به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ بر اساس برخی از اسناد تاریخی، نخستین سکههای اسلامی با ایجاد تغییراتی در سکههای دوران ساسانی و با افزودن برخی از شعارهای اسلامی در دوران خلیفه دوم، در میان مسلمانان رواج یافت. در دوران ولایت و حکومت امیرالمومنین امام علی(ع) و در حدود سال ۳۷ هجری قمری، نیز عبارت «ولیالله» بر روی سکههای ضربشده نقش بست. روند «عربیسازی» سکهها نیز در دوران حکومت عبدالملک مروان آغاز شد و برای نخستین بار ضرب سکههای جدید با متون عربی از سال ۷۶ هجری قمری آغاز شد.
سکههای علوی
نـام مبارک حضـرت علـی(ع) به صـورت مسـتقل اولیـن بـار بـر سـکهای متعلـق بـه «وهسـودان بـن محمـد» از خانـدان مســافریان آمــده کــه آن حضــرت را «خلیفــةالله» خوانــده اســت. وهسودان از امیران دیلم است که از خاندان سالاریان شناخته میشوند. وی که «اسماعیلی مذهب» بود، مناطقی از شمال ایران و آذربایجان و حتی برخی از مناطق قزوین را تحت حاکمیت خود داشت.
این حکومت نزدیک به ۷۰۰ سال پیش و همزمان با حکومت سلجوقی در این مناطق فعالیت داشت. رقابتهایی میان این دو حکومت برای توسعه قلمرو وجود داشت و در نهایت نیز حکومت محلی «وهسودان»، با تسلیم کردن تبریز به سلجوقیان، توانست حکومت خود را به عنوان یک حاکم سلجوقی، بر دیگر مناطق استقرار دهد.
عبارت شیعی «علــی ولــیالله» نیز برای نخســتینبــار در ســکههای یافــت شــده از دوره حکومت «باوندیان» مازندران حک شده است. این سکهها را «رستم بن شیروین» از حاکمان «آل باوند» ضرب کرده و هم اکنون با شماره ۱۳۹۴.۱۳.۱۱۶۷ در موزه آستان قدس رضوی نگهداری میشود. جنس این سکه از نقره و وزن آن ۶۸/۳ گرم است.
در یک طرف این سکه، این عبارت ذکر شده است: « لااله الا الله، رکن الدوله، بسمالله ضرب بامر رستم...» و در طرف دیگر آن «الله (یا کلمه لله)، محمد رسولالله، علی ولیالله، محمد رسولالله، ارسله بالهدی و دین الحق... (بخشی از آیه ۳۳ سوره توبه)» حک شده است.
سلسله باوندیان از سال ۴۵ قمری تا ۷۵۰ قمری در مناطقی از طبرستان حکومت داشتند، قلمرو این حکومت از جنوب تا ری و از شرق تا گیلان تداوم داشت. این سلسله در طول حکومت خود به سه حکومت محلی «کیوسیه، اسپهبدیه و کین خواریه» تقسیم شدند.
قدیمیترین سکه شیعی، بین سالهای ۳۵۳ تا ۳۶۹ هجری قمری و در دوران حکومت «رستم بن شروین» در منطقه طبرستان ضرب شده است. از این سکههای شیعی با تغییراتی در نوع ضرب آن، چهار نمونه در جهان وجود دارد که علاوه بر آستان قدس رضوی، در موزه پول در شهر تهران، موزه سکه شهر پاریس نگهداری میشود و نمونه چهارم آن در کتاب «چک لیست سکههای اسلامی» تالیف «استیفن آلبوم» بدون ذکر مکان نگهداری معرفی شده است.
موضوع این نوشته، صرفا سکههایی است که در آن فقط نام یا اوصاف امیرالمومنین(ع) نقل شده و در نوشتههای بعد، سکههایی که نام مبارک ائمه معصومین(ع) همچنین سکههایی که در عصر ولایتعهدی امام رضا(ع) ضرب شدهاند؛ معرفی میشوند.
سید علی اصغر حسینی/ ابنا
....................
پایان پیام
نظر شما