نمایه متنی پیام رهبر انقلاب به همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم

خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ابنا:

همایش بین‌المللی یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه‌ی علمیه‌ی قم» صبح امروز با قرائت پیام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در مدرسه علمیه حضرت امام کاظم علیه‌السلام شهر قم برگزار شد.

نمایه سخنان ایشان در پیام به همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم به شرح زیر به خوانندگان ابنا تقدیم می گردد:

**مهمترین وظیفه حوزه  «بلاغ مبین» [است]**

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

به کوشش: احمد عارفخانی

(کارشناس فضای مجازی و شبکه های اجتماعی)

◀️ ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*کلید واژه ها:

- یکی از افتخارات حوزه علمیه قم

- حوزه علمیه فقط یک مؤسّسه‌ی تدریس و درس‌خوانی نیست

- سرفصل‌های حوزه علمیه

- یکی از وظایف مهم حوزه علمیه

- برخی مسائلی که باید برای آنها پاسخ فقهی وجود داشته باشد

- مهمترین وظیفه حوزه  «بلاغ مبین» [است]

 - یکی از اشکالات حوزه علمیه

- انجام صحیح وظیفه «بلاغ مبین» در حوزه نیازمند دو عنصر کلیدیِ «تعلیم» و «تهذیب» [است]

- موضع ایجابی و حتّی تهاجمی در کار تبلیغ مهمتر از موضع دفاعی است

- پیام پرمحتوا و تکان دهنده امام خمینی(ره) به روحانیت در اواخر سال ۱۳۶۷

- حوزه‌ی علمیّه هرگز نباید از مردم و جامعه و مسائل اساسی آن جدا شود

- «فقهِ امّت‌ساز»، محدود به احکام عبادی و وظایف فردی نیست

- برجسته ترین انتظار از حوزه علمیه زمینه‌سازی برای «استقرار تمدّن اسلامی» است

- تمدّن اسلامی  نقطه‌ی مقابل تمدّن کج‌نهادِ مادّی کنونی [است]

- شرایط امروز حوزه علمیه قم

- توصیه‌هایی برای تحقق حوزه «پیشرو و سرآمد»

*یکی از افتخارات حوزه علمیه قم:

- بیان تاریخچه شکل‌گیری حوزه مبارک قم در میانه‌ی‌ حوادث بزرگ و سهمگینِ طلیعه‌ی قرن چهاردهم هجری شمسی.

- نقش آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری در بنیان‌گذاری و ماندگاری و رشد حوزه .

- یکی از افتخارات حوزه علمیه قم این است که از آن خورشیدی چون حضرت روح‌الله سر برآورد.

- این حوزه در کمتر از شش ‌دهه، قدرت معنوی و وجهه‌ی‌ مردمی خود را به آنجا رساند که توانست رژیم خائن و فاسد و فاسق پادشاهی را به دست مردم ریشه‌کن کند و پس از قرن‌ها، اسلام را در جایگاه حاکمیّت سیاسی کشور بنشاند.

*حوزه علمیه فقط یک مؤسّسه‌ی تدریس و درس‌خوانی نیست:

- مجموعه‌ای از علم و تربیت و کارکردهای اجتماعی و سیاسی است

*سرفصل‌های حوزه علمیه:

- امروز با تشکیل نظام سیاسی اسلام، سؤال اصلی، چگونگی نگاه کلان شارع به ابعاد فردی و اجتماعی زندگی بشر و پایه‌های اصولی آن است و فتوای فقیه در هر مسئله باید نشان‌دهنده‌ی بخشی از این نگاه کلان باشد. مهمترین وظیفه حوزه  «بلاغ مبین» [است] لازمه انجام این وظیفه تربیت نیروی مهذّب و کارآمد است.

- شناخت و حفظ و تقویت «هویت جهادی» حوزه را سومین سرفصل «حوزه سرآمد و پیشرو» [است].

- مشارکت در تولید و تبیین نظامات اداره جامعه  چهارمین سرفصل از «حوزه پیشرو و سرآمد»[است].

- پنجمین سرفصل «حوزه پیشرو و سرآمد» نوآوری های تمدنی در چارچوب پیام جهانی اسلام [است].

*یکی از وظایف مهم حوزه علمیه:

- امروز با تشکیل نظام سیاسی اسلام، سؤال اصلی، چگونگی نگاه کلان شارع به ابعاد فردی و اجتماعی زندگی بشر و پایه‌های اصولی آن است و فتوای فقیه در هر مسئله باید نشان‌دهنده‌ی بخشی از این نگاه کلان باشد.

- یکی از وظایف مهم حوزه علمیه به عنوان یک مرکز علمی ارزشمند و دارای پشتوانه علمی هزارساله، پاسخگویی به مسائل مربوط به حکمرانی اسلامی و نحوه اداره جامعه [است].

*برخی مسائلی که باید برای آنها پاسخ فقهی وجود داشته باشد:

- روابط دولت با مردم و با دولتها و ملّتهای دیگر.

- موضوع نفی سبیل.

- نظام اقتصادی و پایه‌های اصولی نظام اسلامی.

- منشأ حاکمیّت از نظر اسلام.

- نقش مردم در آن و موضع‌گیری در قضایای مهم و در مقابل نظام سلطه

- مفهوم و محتوای عدالت،

- ده‌ها موضوع اساسی و بعضاً حیاتی دیگر، از جمله مسائلی هستند که باید برای آنها پاسخ فقهی وجود داشته باشد.

*مهمترین وظیفه حوزه «بلاغ مبین» [است]:

- حوزه نهادی برونگرا است که خروجی آن در همه‌ی سطوح، در خدمت فکر و فرهنگ جامعه و انسان ها است، مهمترین وظیفه حوزه  «بلاغ مبین»[است] که لازمه انجام این وظیفه تربیت نیروی مهذّب و کارآمد است.

- دامنه‌ی بلاغ مبین گستره‌ای عظیم از معارف والای توحیدی تا وظایف شخصی شرعی و از تبیین نظام اسلامی و شاکله و وظایف آن تا سبک زندگی و محیط زیست و حمایت از طبیعت و عرصه‌ها و زوایای دیگر حیات [است].

*یکی از اشکالات حوزه علمیه:

- یکی از اشکالات حوزه عدم تناسب میان آورده‌های تبلیغی آن با واقعیّت‌های فکری و فرهنگی در میان مردم بویژه جوانان است.

- صدها مقاله و مجلّه و گفتارهای مجلسی و تلویزیونی و امثال آن در حوزه، در برابر سیل القائات مغالطه‌آمیز، نمیتواند وظیفه‌ی «بلاغ مبین» را چنان‌که نیاز و شایسته است، به انجام رساند.

*انجام صحیح وظیفه «بلاغ مبین» در حوزه نیازمند دو عنصر کلیدیِ «تعلیم» و «تهذیب» [است]:

- رساندن پیامی که به‌روز و پُرکننده‌ی خلأ و برآورنده‌ی هدف دین باشد، حتماً نیازمند آموزش و فراگیری است .باید روشهای اقناع قوی، آشنایی با شیوه‌ی گفتگو، آگاهی از نوع تعامل با افکار عمومی و فضای رسانه‌ای و مجازی، انضباط در مواجهه با عنصر مخالف، به طلبه آموزش داده و با تمرین و ممارست، او آماده‌ ورود به این میدان شود.

*موضع ایجابی و حتّی تهاجمی در کار تبلیغ مهمتر از موضع دفاعی است:

- برای برآورده شدن این هدف، حوزه باید «مجاهد فرهنگی» تربیت کند.

- در کنار تربیت چنین نیروهایی، باید تربیت نیرو جهت وظایف خاص در نظام و اداره‌ی کشور و نیز سامان دادن به درون حوزه‌ی علمیّه  نیز مورد توجه قرار گیرد.

*پیام پرمحتوا و تکان دهنده امام خمینی (ره) به روحانیت در اواخر سال ۱۳۶۷:

- امام راحل در آن پیام، علما را پیش‌گام در میدان جهاد و حمایت از میهن و حمایت از مظلومان معرّفی [کرد].

- در عین حال نگرانی خود را از اینکه جریان تحجّر و تقدّس‌نمایی، حوزه‌ی علمیّه را دچار وسوسه‌ی جدایی دین از سیاست و فعّالیّت‌های اجتماعی کند و راه درست پیشرفت را مسدود سازد، اعلام کردند.

- این دغدغه امام بزرگوار  ناشی از جریان خطرناکی [است] که دخالت حوزه در مسائل اساسی مردم و ورود در فعّالیّت‌های اجتماعی و سیاسی و مبارزه‌ی آن با ظلم و فساد را منافی با قدسیّت دین میداند و روحانیّت را به صلحِ‌ کل بودن و دوری کردن از مخاطرات ورود در سیاست سفارش میکند.

*حوزه‌ی علمیّه هرگز نباید از مردم و جامعه و مسائل اساسی آن جدا شود:

- قدسیّت دین بیش از همه‌جا در میدانهای جهاد فکری و سیاسی و نظامی بُروز میکند .

- با فداکاری و جهادِ حاملانِ معارف دین و نثار خون پاک آنان تثبیت می‌شود.

- حوزه‌ی علمیّه برای حفاظت از اعتبار معنوی و وفاداری به فلسفه‌ی وجودی‌اش هرگز نباید از مردم و جامعه و مسائل اساسی آن جدا شود.

- [حوزه] جهاد را در همه‌ی گونه‌هایش در هنگام نیاز، وظیفه‌ی قطعی خود بداند.

*«فقهِ امّت‌ساز»، محدود به احکام عبادی و وظایف فردی نیست:

- مشارکت در تولید و تبیین نظامات اداره جامعه  چهارمین سرفصل از «حوزه پیشرو و سرآمد» [است].

- این خلأ را حوزه باید پُر کند و این در شمار وظایف حتمی حوزه‌ی علمیّه است .

- امروز نمیتوان فقاهت را همچون ناآگاهان، غرق شدن در احکام فردی و عبادی دانست.

- زیرا «فقهِ امّت‌ساز»، محدود به احکام عبادی و وظایف فردی نیست.

- آشنایی حوزه با یافته‌های روز جهان و همچنین همکاری با دانشگاه را از ضروریات طرّاحی و تنظیم نظامات اجتماعی [است]..

*برجسته ترین انتظار از حوزه علمیه زمینه‌سازی برای «استقرار تمدّن اسلامی» است:

- تمدّنی که در آن، علم و فنّاوری و منابع انسانی و منابع طبیعی و همه‌ی تواناییها و همه‌ی پیشرفتهای بشری و حکومت و سیاست و نیروی نظامی و هر آنچه در اختیار بشر است، در خدمت عدالت اجتماعی و رفاه عمومی و کاستن از فواصل طبقاتی و افزودن بر پرورش معنوی و ارتقاء علمی و شناخت روزافزون طبیعت و استحکام ایمان به کار میرود.

- حوزه‌ی علمیّه در این بخش وظیفه‌ای خطیر بر دوش دارد که در درجه‌ی اوّل، ترسیم خطوط اصلی و فرعی تمدّن نوین اسلامی و سپس تبیین و ترویج و فرهنگ‌سازی آن در جامعه است و این از جمله‌ی برترین مصادیق «بلاغ مبین» است.

*تمدّن اسلامی نقطه‌ی مقابل تمدّن کج‌نهادِ مادّی کنونی [است]:

- این تمدّنِ باطل بر اساس سنت حتمی آفرینش رفتنی است.

- وظیفه‌ی ما کمک به ابطال این باطل و تدارک تمدّن جایگزین در نظر و عمل است .

*شرایط امروز حوزه علمیه قم:

- تأکید بر توجه به دو عنصر زمان و مکان در اجتهاد و مراقبت از اینکه نوفهمی تبدیل به ناخالص‌سازی شریعت نشود.

- حضور هزاران مدرّس و مؤلّف و محقّق و نویسنده و گوینده و متفکّر در معارف اسلامی.

- انتشار مجلّات علمی و تحقیقی و نگارش مقالات تخصّصی و عمومی.

- تعداد بالای طلّاب و فضلای صاحب فکر.

- حضور فعّال در همه‌ی میدانهای انقلاب و حتّی در میدان نظامی.

- گشودن راه به عرصه‌ی تبلیغات جهانی.

- تربیت هزاران طالب علم از ملّتهای گوناگون.

- توجّه فقهای تازه‌نفَس به مباحث مبتلابه معاصر.

- اقبال فضلای جوان به دقّت در نکات معرفتیِ متون معتبر اسلامی بویژه کلام‌الله مجید.

- ابتکار مهمِ تشکیل حوزه‌های علمیّه‌ی بانوان.

- همه نشان می‌دهد حوزه‌ی قم  مجموعه‌ای زنده و پویا است.

*توصیه‌هایی برای تحقق حوزه «پیشرو و سرآمد»:

- «لزوم به‌روز بودن حوزه».

- «اهمیت دادن به تربیت نیرو در همه‌ی بخش‌ها».

- «افزایش رابطه حوزویان با مردم».

- «مقابله مدبرانه مدیران حوزه با القائات مغرضانه‌ای که طلّاب جوان را از آینده ناامید میکند».

- «نگاه همراه با خوش بینی به نسل جوان و تعامل با آنها».

- «تدوین دروس حوزه بر مبنای فقه روشن‌بین و پاسخگو و به‌روز همراه با فلسفه‌ی روشن و دارای امتداد اجتماعی و دانش کلام رسا و استوار و دارای قدرت اقناع».

- «تقویت روحیه زهد، تقوا، قناعت، استغناء از غیر خدا، توکّل، پیشرفت و آمادگی برای مجاهدت».

..............................

پایان پیام/ ۲۶۸