خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) _ ابنا: از ما نگران سرنوشت فرزندانمان هستیم، اما حقیقت شگفت این است که سرنوشت فرزندانمان پیوندی مستقیم با رفتار امروز ما نسبت به والدینمان دارد. به عبارت روشنتر، هر گام نیکی که امروز به سوی والدین برداشته میشود، مسیر احترام متقابل در آینده را برای نسل بعدی هموار میسازد. بیایید این بحث را بیشتر باز کنیم.
در آموزههای اسلامی، اصلی وجود دارد که مشابه قانون کارما عمل میکند؛ این اصل میگوید هر عملی که انجام میدهیم، بهخصوص در حوزهی نیکی و احترام، اثری مستقیم بر زندگی خودمان و نسل آیندهمان دارد. هر قدمی که امروز برای احترام به والدینمان برمیداریم، مسیری را برای احترام دیدن در آینده هموار میکند.
در اینجا سه شاهد از قرآن و روایات را بررسی میکنیم که نشان میدهند چگونه نیکی یا بدرفتاری ما نسبت به والدین، مستقیماً بر زندگی فرزندانمان تأثیر میگذارد.
۱. هشداری در سوره نساء
خداوند در سورهی نساء، آیهای را بیان میکند که گرچه در نگاه اول دربارهی ایتام است، اما یک قانون جهانی را پایهریزی میکند. این آیه ما را با یک سوال قدرتمند مواجه میکند: اگر از دنیا بروید، دوست دارید دیگران با فرزندان آسیبپذیر شما چگونه رفتار کنند؟ پاسخ به این سؤال باید شیوهی رفتار امروز ما با فرزندان دیگران را مشخص کند.
«کسانی که نگران آیندۀ بچههای خردسالی هستند که بعد از مرگشان بهجا میگذارند، باید از ظلمکردن به بچههای یتیمِ دیگران بترسند و در حضور خدا مراقب رفتارشان باشند و حسابشده با یتیمان برخورد کنند.» (نسآء:۹)
این آیه در واقع یک «بومرنگ اجتماعی و اخلاقی» را معرفی میکند. «اجتماعی» است، زیرا رفتار نیک شما به شکلگیری هنجاری در جامعه کمک میکند که در نهایت، حافظ فرزندان خودتان خواهد بود. و «اخلاقی» است، زیرا خداوند مسئولیتی مستقیم بر دوش ما میگذارد. پیام آن این است: شیوهای که امروز با فرزندان آسیبپذیر دیگران رفتار میکنی، در حقیقت سرمایهگذاری مستقیمی برای امنیت فردای فرزندان خودت است.
۲. نیکی امروز، میراثی برای نسل آینده
یکی از صریحترین مصادیق تأثیر کردار والدین بر نسل، در داستان موسی و خضر علیهماالسلام در سوره کهف آمده است.
در این داستان، آنها دیواری را که در حال فروریختن بود برای دو کودک یتیم بازسازی میکنند. وقتی موسی از دلیل این کار آنهم بدون مزد سؤال میکند، خضر پاسخی میدهد که زیر آن دیوار، گنجی متعلق به آن دو کودک بود و خداوند اراده کرده بود که این گنج برایشان حفظ شود. اما دلیل اصلی این لطف الهی چه بود؟ قرآن به صراحت میگوید: «پدرشان مردی صالح بود».
این همان قانون بومرنگ نیکی است؛ اگر پدر انسان صالح باشد، نتیجه نیکیاش برای فرزندانش ذخیره میشود و آنها در آینده از رحمتی که پدر کاشته، بهرهمند خواهند شد.
«و اما دیوار از آنِ دو نوجوان یتیمِ شهر بود، زیرش گنجی بود متعلق به آنها و پدرشان مردی صالح بود. پس پروردگارت خواست آنان به رشد برسند و گنج خود را بیرون آورند. این رحمتی از پروردگارت بود...». (کهف:۸۲)
۳. نیکی کن تا به تو نیکی کنند
آیات قرآن نشان دادند که خداوند از طریق ساختن جامعهای بهتر و با حفاظت مستقیم از میراث ما، پاداش نیکیهایمان را به نسل ما میرساند. اما روایات اهل بیت علیهمالسلام این «اثر بومرنگی» را به مستقیمترین شکل ممکن بیان میکنند.
در کنار این وعدهی مستقیم، به برکات دنیوی دیگری مانند افزایش رزق، طولانی شدن عمر و آمرزش گناهان نیز اشاره شده است. اما حدیث امام صادق علیهالسلام که این وعده را تضمین میکند:
«بروا آبائکم، یبرکم ابنائکم» یعنی: به پدر و مادرتان نیکی کنید تا فرزندانتان هم به شما نیکی کنند (۱)
طبق این حدیث، نیکی به پدر و مادر، بهطور مستقیم توسط فرزندان خود شخص جبران خواهد شد. این دقیقترین شکل بازگشت عمل است.
نتیجه اینکه احسان به والدین نه تنها تکلیفی اخلاقی و دینی است که سعادت دنیا و آخرت را تضمین میکند، بلکه سرنوشت نسل بعدی را نیز رقم میزند. رفتار امروز ما الگویی است که زندگی فردای فرزندانمان بر اساس آن شکل میگیرد. این مسئولیت عظیمی است که نمیتوان به سادگی از کنار آن گذشت. پس در این زمانه که اغلب روابط دستخوش تنش است، تأمل کنیم چه میراثی از مهربانی و احترام برای فرزندان خود میسازیم و چگونه با والدینمان رفتار میکنیم.
این آموزهها ما را دعوت میکند برای داشتن جامعهای انسانیتر، جایگاهی که در آن کانون خانواده محور توجه و احترام باشد؛ جایی که «بومرنگ احترام» نه در حد شعار بلکه در عمل، زندگیها را به سوی تعالی و آرامش سوق دهد.
پینوشت:
۱-(خصال، ج۱، ص۵۵)
نظر شما