اهمیت ابراز علاقه در خانواده از منظر روایات

خبرگزاری بین المللی اهل بیت علیهم السلام _ ابنا: به نقل از اهل البیت (ع) ما اگر بدانیم که خدا دوستمان دارد، ما هم خدا را بیشتر دوست خواهیم داشت. اگر بدانیم و بفهمیم که رسول خدا (صلی الله علیه وآله) و اهل بیت (علیه السلام) به ما شیعیان عنایت و محبت دارند و این علاقه را بارها نشان داده و اظهار کرده اند، محبت عترت در دل ما بیشتر خواهد شد.

اینکه خداوند بارها در قرآن، محبت خویش را ابراز کرده و در آیاتی که «ان الله یحب الذین …» دارد، می فرماید که دوستدار پاکان، توبه کنندگان، پاکی جویان، نیکوکاران، متقین، متوکلین، صابران، اهل قسط و عدل است.

و در جایی از کسانی یاد می کند که هم خدا آنان را دوست دارد و هم آنان به خدا علاقه دارند «یحبهم و یحبونه؛ آنان را دوست دارد و آنان نیز او را دوست دارند» (مائده/ ۵۴).

توجه به این نکته، «حب خدا» را در دل ها شعله ور می سازد. وقتی ائمه معصومین (ع) محبت های خویش را نسبت به هوادارانشان ابراز می کنند، متقابلا این اظهار عشق، عشق می آفریند.

از امام علی (ع) می پرسند: یا علی! چگونه اید؟ می فرماید: «دوستدار دوستانمان و دشمن دشمنانمان هستم».

امام صادق (ع) فرمود: «اگر به کسی علاقه و محبت داشتی، او را آگاه کن».

در روایت است که مردی از مسجد گذر کرد، در حالی که امام باقر (ع) و امام صادق (ع) نیز در مسجد نشسته بودند. یکی از اصحاب امام باقر (ع) گفت: به خدا قسم من این شخص را دوست می دارم. امام فرمود:

پس به او خبر بده، چرا که این خبر دادن، هم مودت و دوستی را پایدارتر می کند، هم در ایجاد الفت، خوب است.

از پیامبر اکرم (ص) نیز روایت است که فرمود: هر یک از شما دوست یا برادر دینی اش را دوست بدارد، پس به او اعلام کند.

 

نقش ابراز علاقه در خانواده

صفای زندگی به حاکمیت عشق و علاقه بر محیط زندگی و معاشرت است و اگر دوستی و علاقه نباشد، زندگی جهنمی است سوزان و محیطی است سرد و بی روح.

گاهی گفتن کلمه «دوستت دارم »، شعله محبت را فروزان می کند و به زندگی ها روح و نشاط می بخشد. ابراز عشق و علاقه در محیط خانواده، میان دو همسر، یا میان پدر و مادر نسبت به فرزندانشان خانه را به بهشت تبدیل می کند.

چه دوزخ های سوزانی که معلول کمبود محبت و عاطفه فرزندان از جانب والدین است و حسرت شنیدن «عزیزم، دلبندم، تو را دوست دارم و …» سال ها بر دل کودکان می ماند و گرفتار عقده کمبود محبت می شوند.

پیامبر اکرم (ص) فرمود: اینکه مرد، به همسر خود بگوید: تو را دوست دارم، هرگز از دل همسر بیرون نمیرود!.

شگفتا که یک جمله کوتاه و ساده، ولی یک دنیا تاثیر و عشق آفرینی! و چقدر بخیلند آنان که از گفتن چنین واژه های محبت آوری نسبت به همسر و فرزندان و دوستان و بستگان خویش، مضایقه دارند و از عواقب و پیامدهای نیکو و آثار سازنده آن غافلند.

ابراز دوستی و محبت، تنها به گفتن و لفظ نیست. گاهی احترام کردن، بوسیدن، نوازش کردن، هدیه و سوغات خریدن و این گونه حرکات، نشانه عشق و دوستی است.

رسول خدا (ص) فرمود: کودکان را دوست بدارید و به آنان ترحم و شفقت نمایید.

لطف و مهربانی به خردسالان، گواه عشق و محبت نسبت به آن ها است. و ترحم، خود نشانه محبت داشتن به فرزندان است. در روایات بسیاری به بوسیدن فرزند توصیه شده و برای هر بوسیدن اولاد، درجه ای در بهشت منظور گشته است.

مردی از اشراف جاهلیت، خدمت رسول اکرم (ص) آمد و دید که ایشان یکی از فرزندانشان را روی زانوی خودشان نشانده اند و او را می بوسند و می بویند و به او محبت می کنند. یک دفعه این آدم به پیغمبر (ص) رو کرد و گفت: من ده تا بچه دارم و هنوز در عمرم هیچ کدامشان را یکبار هم نبوسیده ام.

در یکی از روایاتی که در این زمینه آمده، نوشته اند: پیغمبر اکرم از این حرف چنان ناراحت و عصبانی شد که صورت مبارکش قرمز شد و تغیر پیدا کرد و فرمود: آن که نسبت به دیگری رحم نداشته باشد، خدا هم به او رحم نخواهد کرد. بنا به نقل دیگری فرمود: اگر خدا رحم را از دل تو کنده است، من چه کنم؟!

راستی، فرزندی که از پدر و مادر محبت ندیده و سخن گرم و عشق آفرین نشنیده است، آیا به این نتیجه نمیرسد که دوستش ندارند و در خانه جایی ندارد و کسی او را به حساب نمی آورد؟ و آیا این عقده، بعدها برای او چه پسر باشد و چه دختر، مشکل به بار نمی آورد؟

کودکانی که از خانه فرار می کنند، پسران و دخترانی که جذب برخوردهای عاطفی دشمنان دوست نما می شوند و به فساد می گرایند، آیا جز معلول فقدان محبت و عاطفه در درون خانواده است؟

اگر فرزندان در محیط خانه از نظر عاطفی و محبت اشباع شوند، هرگز به دام شیادان که با تور محبت به شکار جوانان و نوجوانان می پردازند، نمی افتند. بررسی پرونده برخی از بزهکاران و مجرمین یا فراریان از خانه یا اقدام کنندگان به خودکشی، نشان دهنده کمبود محبت آنان در خانه و از سوی والدین است.

در نامه دختری که پس از آلوده شدن و گرفتاری در دام شیادان و گرگ های عفاف، اقدام به خودکشی کرده، چنین آمده است (درباره مادرش): «او مادر من بود. برای تربیت من که تنها فرزندش بودم رنج بسیار کشید، ولی هرگز نخواست دوست من باشد …

روزی رسید که این کمبود را شیطان دیگری جبران کرد. من که تشنه محبت بودم، دست پر مهر او را به گرمی فشردم و به رویش آغوش گشودم. یقین دارم که دختران محبت دیده، هرگز دچار این لغزش نمی شوند. کسی که در خانه اش چشمه آب حیات دارد، به دنبال سراب نمیرود.

حیات اجتماعی، شادابی و صفای خود را مدیون محبت و دوستی است.

وقتی به کسی علاقه و محبت داریم، چه پدر و مادرمان باشد، چه برادر و خواهرمان، چه فرزندانمان، چه هر انسان دیگری که به دلیل داشتن فضیلتی و برخورداری از عملکردی شایسته و تحسین برانگیز، محبوب ما شده و در خانه دلمان جای گرفته است، این دوست داشتن و ارادت و عشق را بر زبان آوریم و در دل نگه نداریم.

ابراز دوستی و اظهار علاقه، خود ما را هم مورد علاقه و محبت دیگران قرار می دهد. معاشرت گرم و محبت آمیز با دیگران، هنری است شایسته که باید کوشید این ادب اجتماعی را فرا گرفت و به کار بست.

پی نوشت ها و منابع:
1- مرتضی مطهری، انسان کامل.
2- شیخ عباس قمی، سفینه ‏البحار، جلد ‏۲.
3- محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، جلد ‏۷۱.
4- شیخ حر عاملی، وسائل‏ الشیعه، جلد ‏۲۰.