به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ آیین رونمایی از «موسوعه معارف شیعه» روز پنجشنبه ۲۷ آذرماه ۱۴۰۴ در سالن کنفرانس مجمع جهانی اهلبیت(ع) برگزار شد.
در این مراسم که با عنوان «معرفی تشیع در جهان امروز؛ ضرورتها و چالشها»، برگزار شد، دکتر محمدعلی ربانی نماینده سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: سخن گفتن از معرفی تشیع در جهان امروز، صرفاً یک مسئلهی تبلیغی یا رسانهای نیست؛ بلکه ناظر به یک مسئله معرفتی، تمدنی و تمدنساز است. جهان معاصر، اندیشه و دینی را به رسمیت میشناسد که بتواند خود را با زبان عقل، استدلال متقن، متن معتبر و روش علمی معرفی کند. در چنین روزگاری، اگر یک مکتب دینی، خودش را معرفی نکند، طبیعتاً دیگران آن را بهصورت ناقص، گزینشی و گاه تعریفنشده معرفی خواهند کرد.
ربانی در ادامه چند ضرورت حول مساله معرفی تشیع در دنیا برشمرد:
۱. ضرورت مرجعیت علمی؛ امروزه تصویر تشیع در بسیاری از محافل علمی و رسانههای جهان، نه بر اساس منابع و متون اصیل خود، بلکه از رهگذر قرائتهای بیرونی شکل میگیرد؛ روایتهایی که متأثر از منازعات سیاسی یا مطالعات ناقص دانشگاهی هستند. این وضعیت ایجاب میکند که تشیع، مرجع معرفی خود باشد؛ نه در مقام تدافع، بلکه در جایگاه اصیل و صحیح خود.
۲. معرفی وجه عقلانی تشیع؛ تشیع از آغاز یک مکتب عقلمحور بوده است؛ مکتبی که بر پیوند عقل، وحی و تاریخ تکیه دارد و ظرفیت ارائه سخنی سنجیده و قابل گفتگو را در موضوعاتی چون خداشناسی، اخلاق، عدالت، آزادی، قانون و سبک زندگی داراست. معرفی نکردن این بُعد عقلانی، به معنای واگذاشتن میدان به قرائتهای افراطی یا تقلیلگرایانه است.
۳. پاسخگویی به نیازهای انسان معاصر؛ جهان امروز با پرسشهایی نو مواجه است؛ از مسئله معنا و ماهیت گرفته تا چالشهای حقوق بشر، زن، خانواده، زیست اخلاقی و مناسبات قدرت. تشیع به عنوان مکتبی زنده و تاریخی، تنها زمانی میتواند در این گفتگو حضور مؤثر داشته باشد که معارف خود را به صورت نظاممند و مسئلهمحور عرضه کند.
دکتر ربانی چالشهای پیشرو در معرفی جهانی تشیع را در مرحله بعد سخنرانی خود تبیین نمود و گفت:
در کنار ضرورتها، چالشهای عمدهای نیز در معرفی تشیع در جهان وجود دارد:
۱. پراکنده گویی و غیر منسجم بودن: بخش قابل توجهی از تلاشهای معرفی تشیع در قالب آثاری جزیرهای و تکمحوری صورت گرفته است؛ آثاری که گرچه ارزشمندند، اما کمتر توانستهاند به مثابه یک مرجع علمی منسجم مورد رجوع قرار گیرند.
۲. رویکرد واکنشی و جدلی: معرفی تشیع گاه بیش از آنکه از منطق معرفتی خود سخن بگوید، در واکنش به دیگر گفتمانها شکل گرفته است. این رویکرد، نه تنها ظرفیتهای مستقل تشیع را پنهان میکند، بلکه آن را در موضع دفاع دائمی قرار میدهد.
۳. فقدان زبان مشترک علمی: جهان امروز انتظار متونی را دارد که دارای ساختار مفهومی روشن، روش علمی، ادبیات دانشگاهی و قابلیت ترجمه باشند. بدون توجه به این اقتضائات، حتی غنیترین محتواها نیز در عرصه جهانی شنیده نخواهند شد.
ربانی در ادامه موسوعه معارف شیعی را پاسخی عالمانه به ضرورتها و چالشهای فوق دانست و عنوان کرد: اقدام مؤسسهی البیان در تدوین این مجموعه، شایسته تجلیل و تقدیر است؛ زیرا این موضوع، پاسخی آگاهانه به چالشهاست و تلاشی است برای تبدیل معرفی تشیع از مجموعهای پراکنده به یک پروژه مرجع، منسجم و قابل دفاع.
وی ادامه داد : تنوع موضوعها، اتکا به منابع شیعی، تقسیم کار علمی میان اساتید برجسته و ارزیابیهای چندمرحلهای نشان میدهد که ما با یک اثر صرفاً مناسبتی مواجه نیستیم، بلکه با حرکتی دارای افق جهانی روبرو هستیم؛ حرکتی که میتواند مبنای گفتگوی علمی با جهان باشد. از این رو، رونمایی از موسوعه معارف شیعه صرفاً یک آیین تشریفاتی نیست، بلکه اعلام یک موضع علمی است؛ اینکه تشیع آماده ارائه منظم، مستند و عقلانی معارف خود به جهان امروز است و میخواهد از موضع معرفت با دیگر سنتهای فکری وارد گفتگو شود.
ربانی در پایان بیان داشت: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، هم به جهت ظرفیتهای محتوایی و هم به دلیل تمایل به افزایش تقاضا در این حوزه، قطعاً از چنین مجموعهای استقبال میکند. البته سازمان خود نیز ظرفیتهایی را در راستای ترجمه و تولید منابع برای عرضه در همایشها فراهم کرده است که این حرکت، در اولویت نگاه ماست.
وی تاکید کرد: تجلیل از این پروژه در حقیقت، تجلیل از یک رویکرد است؛ رویکردی که معرفی تشیع را بر پایههای عقلانیت، گفتگو و مرجعیت استوار میسازد. امید است که این اثر، آغازگر فصلی تازه در حضور علمی تشیع در جهان باشد.
.....................
پایان پیام
نظر شما