به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ در شرایط پیچیده و بحرانزده منطقه غرب آسیا، ایران در روز یکشنبه میزبان «همایش گفتوگوی تهران» بود. این رویداد با حضور چهرههای برجسته ایرانی و خارجی در محل «مؤسسه مطالعات سیاسی و بینالمللی» برگزار شد. در این نشست مهم، نمایندگانی از بیش از ۵۰ کشور گرد هم آمدند تا درباره چالشهای منطقهای و بینالمللی گفتوگو کرده و راهحلهایی مؤثر برای آنها ارائه دهند. این نشست به مدت دو روز برگزار شد و محور گفتوگوها شامل موضوعاتی مانند ثبات منطقهای، حقوق بشر و نقش دیپلماسی در حلوفصل اختلافات بود.
همانند دیگر بسترهای گفتوگوی منطقهای و بینالمللی، هدف اصلی همایش گفتوگوی تهران فراهم کردن زمینه برای دیپلماسی و تبادل نظر میان مسئولان و اندیشمندان بینالمللی است. در عین حال، ایران بهعنوان برگزارکننده و میزبان این رویداد، تلاش دارد تا چهرهای مسئولیتپذیر و پیشرو در عرصه صلح و ثبات جهانی از خود ارائه دهد و فضایی برای اجماع و تبیین نظم جدید منطقهای و جهانی بر پایه نگاهی عادلانه، ضدسلطه، مبتنی بر اراده آزاد ملتها و ایستادگی در برابر زورگویی قدرتهای فرامنطقهای ایجاد کند؛ نگاهی که باعث شده همایش گفتوگوی تهران چهرهای متفاوت از دیگر بسترهای مشابه به خود بگیرد و توجه اندیشمندان مستقل، سیاستمداران و دولتهای جنوب جهانی را به خود جلب کند.
این همایش در قالب ۴۰ پنل تخصصی، به موضوعاتی همچون نظم جدید منطقهای، مقاومت، ساختارهای جایگزین در نظام بینالملل و آینده بحران فلسطین میپردازد. مواضع مطرحشده از سوی مقامات ایرانی و چهرههای برجسته خارجی نشان داد که همگرایی سیاسی و حرکت بهسوی یکپارچگی اقتصادی کشورهای منطقه، افزون بر مزایای آن در گسترش رفاه و پیشرفت این کشورها، میتواند همافزایی مؤثری در مواجهه با چالشها و بحرانها و نیز در تقویت صلح و ثبات ایجاد کند.
در سخنرانی افتتاحیه، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور اسلامی ایران، با تاکید بر لزوم احترام به حقوق بشر، تأکید کرد: اگر به حقوق بشر احترام گذاشته شود، دیگر دلیلی برای جنگ، جنایت و تجاوز وجود نخواهد داشت. ما میخواهیم به یکدیگر کمک کنیم تا منطقهای پر از صلح و آرامش بسازیم. بیایید دست به دست هم دهیم و از زندگی در این منطقه لذت ببریم، حتی اگر دشمن نخواهد چنین چیزی محقق شود.
دیپلماسی فعال و جهانی ایران در برابر سیاست منزویسازی جمهوری اسلامی
یکی از ابعاد و پیامهای مهم همایش گفتوگوی تهران، همزمانی آن با سفر ترامپ به کشورهای حاشیه خلیج فارس و طرحهای ضدایرانی او در جریان این سفر است. ترامپ تلاش کرد با متهم کردن ایران، سیاستهای بیثباتکننده آمریکا در منطقه، بهویژه در حمایت همهجانبه از سیاستهای جنگطلبانه رژیم صهیونیستی را توجیه کند. اما همایش گفتوگوی تهران بهسرعت نادرستی این ادعاها را آشکار ساخت. حضور وزرای خارجه، دیپلماتها، اندیشمندان و نخبگان از بیش از ۵۰ کشور در تهران نشان میدهد که تصویر ایران در نگاه بسیاری از بازیگران جهانی با آنچه در تبلیغات رسانهای غرب منعکس میشود فاصله زیادی دارد، و جامعه جهانی ایران را نه بهعنوان تهدید، بلکه بهعنوان «سنگر ثبات» و بستری برای گفتوگو در منطقه به رسمیت میشناسند.
از سوی دیگر، در حالی که آمریکا دیپلماسی خود را با فروش میلیاردها دلار سلاح به کشورهای عربی نشان میدهد (اقدامی که تنها به تشدید رقابتهای تسلیحاتی و بیثباتی بیشتر در منطقه منجر میشود)، ایران با برگزاری همایش گفتوگوی تهران نشان داد که راهی متفاوت در پیش گرفته است؛ راهی مبتنی بر تقویت دیپلماسی منطقهای، گفتوگو میان ملتها و همکاری برای تأمین امنیت جمعی.
مقامات ایرانی بارها تأکید کردهاند که زمان آن فرارسیده است که آمریکا به حضور نظامی خود در منطقه پایان دهد و تأمین امنیت را به کشورهای منطقه واگذار کند، و ایران با ابتکارهایی مانند این همایش تلاش دارد نقشی سازندهتر ایفا کند و با همکاری کشورهای همسایه، یک نظمی منطقهای مستقل از قدرتهای فرامنطقهای را پایهگذاری کند.
از خلال سخنان رئیسجمهور و وزیر خارجه ایران و همچنین میهمانان خارجی میتوان دریافت که ایران در حال بازتعریف نقش خود در نظم نوین جهانی است. دیپلماسی فعال و چندلایه ایران، در کنار رویکرد آن در محور مقاومت، موجب شده است تهران همزمان که هدف کارزار «فشار حداکثری» و تحریمها قرار دارد، به مرکزی برای گفتوگو، ابتکار عمل و ثبات در منطقه بدل شود.
در همین زمینه، وزیر امور خارجه ایران، سید عباس عراقچی، تأکید کرد که بازپسگیری ابتکار عمل در منطقه صرفا به معنای تغییر در توازن قدرت نیست، بلکه به معنای دگرگونی در بنیادهای فکری و ادراکی است که نظم موجود را مشروعیت میبخشد. وی افزود: نگذاریم آینده منطقه ما در اتاقهای فکر قدرتهای فرامنطقهای طراحی شود. کشورهای منطقه باید معماران نظم آینده باشند.
همایش تهران در شرایطی برگزار میشود که گفتوگوهای غیرمستقیم میان ایران و آمریکا از چند هفته پیش آغاز شده و چند دور از این مذاکرات نیز انجام شده است. با این حال، در حالی که جمهوری اسلامی با رویکردی جدی، شفاف و سازنده وارد این گفتوگوها شده، طرف مقابل با اتخاذ مواضع متناقض، طرح مطالبات فراتر از توافق و تهدیدهای نظامی گهگاه، مسیر مذاکرات را از دستیابی به توافق دور کرده است.
در چنین شرایطی، ایران علاوه بر پاسخگویی به تهدیدات نظامی ترامپ با نمایش سطح آمادگی دفاعی خود و تهدید متقابل علیه منافع و پایگاههای آمریکا، پیامی نیز در عرصه سیاسی و دیپلماتیک ارسال میکند. برگزاری همایش گفتوگوی تهران گویای این پیام است که تهران منتظر مذاکرات و لغو تحریمها نمانده و تمرکز اصلی خود را بر بهرهگیری از ظرفیتهایش برای همکاری با سایر کشورها، بهویژه در بهبود روابط اقتصادی با همسایگان، قرار داده است.
ظرفیت تبدیل شدن به یک سکوی بینالمللی
استقبال چشمگیر از همایش گفتوگوی تهران نوید آن را میدهد که این رویداد به بستری ماندگار و مؤثر در صلح و ثبات جهانی تبدیل شود.
بهطور کلی، برگزاری همایش گفتوگوی تهران با حضور نمایندگانی از دهها کشور، پیامی روشن به جهان ارسال میکند: ایران منزوی نیست و دیپلماسی منطقهای آن از گذشته نیز فعالتر شده است. این نشست، برخلاف سیاستهای مداخلهجویانه غرب، تلاش دارد با تکیه بر گفتوگو و همکاری منطقهای، ثبات ایجاد کند و جایگاه ایران را در نظم نوین جهانی تثبیت نماید.
همایش گفتوگوی تهران، بهعنوان یک ابتکار دیپلماتیک ایرانی، الگویی بومی برای مدیریت بحرانهای منطقهای و تقویت گفتوگوی همگرا میان کشورهای منطقه است. با تأکید بر راهحلهای درونزا، این همایش با هدف ترویج همکاری و کاهش تنشها، بدون دخالت قدرتهای فرامنطقهای طراحی شده است.
در پایان باید گفت که برگزاری همایش گفتوگوی تهران نشان داد که ایران، فراتر از تحریمها و فشارهای خارجی، در پی تثبیت جایگاه خود بهعنوان بازیگری مسئول در عرصه دیپلماسی منطقهای و جهانی است. با تمرکز بر گفتوگو، همکاری و ترویج راهحلهای بومی، این همایش نهتنها پاسخ سیاسی به تهدیدات و تبلیغات منفی غرب بود، بلکه زمینهساز تقویت نقش ایران در نظم نوین جهانی شد. استقبال گسترده از این رویداد حاکی از تمایل جهانی برای شنیدن صدای مستقل ایران و همکاری با آن در مسیر صلح و ثبات منطقهای است.
**************
پایان پیام/ 345