به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ از مشهد مقدس؛ خراسان بزرگ در تاریخ تمدن اسلامی پهنه وسیعی از شمال شرق ایران تا ماوراءالنهر در آسیای میانه را در برمیگرفته و یکی از کانونهای علم و دیانت و تجارت از قرون گذشته تا به امروز در جهان اسلام بوده است.
کشورهای آسیای میانه از جمله قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ترکمنستان بعد از استقلال از شوروی سابق به دلیل سوابق تمدنی و هجواری با خراسان تاریخی، مناسبات متعددی را با استان خراسان رضوی و مشهد برقرار کردند. جمهوری اسلامی نیز در دهه هفتاد به منظور تقویت روابط با آسیای میانه ضمن تأسیس منطقه ویژه اقتصادی سرخس در مرز خراسان با کشورهای آسیای میانه، اقدام به احداث زیرساختهایی مانند فرودگاه و راه آهن در این ناحیه نمود. همزمان رفت و آن شهروندان کشورهای آسیای میانه به مشهد برای تجارت، درمان و زیارت از آن زمان، روابط فرهنگی را نیز میان خراسان و آسیای میانه تقویت کرد.
پیوندهای عمیق تاریخی میان خراسان با آسیای میانه، بعد از فروپاشی شوروی موجب آشنایی بیشتر و گرایش طبیعی در نخبگان و سیاستمداران کشورهای این منطقه به سمت ایران و مشهد میگردید. حمایت جمهوری اسلامی از کشورهای آسیای میانه در دوران بعد از استقلال موجب ایجاد تفاهم و اعتماد فراوانی نزد آنان و زمینهای برای توسعه و امتداد روابط فیمابین گردید.
در دوران کنونی، این کشورها به دلیل واقع شدن در مسیر راه ابریشم تاریخی و پروژه «راه ابریشم نوین» چین به مثابه کریدور ارتباط شرق به غرب موقعیت ویژهای یافتهاند. اما از نگاه اروپا و آمریکا دولتهای آسیای میانه میتوانند همچون کمربندی برای تضعیف موقعیت روسیه و حتی چین و نیز تهدید ایران به شمار آیند. گرچه دولتهای آسیای میانه عموما سعی در انتخاب سیاستی متوازن در ارتباط با قدرتهای منطقه، آسیا و جهان دارند و روابط حسنهای با جمهوری اسلامی برقرار کردهاند اما دشمنان، به دنبال برهم زدن اتصال فرهنگی و اقتصادی ایران هستند.
در واقع سیاست غرب جهت دهی به کشورهای آسیای میانه در قلب آسیا برای اثرگذاری بر روندهای اقتدار آسیایی است. به عبارت دیگر اکنون طمع زیادی برای ارتباط با این کشورها ایجاد شده است به گونهای که رژیم صهیویی در حال حاضر از دولتهای بسیار فعال در توسعه روابط با پایتختهای آسیای میانه محسوب میشود.
در این میان جمهوری اسلامی با اتکاء به تجارب تاریخی خود، در قالب ابتکارات جدید در پی حفظ جایگاه طبیعی خود در این منطقه است. یکی از این اقدامات پیگیری دیپلماسی استانی است که به دلیل همجواری کشورهای مذکور میتواند روابط تجاری و فرهنگی را به شدت تقویت سازد.
به این منظور استانداری خراسان رضوی با برنامهریزی سفرهای خارجی در قالب اعزام هیئتهای سیاسی و اقتصادی و بازرگانی به کشورهای همسایه، نوعی از دیپلماسی بین استانی را برای تقویت روابط دنبال میکند. در اواخر سال ۱۴۰۳ با سفر ۱۰۰ نفر از فعالان اقتصادی خراسان رضوی به ازبکستان و شهرهای تاریخی سمرقند و بخارا، فصل تازهای در مناسبات با آسیای میانه رقم خورد.
در آن سفر مقرر شد تا پروازهای مستقیم بین مشهد و شهرهای سمرقند و بخارا ایجاد گردد. ارتباط میان کلانشهر دینی و زیارتی مشهد و دو شهر تاریخی و تمدنی سمرقند و بخارا که همچنان زبان فارسی در آن تکلم میشود، از ظرفیتهای قابل توجه برای توسعه روابط میان خراسان و آسیای میانه است.
در گامی دیگر در هفته جاری استاندار خراسان رضوی به همراه هیئتی اقتصادی با هدف گسترش روابط به قرقیزستان سفر کرد. استاندار خراسان رضوی پیش از عزیمت به خبرنگاران گفت: روابط تجاری ما با کشور قرقیزستان خوب است، اما سطح توقع و انتظار بیش از وضعیت فعلی است و امیدواریم با این سفر، سطح روابط به میزان قابلتوجهی ارتقا یابد.
او با اشاره به سیاستها و راهبردهای کلان دولت و کشور در زمینه توسعه تعاملات با کشورهای همسایه گفت: یکی از مأموریتهای اصلی، گسترش ارتباطات منطقهای و استفاده از ظرفیتهای بسیار ارزشمند آسیای میانه است تا بتوانیم روابط اقتصادی خود را در دو بخش صادرات و واردات گسترش دهیم.
استاندار خراسان رضوی ادامه داد: تجربه سفرهای گذشته نشان داده است که رفتوآمدهای مستمر و تبادلات تجاری میان استان و کشورهای هدف، آثار بسیار مثبتی بر رشد اقتصادی دارد.
مظفری افزود: خوشبختانه در ششماهه نخست امسال، خراسان رضوی با رشد ۳۶ درصدی صادرات مواجه بوده است؛ در حالیکه در همین مدت، رشد صادرات در سطح کشور تقریبا متوقف بوده است.
وی گفت: امیدواریم این سفر، با لطف و عنایت خداوند متعال و به برکت وجود امام رضا(ع)، پشتوانه حرکتی نو برای توسعه روابط اقتصادی استان با کشورهای منطقه باشد.
این سفر با حضور بیش از ۶۰ نفر از مدیران و فعالان اقتصادی و تجاری استان انجام میشود و دیدارهایی در ۲ استان «اوش» و «بیشکک» برنامهریزی شده است.
استاندار خراسان رضوی در جریان دیدار با با نماینده رئیسجمهور قرقیزستان در استان اوش این کشور با اشاره به ظرفیتهای علمی و فرهنگی مشهد و خراسان خطاب به طرف قرقیزستانی گفت: در حوزه گردشگری سالانه حدود ۳۰ میلیون نفر زائر و گردشگر به مشهد سفر میکنند که از این تعداد، سه و نیم میلیون نفر گردشگران خارجی هستند؛ همچنین به طور میانگین روزانه ۲۵۰ پرواز به مقصد مشهد انجام میشود که ۳۰ پرواز آن بینالمللی است و این ظرفیت میتواند بستری برای توسعه همکاریهای گردشگری بهویژه در حوزه اکوتوریسم و طبیعتگردی بین مشهد و قرقیزستان باشد.
مظفری در ادامه با اشاره به توان علمی استان گفت: در خراسان رضوی بیش از ۳۳ پژوهشکده و همین تعداد دانشگاه فعال است و دانشگاه فردوسی مشهد با هزار عضو هیئت علمی و ۱۲ هزار دانشجو یکی از بزرگترین مراکز علمی کشور محسوب میشود.
به گفته او، بیش از شش هزار دانشجوی خارجی در دانشگاههای استان تحصیل میکنند و پارکهای علم و فناوری، مراکز رشد و کارخانههای نوآوری در حال گسترش هستند که زمینه مناسبی برای همکاریهای علمی و فناورانه با قرقیزستان فراهم میکند.
نماینده تامالاختیار رئیسجمهور قرقیزستان در استان اوش هم در این دیدار گفت: دیدار ما فصل جدیدی از همکاری میان استان اوش و خراسان رضوی خواهد بود و نقشه راهی که برنامهریزی شده است، زمینه تعمیق روابط و اجرای طرحهای مشترک را در حوزههای گوناگون فراهم میکند.
الچیبِک جان تایوف با ابراز خرسندی از حضور هیئت خراسان رضوی در قرقیزستان اظهار داشت: دوران جدیدی از همکاریهای ما با امضای یادداشت تفاهم همکاریهای اقتصادی، فرهنگی، علمی و گردشگری که در تاریخ ۲۱ ژوئن ۲۰۲۲ در شهر مشهد به امضا رسید، آغاز شد.
استاندار استان اوش قرقیزستان با تأکید بر غنای تاریخی و فرهنگی استان اوش اظهار کرد: اوش دارای میراث تاریخی و طبیعی ارزشمندی است که ظرفیت بالایی برای توسعه همکاری در بخشهای فرهنگی، گردشگری، محیطزیستی و زیارت فراهم میکند و ما آمادهایم در این زمینه با خراسان رضوی همکاری نزدیک داشته باشیم.
وی در ادامه پیشنهاد کرد، طرف ایرانی طرحهای مشترک آموزشی و علمی را بررسی کند، زیرا دانشگاههای بزرگ استان اوش آمادگی کامل برای تبادل علمی، انجام تحقیقات مشترک و اجرای برنامههای آموزشی دارند.
اوش به مانند مشهد دومین شهر بزرگ قرقیزستان به شمار میرود و کهنترین شهر و پایتخت دوم این کشور محسوب میشود.
گسترش مناسبات ایران و کشورهای مرکز آسیا در حالی دنبال میشود که در طول چند سال اخیر تحرکات رژیم صهیونی اسرائیل در منطقه آسیای میانه افزایش داشته است و برخی شخصیتها و اندیشکدههای این رژیم حضور در کشورهای آسیای میانه را راهکاری برای مهار و تضعیف جمهوری اسلامی عنوان میکنند.
اعلام خبر پیوستن قزاقستان بزرگترین کشور آسیای میانه به پیمان موسوم به ابراهیم که پیش از این میان رژیم صهیونی و امارات امضاء شده بود یکی از نشانههای این جریان است. گرچه کشورهای آسیای میانه سالها است که با اسرائیل روابط سیاسی و دیپلماتیک دارند اما برجسته نمودن و تقویت پیوند آنان با اسرائیل از سیاستهای جدید غرب ارزیابی میشود.
نظر شما