خبرگزاری بین المللی اهلبیت(ع)- ابنا: در میانهی آشوب رسانهای جهان امروز، جایی آرام و کمتر دیدهشده وجود دارد که سرنوشت امت از آن رقم میخورد: خانواده.
تحولات رسانهای چند دهه اخیر نشان داده است که همه جنگهای نرم، در نهایت به بافت روانی خانهها نفوذ میکنند؛ به کودکان، پدران خسته و مادرانی که ناخواسته درگیر سیل تصویر و پیام شدهاند. اگر در عرصه نبرد شناختی، ذهن انسان میدان اصلی است، پس خانواده، سنگر نخست حفظ ادراک و آرامش مؤمنانه به شمار میرود.
امروز پلتفرمهای جهانی نه تنها مصرف ما را مدیریت میکنند، بلکه احساسی را که باید تجربه کنیم نیز میسازند. از طریق الگوریتمها، خشم، ترس و اضطراب بهعنوان سوخت تعامل کاربران طراحی میشود. این همان چیزی است که قرآن کریم آن را تخویف مستمر شیطان دانسته است: «إِنَّمَا ذَٰلِکُمُ الشَّیْطَانُ یُخَوِّفُ أَوْلِیَاءَهُ». در چنین محیطی، حفظ امنیت روانی خانواده یک وظیفه شخصی یا تربیتی ساده نیست؛ بلکه نوعی جهاد شناختی درون خانه است، تلاشی برای حفظ آرامش و اعتماد در برابر ترور ذهنی عصر دیجیتال.
رسانههای معاصر با حجم بالای پیامهای هیجانی، ذهن مخاطب را از حالت تأمل و عمق به وضعیت واکنش سریع سوق دادهاند. نتیجه چنین وضعیتی، شکلگیری جوامعی است که تصمیمهایشان بر بنیان هیجان آنی است نه خرد ایمانی. خانواده اسلامی، اگر بر پایه معارف اهلبیت(ع) عمل کند، میتواند این چرخه را بشکند؛ با تبدیل گفتوگوهای خانوادگی به محافل آرامش و تفکر و با آموزش فرزندان برای مدیریت هیجان و تصویر، خانه را به مقر بازسازی شناخت مؤمنانه تبدیل سازد. در سیره نبوی و علوی، بارها از سکینه بهعنوان عنصر اصلی آرامش مؤمن یاد شده است؛ سکینه نه صرفاً آرامش عاطفی، بلکه قطع نفوذ اضطراب بیرونی بر دل مؤمن است. این معنا در خانواده اسلامی بهمنزله ایجاد سپر روانی در برابر اضطراب رسانهای است. چنین خانوادهای نه در انزوا، بلکه در تعامل بصیرتمند با جهان زندگی میکند، میفهمد اما فریب نمیخورد.
هر بار که تصویری از زندگیهای تجملی در فضای مجازی منتشر میشود، اگر بیننده فاقد زمینه معرفتی باشد، ذهنش مقایسه را به خودکمبینی تبدیل میکند و اضطراب جای رضای درونی را میگیرد. این سازوکار، همان جنگ روانی گسترده اما نامرئی علیه ایمان ساده است. خانواده مقاوم، در این شرایط باید الگوی اخلاقی و معرفتی را جایگزین الگوی مصرفی کند؛ با گفتوگو درباره معنا، نه مقایسه ظاهر. رسالت رسانههای دینی و خبرگزاریهایی چون ابنا، تبیین همین خط مقدم آرام و حیاتی است؛ جایی که باید خبرها نه فقط آگاهکننده، بلکه آرامشآفرین و اعتمادساز باشند. انتقال پیامهای امید، روایتهای خانوادگی مؤمنانه و بازنشر تجربیات تربیتی از دل جامعه اسلامی، بخشی از وظیفه این رسانه در مهندسی امنیت روانی امت است.
معارف دینی درباره صبر، قناعت، توکل و گفتوگو، امروز کارکردی فراتر از اخلاق دارند؛ اینها سلاحهای شناختی آرامشبخش در جنگ رسانهایاند. اگر خانواده، با فرهنگ گفتوگوی قرآنی، مصرف رسانهای خود را بر مبنای هدف و معنا تنظیم کند، جبههای جدید از مقاومت نرم شکل میگیرد؛ مقاومتی بیصدا در برابر آشوب تصویر و فریب احساس. در عصر جنگ شناختی، خانه مؤمنان همان سنگر خاموشی است که باید روشن نگه داشته شود، و امنیت روانی نخستین پیروزی ما در این میدان است.
الناز موسوی یکتا
پژوهشگر رسانه و فضای مجازی
نظر شما