خبرگزاری بین المللی اهل بیت (ع) ابنا- زندگی حضرت موسی (ع) دارای مراحل گوناگونی است. در تمامی این مراحل زنان حضوری چشمگیر داشته اند. قرآن حضور تاریخی زنان معاصر حضرت موسی (ع) را در صحنه های سیاسی و اجتماعی به خوبی نشان می دهد. آن ها از حریم حق دفاع کردند تا آن را به سر منزل مقصود برسانند.
در اینجا به تقابل فرعون و یوکابد مادر موسی (ع) می پردازیم:
یوکابد، مادر موسی (ع)، زن صالحی که خداوند متعال به او وحی می کند که چگونه فرزند خود را نجات دهد، فرزندی که یکی از پیامبران بزرگ الهی خواهد بود. خداوند متعال به او آموخت که چه عملکردی داشته باشد و چه تدبیری بیاندیشد و با چه مدیریت صحیحی او را از چنگال فرعون و فرعونیان برهاند و به مرحله ای برساند که در آینده از انبیا و مرسلین باشد.
قرآن‌کریم سخن از آن دارد که بر این زن هم وحی نازل شد. یوکابد از بانوان نمونه قرآن است. در دامان این بانوی بزرگوار، باید فرزندی تربیت شود که بساط جور و ستم جبار زمان، یعنی فرعون را برچیند و مردم مستضعف را نجات دهد. از این رو از همان دوران بارداری عنایت غیبی شامل حال او و فرزندش بود.
با تولد طفل کار مادر دشوارتر می شود و مأموریت الهی او به طور جدی آغاز می شود. او ناگزیر به طرح یک برنامه ریزی دقیق و صحیح بود تا با ظرافت و تدبیر خاصی بتواند در طول سالیان متمادی فرزند خود را از انواع خطرها حفظ کند و او را به مرحله ای رساند که اراده الهی را در زمین عملی کند.
مادر موسی بسیار می ترسید که مبادا فرزندش را بکشند. اینجاست که قدرت غیبی به مدد او می آید و او را راهنمایی می کند که چه کند. برخلاف این اندیشه باطل که فرعون و فرعونیان زنان را در امور سیاسی و اجتماعی، کارآمد تصور نمی کردند و به آنان به دیده حقارت می نگریستند، به وضوح می بینیم که در مسیر تعذیب و نابودی فرعون، زنان بزرگی پا به عرصه می گذارند و در این راستاست که جریان تمکن مستضعفان در جامعه آن روز با وحی به یک زن آغاز می شود.
مادر موسی به فرمان وحی، موسی را در صندوق قرار داده و او را به دریای نیل می افکند و از او خواسته می شود که هیچ گونه اندوه و نگرانی به‌خود راه ندهد. او با پیگیری تمام و مساعدت دخترش متوجه می شود که صندوق به‌دست مأموران فرعون می افتد.
آسیه همسر فرعون با دیدن موسی از فرعون درخواست می کند که او را نزد خود نگه دارد و فرعون با همه قدرتی که داشت و خود را خدای خدایان می نامید، سرانجام تسلیم پیشنهاد همسرش شد و اجازه داد که آن طفل در کاخ فرعون بماند.
موسی پستان هیچ زنی را بدهان نگرفت؛ چرا که اراده خداوندی بر این بود که او فقط پستان مادرش را به دهان بگیرد و تحت نظارت مستقیم او تربیت و رشد یابد. سرانجام با راهنمایی خواهر مقرر گردید که مادرش سرپرستی موسی را به عهده گیرد و او را پروش دهد و بدین سان خداوند مهربان دوباره او را به آغوش مادر باز گردانید تا چشمش روشن شود و غمگین نباشد و بداند که وعده خدا حقیقت دارد.
مؤلفه های سبک زندگی یوکابد
برخی از مؤلفه های سبک زندگی یوکابد عبارت است از:
ذکاوت و دوراندیشی
مادر موسی (ع) با ذکاوت و تیزبینی به کاخ نفوذناپذیر فرعون راه یافت و تربیت فرزندش را عهده دار شد. موسی (ع) در خانه فرعون تربیت شد و همه علوم و فنون را فرا گرفت.
استقامت و پایداری
مادر موسی (ع) زندگی بسیار سخت و دشواری را سپری کرد و سال ها برای تأمین معیشت فرزندانش تلاش کرد. وقتی آن ها بزرگ و مستقل شدند و موسی و برادرش هارون امر رسالت پروردگارشان را عهده دار شدند، او دیگر به هدف مقدس خود رسیده بود.
شجاعت و از خودگذشتگی
مادر موسی (ع) می دانست که مأموران فرعون در کمین یکتاپرستان هستند. او می دانست که زنان آبستن بنی اسرائیل را شکم می درند و فرزندان پسر را به قتل می رسانند، اما با شجاعت هرچه تمام در زیر یوغ استبداد فرعونی فرزند خود را حفظ کرد. این شجاعت برای حفظ و بقای دین الهی و آرمان های آن ستودنی و تقدیر کردنی است.
ایمان و توکل
او به قدرت خداوند و اراده الهی در این مأموریت توکل داشت و به یقین می دانست که سرانجام وعده الهی به وقوع می پیوندد و بر فرعون پیروز می شود. از این رو، با ایمان و باور قلبی توانست فرزند خود را در آب های پر خروش نیل پرتاب کند و او را به کام دشمن بفرستد.
شایستگی تربیت فرزندان صالح
اراده خداوند بر این بود که موسی (ع) در دامان مادر واقعی خود تربیت و بزرگ شود. پیامبران (ع) و مردان بزرگ الهی برای رسیدن به مقام شایسته باید در دامان مادرانی شایسته رشد می یافتند.
این مادر مدبر در تربیت فرزندانش بسیار موفق بود، موسی (ع) را برای پیامبرشدن تربیت کرد. هارون را آنگونه تربیت کرد که یار و یاور برادرش باشد و در تمام مراحل زندگی پشتیبان او باشد و خواهر موسی (ع) را آنچنان تربیت کرد که با شجاعت تمام به دفاع از برادر پرداخت.
استقلال رأی بدون تکیه بر دیگران
آنچه قطعی است اینکه در قرآن به پدر موسی اشاره ای نشده و فقط از مادر موسی (ع) سخن به میان آمده است. او با عزمی راسخ و بدون ترس و واهمه از نبودن همسر، انجام وظیفه می کند.
حضور پررنگ اجتماعی
با وجود جهل، کفر و ظلم فراوان در جامعه آن روز، این زن شایستگی پیدا می کند که جایگاه فرمان الهی باشد و به طور کامل تحت تسلط و فرماندهی او قرار گیرد و دستورات خاصی به او ابلاغ و از آینده مطلع شود.
این مقام موجب می شود که او قیامی عظیم کرده و اقدام به یک حرکت بزرگ اجتماعی کند و دست به هر خطری بزند تا این مشیت عظیم الهی را به مقصد نهایی برساند.
سیاست شایسته
مادر موسی (ع) با این ویژگی های رفتاری در زمانه خود و حتی در آینده الگویی شایسته برای دیگر زنان باشد. او به ما آموخت که یک زن با خودسازی، اخلاص، ایمان و توکل، اعتماد به نفس، استقلال رأی، هوشمندی و شجاعت و پایداری می تواند با خداوند ارتباطی نزدیک پیدا کند و مورد عنایت و حمایت بی دریغ او برای رسیدن به اهدافش قرار گیرد.
منابع:
1- قرآن کریم
2- بانک مقالات پژوهشکده باقرالعلوم
نظر شما