به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ هر سال، کشاورزان لبنانی چشمبهراه بارانهای فصلی میمانند تا زمینهایشان سیراب شود. اما تا امروز، بیش از یک ماه از زمان معمول آغاز فصل بارش گذشته و هنوز بارانی در کار نیست. این تأخیر جدی در بارشها، فصل کشاورزی را در معرض خطر قرار داده و منابع محدود آب زیرزمینی را بهشدت تحت فشار گذاشته است.
براساس گزارش روزنامه الاخبار لبنان به گفتهی «ابراهیم الترشیشی» رئیس اتحادیه ملی کشاورزان لبنان، کشاورزان هر سال در پایان سپتامبر آبیاری را متوقف میکردند، زیرا بارندگی از حدود ۵ اکتبر آغاز میشد، اما امسال نیز مانند سال گذشته، بارانی نباریده و خشکسالی به واقعیتی تثبیتشده تبدیل شده است.
در نتیجهی این شرایط، بسیاری از کشاورزان لبنان از کشت غلات خودداری کردهاند، زیرا این محصولات به بارش طبیعی وابستهاند. همه دادههای اقلیمی نشان میدهد که لبنان در آستانهی سال جدیدی از خشکسالی است، که به کاهش منابع آب زیرزمینی، خسارات سنگین کشاورزی، کاهش سطح زیرکشت و افت کیفیت و کمیت تولید منجر میشود.
پیامدهای نگرانکننده
الترشیشی هشدار میدهد که پیامدهای این وضعیت چندلایه از جمله افزایش هزینههای تولید بهدلیل وابستگی بیشتر به آبهای زیرزمینی، افت کیفیت محصولات کشاورزی و کاهش کمیت آنها و آسیب به درختان میوه – بهویژه تاکستانها – که در پاییز و زمستان به آبیاری منظم نیاز دارند و اکنون بهدلیل کمبود باران، با بیماریهای کشاورزی و افت عملکرد روبهرو هستند.
به گفتهی او در حالی که میانگین طبیعی بارندگی تا این زمان از سال باید بیش از ۱۳۰ میلیمتر باشد، میزان ثبتشده در منطقه تلّ عماره تنها ۲ میلیمتر است. رقمی که او آن را هشداری جدی برای آیندهی محیطزیست و منابع آب زیرزمینی بقاع میداند. او همچنین تأکید میکند که تاکنون هیچ راهکار مشخصی برای حل این بحران اقلیمی وجود ندارد.
در همین حال، صدها کشاورز لبنانی همچنان با هزینههای گزاف زمینهای خود را از چاههای زیرزمینی آبیاری میکنند. به گفتهی «عمر حاطوم» رئیس اتحادیه کشاورزان میوه و سبزی در بقاع میانی، این وضعیت به کاهش سطح زیرکشت، نابودی هزاران دونم زمین کشاورزی و افزایش بیسابقه قیمتها منجر خواهد شد. او هشدار میدهد که خسارات امسال بهدلیل گرمایش جهانی و تداوم کمبارشی، دو برابر سال گذشته خواهد بود.
پیامدهای زیستمحیطی خطرناک
به گفتهی پروفسور «ناجی کعدی»، پژوهشگر و استاد زمینشناسی آب، لبنان از ماه فوریه تاکنون با یکی از سختترین دورههای خشکسالی در بیست سال اخیر روبهروست. او میگوید: در حالی که میانگین بارش سالانه در لبنان بین ۸۰۰ تا ۹۰۰ میلیمتر است، در برخی مناطق جبل لبنان و بقاع، بارشها تنها به ۵۰ تا ۶۰ درصد میزان معمول رسیده است.
کعدی هشدار میدهد که این خشکسالی طولانی اثرات جدی محیطزیستی دارد که اکنون نشانههای آن بهویژه در جنگلهای کاج و منابع آب زیرزمینی آشکار شده است. او توضیح میدهد: در جنگلها گونههایی چون کاج مثمر و کاج بروتی نسبت به کمبود رطوبت بسیار حساساند. رطوبت خاک در بسیاری از جنگلها به کمتر از ۱۵ درصد کاهش یافته و این امر سبب زردی زودرس برگها و ریزش سوزنهای کاج شده است. ادامهی این روند میتواند به مرگ ۱۰ تا ۱۵ درصد از درختان در مناطق خشکتری چون المتن و کسروان منجر شود.
پژوهشگر و استاد زمینشناسی خاطرنشان کرد: لبنان بهطور عمده به نفوذ آب باران در لایههای سنگی برای تغذیهی سفرههای زیرزمینی متکی است. کاهش بارندگی بیش از ۵۰٪ در برخی مناطق باعث افت ۳۰ تا ۴۰ درصدی در سطح تغذیهی آبهای زیرزمینی شده است. نتیجهی مستقیم آن خشک شدن بیش از ۶۰٪ از چاههای بقاع و جبل لبنان است. درختان میوه مانند زیتون، گیلاس و زردآلو در مرحلهی گلدهی از کمبود شدید آب رنج میبرند. برآوردهای اولیه حاکی از کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی محصول در فصل ۲۰۲۵ است.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸
نظر شما