به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ نمی‌توان تعداد دقیقی از مراکز شیعه‌پژوهی یا شخصیت‌های شیعه‌پژوه در سرزمین‌های اشغالی ارائه داد، چون بسیاری از این مراکز یا شخصیت‌ها، دارای ارتباط مستقیم با مراکز امنیتی و اطلاعاتی دولت جعلی اسرائیل هستند، اما بر اساس اطلاعات منتشر شده در رسانه‌های مختلف، می‌توان اطلاعات مناسبی از مراکز شیعه‌پژوهی یا شخصیت‌های شاخص «شیعه‌شناس» که در سرزمین‌های اشغالی یا مراکز مرتبط آن در خارج از اسرائیل می‌توان بدست آورد.
شیعه‌شناسی صهیونیسم قبل از انقلاب اسلامی
با توجه به حضور دیرپای اسلام و تشییع در سرزمین ایران، می‌توان گفت سابقه شیعه‌شناسی در مراکز مختلف دانشگاهی جهان، قدمتی همزمان با ایجاد مراکز ایران‌شناسی در این مراکز دارد. اگر چه این مراکز قبل از انقلاب اسلامی، بسیار اندک بود، اما با پیروزی انقلاب اسلامی و نقش انکارناپذیر هویت شیعی در این انقلاب، تقریبا همه مراکز «ایران‌شناسی»، با گسترش فعالیت‌های خود تبدیل به مراکز «شیعه‌شناسی» شدند. حال برخی از این مراکز، به شکل علنی این تغییر رویکرد را اعلام کرده‌اند و برخی دیگر نیز، بدون اعلام رسمی، اقدام به تغییر این رویکرد کرده‌اند.
اگر چه گزارش‌هایی از ایجاد مراکز یا انجام فعالیت‌های رسمی مرتبط با ایران‌شناسی یا شیعه‌شناسی در رژیم صهیونیستی در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی وجود ندارد و اندک تلاش‌های صورت گرفته توسط برخی از افراد در آن دوران را باید تلاش‌های فردی و علاقه شخصی دانست، اما نمی‌توان این موضوع را انکار کرد که به دلایل مختلف سیاسی، مذهبی، امنیتی و اقتصادی، از سال‌ها قبل از تاسیس رژیم جعلی اسرائیل، کشور ایران، از موضوعات مورد توجه یهودیان بوده و این توجه نیازمند فعالیت‌های پژوهشی بوده که بدون شک در آن دوران انجام می‌شده است.
استقرار پیروان دینی جعلی بهائیت در عکا، که بعدها جزیی از اسرائیل شد، شرایط استقرار گروه زیادی از ایرانی‌تباران را در این کشور فراهم کرد، این ایرانی‌تباران که همگی آنان از پیروان بهائیت بودند، توانستند زمینه‌های اولیه برای شاخت بهتر ایران و شیعه را در هنگام تشکیل رژیم صهیونیستی فراهم کنند.
وجود یهودیان در شهرهای مختلف ایران و لزوم تلاش برای استفاده از ظرفیت آنان برای کمک به اسرائیل همراه با شناخت مناطق و قومیت‌های ایرانی، شناخت دقیق از مذهب شیعه و مراجع شیعی برای مقابله با مبارزات آنها در مقابله با تشکیل دولت اسرائیل، از محورهایی است که در این فعالیت‌های پژوهشی مورد توجه بوده است.
شیعه‌شناسی صهیونیستی بعد از انقلاب اسلامی
تشکیل حکومتی شیعی در ایران اسلامی که یکی از اهداف خود را نابودی رژیم صهیونستی اعلام کرده بود، موضوع شناخت «ایران انقلابی» و «مذهب شیعی» را به عنوان موضوعی بنیادین در دستور کار گروه‌های مختلف در کشور اسرائیل قرار داد.
اگر چه از سال‌ها قبل، تدریس «زبان فارسی»، «شناخت ایران» و «مذهب شیعه» در مدارس وابسته به مراکز نظامی و اطلاعاتی اسرائیل آغاز شده، اما در طول سال‌های گذشته، این دروس به شکل رسمی وارد نظام آموزش و پرورش این کشور شده و به صورت آزمایشی در مدارس «بئرالسبع» به عنوان دروس اجباری قرار گرفته است، در صورت موفقیت این طرح، این دروس به عنوان دروس رسمی در تمامی مدارس اسرائیل قرار خواهد گرفت. بدون شک فارغ التحصیلان این مدارس، علاوه بر حضور در شبکه‌های اطلاعاتی و جاسوسی، به صورت پیدا و نهان، به عنوان ایران‌شناسان و شیعه‌پژوهان در دانشگاههای این کشور فعالیت خود را ادامه می‌دهند.
در مورد وضعیت شیعه‌شناسی در مراکز آکادمیک رژیم صهیونیستی نیز باید گفت اگر چه برخی از پژوهشگران، وجود کرسی‌های شیعه‌شناسی در دانشگاههای صهیونیستی را انکار کرده‌اند و برخی دیگر نیز از وجود کرسی های ایران شناسی و شیعه شناسی در حداقل ۲ دانشگاه اسرائیلی سخن گفته اند، اما ارائه برخی از درسی با محوریت شیعه شناسی در دانشگاههای مختلف، موضوعی است که حتی در سایت های دانشگاههای مختلف این کشور، به شکل رسمی و علنی اعلام شده است .
به عنوان نمونه هم اکنون در دانشگاههای «تل‌آویو»، «اورشلیم»، «حیفا»، «هبرو»، «نگو» و «بارایلان» کلاس‌های درس در رشته شیعه‌شناسی برگزار می‌شود و قدمت برگزاری برخی از کلاس‌ها به ده‌ها سال قبل برمی‌گردد.
اهمیت این مراکز برای رژیم صهیونیستی به میزانی است که «وب‌سایت وزارت امور خارجه اسرائیل» با صراحت هدف از تأسیس مرکز مطالعات ایران‌شناسی در دانشگاههای اسرائیل را این گونه اعلام می‌کند: «با روی کار آمدن حکومت دینی در ایران، که سران آن اسرائیل را علناً به نابودی تهدید می‌کنند، لزوم شناخت این همسایه اسرائیل را برای دانشجویان و دانش‌پژوهان این کشور دوچندان می‌کند.»
دوره‌های آموزشی این دانشگاه‌ها در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا فعالیت می‌کند. برخی از گزارش‌ها نیز از سالانه حدود ۲۵۰ نفر در مقطع دکترا شیعه‌شناسی در دانشگاههای اسرائیل خبر می‌دهند که این موضوع نیاز به بررسی بیشتر دارد.
تحقیقات انجام شده در این مراکز مجموعه متنوع از تمامی موضوعات مرتبط با شیعه است. بررسی شیعی اعتزالی در قرون نهم تا سیزدهم، فلسفه شیعی و نسبت آن با اندیشه‌های مذاهب مختلف اسلامی، تاریخچه روابط میان حوزه‌های علمیه شیعی در قرون مختلف با محوریت قم و نجف و حتی موضوعات جزیی‌تر مانند نحوه پرداخت وجوهات و شبکه‌های نمایندگان مراجع در کشورهای مختلف همچنین تفاوت‌های میان دیدگاه‌های مختلف مراجع در طول دویست ساله گذشته و حتی موضوعاتی مانند محرم و اربعین برخی از محورهای این پژوهش‌ها است.
اگرچه نمی‌توان لیست کاملی از اساتید شیعه‌شناسی که در دانشگاههای اسرائیل فعالیت داشته یا با این مراکز همکاری علمی دارند تهیه کرد، ولی به عنوان نمونه می‌توان به اشخاصی مانند «عباس امانت»، بهایی شناخته شده و شاگرد برجسته او «میر لیتواک»، «اتان کولبرگ»، «لیوانت هولتزمان»، «رابین اوری»، «دیوید مناشری»، «اوزی رابی»، «میری شفر»، «لی کینبرگ»، «اسرائیل گرشونی»، «لئون شلف» اشاره کرد.
در بخش‌های دیگر این نوشتار به معرفی برخی از این افراد و تحقیقات منتشر شده از آنها می‌پردازیم.
سید علی اصغر حسینی/ ابنا
.........................
پایان پیام
نظر شما