به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ دکتر محمود صادقی طجر، پژوهشگر و محقق زبانهای کهن و استاد جامعةالمصطفی، در مصاحبه با خبرنگار ابنا به معرفی آخرین دستاورد علمی خود پرداخت.
وی که متولد سال ۱۳۳۰ و تقریباً چهل سال را در خارج از کشور از جمله در پاکستان و فیلیپین و... گذرانده، از اتمام مجموعه تحقیقاتی ده جلدی خود تحت عنوان «دانشنامه طجر» خبر داد. این دانشنامه شبیه به دائرةالمعارف بوده و به بررسی مواجهههای زبانهای ایرانی از جمله زبان فارسی و اوستایی در قرآن مجید، حدیث و زبان عربی اختصاص دارد.
صادقی طجر در طول سالهای فعالیت علمی خود، دکترای علوم تربیتی، دکترای ادبیات انگلیس و زبان اسپانیایی را اخذ کرده و در علوم سیاسی نیز تا مقطع فوق لیسانس تحصیل نموده است. وی علاقهای ویژه به زبانها دارد و تاکنون به دوازده زبان کار کرده و در فیلیپین نیز در انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی فعالیت داشته است. وی همچنین حدود ده سال با جامعةالمصطفی در قم و ایران مشغول به همکاری بوده است.
آثار چاپی در پنج زبان
صادقی طجر سابقه نگارش حدود پنجاه جلد کتاب به پنج زبان (فارسی، عربی، انگلیسی، اسپانیایی و فیلیپینی) را دارد. همچنین وی به شش زبان از جمله اردو، شعر سروده و «دیوان طجر» وی سهزبانه (فارسی، انگلیسی، عربی) است. از مهمترین کارهای ادبی وی، ترجمه سیصد رباعی بابا طاهر عریان به زبان انگلیسی و بخشی از آن به زبان فیلیپینی بوده که ابتدا در فیلیپین و سپس توسط انتشارات الهادی در ایران به چاپ رسیده است.
«دانشنامه طجر»؛ پلی میان ایران و جهان عرب
صادقی طجر «دانشنامه طجر» را که حالت دائرةالمعارفی دارد، مهمترین کار تحقیقاتی خود خواند و آن را شبیه به کار دهخدا دانست، با این تفاوت که دهخدا ایران را به ایرانیان معرفی کرد، اما این مجموعه ایران را هم به ایرانیان و هم به جهان عرب معرفی میکند؛ جهانی که صدها سال ایران را با عنوان «العجم» (به معنای گنگ و لال) خطاب کرده است.
وی در تبیین محتوای این اثر تشریح کرد: در این دائرةالمعارف، واژگان زبانهای ایرانی که وارد زبان عربی شدهاند را ریشهیابی کرده از جمله پانصد واژه اوستایی (که مربوط به قبل از اسلام و هزاران سال پیش است) در زبان عربی و احادیث یافت شده و با مشتقات آنها، این مجموعه به حدود ده هزار واژه میرسد. این مجموعه، مواجهههای زبانهای ایرانی را در زبان عربی، قرآن و حدیث بررسی میکند و میراثی برای نسل بعدی است.
کشف ۵۰۰ واژه اوستایی در متون دینی
محقق «دانشنامه طجر» تأکید کرد که حتی کلماتی در قرآن مجید همچون فردوس، سجیل، سِجین، عرش، جن، فیل، زن، گناه و جَناح در مجموع جزو پانصد واژه اوستایی هستند که پیش از اسلام در زبانهای ایرانی وجود داشته و امروزه بسیاری از ایرانیان خود از آن بیاطلاعاند. وی افزود: کلماتی نظیر دین و صراط (به معنای سرَک که در هندوستان به خیابان میگویند) نیز ریشه اوستایی و فارسی دارند.
ریشهشناسی واژگان ایرانی در ادبیات جهان
صادقی طجر به ریشهیابی واژههایی پرداخت که قرنها ناشناخته ماندهاند؛ مانند کلمه «ابن» در عربی که از «بن» فارسی به معنای تخم و دانه گرفته شده است. وی اشاره کرد که این واژه اوستایی در زبانهای آلمانی (ون)، هلندی (ون)، مالزیایی و فیلیپینی (بینیهی) نیز مشتقاتی دارد. همچنین وی کلمه «هندسه» را از «ها اندازه» (اندازهگیری) دانست.
وی افزود که حروف تعریف «ها» که در هخامنش هم هست مشابه و الف و لام عربی میباشد که در فارسی امروز از میان رفته، هنوز در زبان عبری (نزد یهودیان) حفظ شده است؛ مانند هخامنش و هامادان.
وی همچنین به تحقیقات خود درباره زبانهای اروپایی اشاره کرد و گفت: حدود هزار لغت با ریشه هند و اروپایی و ایرانی در زبانهای اروپایی جمعآوری شده است؛ برای مثال، کلمه «Drug» (دارو) در انگلیسی از واژه «دار و درخت» فارسی و کلمه «Dark» از «تاریک» ما اخذ شده است. وی همچنین در زبان فیلیپینی حدود سیصد واژه فارسی و عربی را جمعآوری کرده است.
وضعیت نشر «دانشنامه طجر»
یک جلد از این مجموعه تحت عنوان «فرهنگ لغات فارسی در زبان عربی، قرآن کریم و احادیث نبوی» توسط انتشارات میراث ماندگار در قم به چاپ رسیده و نسخه اینترنتی آن نیز موجود است. سه ناشر دیگر در حال انتشار ۱۰ جلد باقیمانده از این مجموعه هستند.
صادقی طجر در پایان تصریح کرد: ایران دو هزار و پانصد سال پیش بر ۱۲۷ ملیت حکومت میکرده است و نصف جهان تحت حکمرانی آن بوده؛ از دروازه چین تا هند تا حبشه. طبیعتاً این فرهنگ جهانی سبب شده است که این کلمات در زبانهای عربی، عبری و زبانهای اطراف ما نفوذ پیدا کند و این دانشنامه، ایرانیان را با فرهنگ صدها سال فراموششده خود آشنا میسازد. وی از جوانان و فرهنگیان خواست تا دنباله این کار را پس از وی بگیرند و این میراث را به جهان معرفی کنند.
کتاب «فرهنگ لغات فارسی در زبان عربی و قرآن مجید و احادیث»؛ اولین جلد از فرهنگنامه ده جلدی استاد محمود طجر
این مجموعه زبانشناسی، از ۴۰ سال تحقیقات مستمر، انتشار اولیه آن در اینترنت جهانی، اکنون به صورت کتاب، توسط انتشارات میراث ماندگار در شهر مقدس قم، در ۵۵۵ صفحه منتشر میشود. باتوجهبه اینکه نویسندهٔ این اثر، به ۱۲ زبان از جمله زبان عربی و عبری هم آشنایی دارد، تحقیقات زبانشناسی او در شناسایی زیربنای فرهنگ غنی ایران و آمیزش بنیادین آن با عربی، حتی پیش از اسلام و نقش ایرانیان در اسلام و تمدن اسلامی (و عربی) جالبتوجه است.
نویسنده در این کتاب به بازشناسی لغات فارسی در زبان عربی که قدمت چندین هزار ساله دارد، پرداخته است و همچنین وجود کلمات پارسی در قرآن کریم را شناسایی کرده است.
مشخصات کتاب:
حدود ۱۰ هزار واژه اوستائی، فارسی باستان، فارسی میانه و زبان دری، که برخی در زبان عربی پیش از اسلام وارد شده و یا بعد از فتوحات اسلامی بکار گرفته شده را شامل میشود؛ علاوه بر اصل لغات، مشتقات عربی آنها مانند صیغه بندی گنج اوستائی شکل کنز / کنوز / یکنزون در قرآن مجید و غیره در این کتاب ذکر شده است.
علاوه بر منابع معتبر عربی، فارسی، انگلیسی، اسپانیایی، لاتین، و غیره، در این کتاب از تحقیقات علمای بزرگ اسلامی، بهره فراوان برده شده؛ مانند:
۱- علاوه جلال الدین سیوطی (ایرانی زاده¬ی که در مصر بدنیا آمد)
۲- علامه جوالیقی زبانشناس معروف ادبیات عرب
۳- استاد ادیشیر کلوانی
۴- علامه زرکشیش(محمد بن بهادر)
۵- خلیل ابن احمد فراهیدی (اولین نویسنده فرهنگ لغات عربی)
۶- راغب اصفهانی (نگارنده فرهنگ قران راغب)
۷- ابوالفرج اصفهانی (الاغانی)
۸- آرتور جفری (کشیش مسیحی) استرالیایی و بسیاری از دانشمندان عرب مصری و لبنانی معاصر (دکتر عبدالوهاب عزام، شیخ احمد شاکر، دکتر عبدالعال سالم، دکتر سعدی ضناوی و غیره) علاوه بر آنها، از تحقیقات قرآنی علمای اسلامی ایران و زبان شناسان دیگر در این کتاب، استفاده شده است؛ به عنوان مثال: آیت الله معرفت، علامه شعرانی علامه طباطبائی، آیت الله حسن زاده آملی، آیت الله جوادی آملی، استاد امام شوشتری، دکتر پرویز ناتل خانگری، دکتر جلال الدین کزازی و دیگران .
لینک مطالعه نسخه اینترنتی کتاب «فرهنگ لغات فارسی در زبان عربی و قرآن مجید و احادیث»
https://taaghche.com/book/۱۳۸۰۴۹/
........
پایان پیام/
نظر شما