به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ دفتر امور مطالعات، تحقیقات و پژوهش معاونت علمی و فرهنگی مجمع جهانی اهلبیت(ع) با همکاری خبرگزاری ابنا، مؤسسه آموزشهای کوتاهمدت و فرصتهای مطالعاتی جامعه المصطفی العالمیه و دانشگاه ادیان و مذاهب، نشست علمی «سبک فاطمیِ «الجار ثمّ الدار» و اخلاق دیگر دوستی در روزگار ما» را در قم برگزار کرد. این نشست، که در چارچوب سلسله نشستهای وضعیتشناسی شیعیان و سبک زندگی اهلبیتی برگزار میشود، به تحلیل الگوی فاطمی برای حل چالشهای روزمره خانوادههای شیعی پرداخت.
به گزارش خبرنگار ابنا، دکتر داود صفا، دبیر علمی این نشست، ضمن تبریک فرارسیدن ولادت حضرت زهرا (س)، بیان داشت که خانواده کانون شکلدهی هویت فردی و اجتماعی است، اما امروز ساختار و کارکردهای آن با تغییرات چندبُعدی، عمیق، پیچیده و متعارض روبهرو است.
وی تأکید کرد که این تعارضها ناشی از تقابل فرهنگ سنتی و مدرن است، بهگونهای که کنشگر اجتماعی مدرن فکر میکند، اما سنتی عمل میکند. این وضعیت منجر به گسستهای فرهنگی و نسلی، طلاق عاطفی و چالش در الگوهای همسرگزینی و تأمین نیازهای عاطفی شده است.
الگوی سوم زن مسلمان و عدالت جنسیتی
صفا در ادامه، «الگوی سوم زن مسلمان» را که از سوی مقام معظم رهبری مبتنی بر سیره فاطمی و قرآن کریم ارائه شده، بهعنوان راهکار اصلی مطرح ساخت و این الگو را پیکرهای چندبُعدی از هویت دینی-انقلابی دانست که سه ساحت رشد معنوی و تهذیب نفس (فردی)، تحکیم نهاد خانواده (خانوادگی) و مشارکت فعال و هدفمند (اجتماعی) را شامل میشود.
وی افزود: در مواجهه با دیدگاههای فمینیستی که از نابرابری جنسیتی سخن میگویند، گفتمان اسلامی بر عدالت جنسیتی تأکید دارد، که نه به معنای برابری و نه تشابه جنسیتی است.
مقایسه سبک فاطمی با اخلاق دیگر دوستی غربی
دکتر محمد جاودان، عضو هیئتعلمی دانشگاه ادیان و مذاهب، در سخنرانی خود به بازخوانی سیره اخلاقی حضرت زهرا (س) با نگاهی به فلسفههای اخلاق عملی معاصر پرداخت و بیان داشت که اگرچه اندیشههای نوینی مانند «اخلاق دیگر دوستی مؤثر» که توسط فیلسوف استرالیایی، پیتر سینگر، مطرح شده، با انگیزههای انسانی و سنجشگری عقلانی به دنبال رساندن بیشترین خیر ممکن به دیگران است، اما میراث اهلبیت (ع) بستر غنیتری را برای عمل ارائه میدهد.
وی با اشاره به ضرورت سادهزیستی آگاهانه برای فقرزدایی و توزیع ثروت در جامعه، سادهزیستی را زمینهساز پاسخگویی به نیازهای روحی و معنوی، علاوه بر نیازهای جسمی، دانست.
مکتب «الجار ثم الدار» و ایثار الهی
دکتر جاودان، جمله مشهور حضرت زهرا (س) یعنی «الجار ثم الدار» (همسایه، سپس خانه) را یک مکتب اخلاقی و عملی توصیف کرد که در آن غیر بر خود ترجیح داده میشود و با ذکر روایتی از امام حسن (ع) که شهادت میدهد مادرش در مناجات شبانه، مؤمنین را مقدم بر خود میدانست، این عمل را نمونهای از ایثار الهی دانست که مراتب بالاتری از اخلاق دیگر دوستی صرف دارد.
وی در ادامه به حدیث دیگری از رسول اکرم (ص) اشاره کرد که حضرت زهرا (س) ارزش مکتوب آن را معادل امام حسن و امام حسین (ع) میدانست. در این حدیث، پیامبر فرمودند: «مؤمن نیست کسی که همسایهاش از آزارهای وی در امان نباشد». جاودان تبیین کرد که این اخلاق، یک اخلاق صرفاً سکولار نیست، بلکه جنبه الهی و دینی آن، ضمانت اجرایی درونی ایجاد میکند که عمل را ماندگارتر و به قصد تقرب قرار میدهد.
جمعبندی: دیگردوستی در برابر نیازهای کاذب
دبیر علمی نشست، در بخش جمعبندی، تأکید کرد که دیگردوستی فاطمی در روزگار کنونی باید در راستای رد کلیشههای جنسیتی و مقابله با رسانههایی به کار رود که در بشریت نیازهای کاذب ایجاد میکنند.
وی افزود: سبک زندگی فاطمی و کرامت ذاتی زن در خانه، باید زمینه رشد فردی زن را فراهم آورد؛ در عین حال که وی فعالانه در تحکیم نهاد خانواده و مشارکت اجتماعی نقشآفرینی میکند.
وی نتیجه گرفت که دال مرکزی تمامی منابع غنی اسلامی، عدالت جنسیتی است و باید این الگوهای عملی در زمینههایی چون حل مسئله و روابط عاطفی زوجین، با زبان فهم کنشگر اجتماعی بومیسازی شوند.
........
پایان پیام/
نظر شما