهی را وجودی دارای علم، قدرت و حیات مطلق میشناسند؛ ازاینرو، باید برای کسب دانایی و توانایی مطلق به منبع و سرچشمه الهی مرتبط شوند و نهایت آرزوی خود را ارتباط و نزدیکی به او قرار دهند (۲).
ارتباط نیز شباهت میآورد، مانند دوستان صمیمی یا همسرانی که در اثر ارتباط پیوسته با یکدیگر، شبیه هم میشوند. البته خداوند متعال بشر را رها نکرده و نحوه ارتباط مؤثر برای تقرب به خویش را در آیینی بهنام نماز به انبیا ارسال نموده است. انسان بهتدریج با ارتقای روحی از نماز لذت میبرد و دنیا در نظرش کوچک و حقیر میشود؛ پس نمازی که خود اطاعت الهی است، راهی به سوی کمال و تقرب بیشتر نیز بهشمار میرود و دست انسان را گرفته، به مقصد نهایی و رستگاری میرساند (۳). درنتیجه هدف انسان که همان هدف خلقت و رسیدن به کمال است با نماز حاصل میشود.
نماز دارای اذکاری است و نمازگزار با کمک اذکار نماز در نامهای نیک و صفات برتر خداوند سیر میکند (۴) و این حرکت مقدمه تقرب الهی یا همان راز نماز است که نمازگزار را با همه فروتنی، گرد عرش ملکوت قرار میدهد (۵). انسان برای رسیدن به هدف اصلی و نهایی آفرینش یا همان رسیدن به آخرین درجات کمال و قرب الهی، نیازمند معرفت و شناخت خالق و نیز بندگی و اطاعت از اوست؛ نماز مقدمات رسیدن به این هدف نهایی و عالی و زمینههای لازم برای انتخاب آزادانه راه درست زندگی را فراهم میآورد؛ ازاینرو، راهی به سوی معرفتافزایی خداوند بهشمار میرود که با اراده و اختیارِ خود انسان انجام میشود و البته نحوه خواندن چنین نمازی که موجب معرفت و تقرب بیشتر به خداوند است در دین اسلام بیان شده است (۶).
پینوشت
۱- «انا لله و انا الیه راجعون» بقره/۱۵۶.
۲- خمینی، روحالله (۱۳۸۰) شرح چهل حدیث، بیست و چهارم، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ص ۱۸۲.
۳- جوادی آملی، عبدالله (۱۳۹۰ش) رازهای نماز، ترجمه: علی زمانی، هفدهم، قم: اسرا، ص ۱۰.
۴- «فَإِنَّ النَّبِیَّ ص قَالَ الْمُصَلِّی یُنَاجِی رَبَّهُ» مجلسی، محمد باقر (۱۴۰۳ق) بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج۶۸، دوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ص ۲۱۶.
۵- جوادی آملی، عبدالله (۱۳۹۰ش) رازهای نماز، ترجمه: علی زمانی، هفدهم، قم: اسرا، ص ۱۲۰.
۶- میتوان گفت نماز هم لطف مقرب است و هم لطف محصل. حلی، حسنبنیونس (۱۳۸۲ش) کشف المراد فی شرح تجریدالاعتقاد، تعلیق جعفر سبحانی، دوم، قم: مؤسسه امام صادق علیهالسلام، ص ۱۰۷.
نظر شما