۲۳ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۶:۱۵
حدیث غدیر در روایات ائمه معصومین(ع): پاسخگویی به شبهات غدیر

ائمه معصومین(ع) در زمان‌ها و مکان‌های مختلف و به تناسب شرایط زمانی، به حدیث غدیر به‌عنوان انتصاب امیرالمومنین(ع) به ولایت و امامت امت، تصریح و تاکید داشته‌اند و به پاسخگویی به شبهات وارد شده درباره این موضوع پرداخته‌اند.

خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) - ابنا: در بخش اول این نوشته، استنادات و مناشدات امیرالمومنین(ع)، حضرت زهرا(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در تاکید بر حدیث غدیر بیان شد. در این نوشته، احادیث دیگر ائمه معصومین(ع) در این باره بررسی می‌شود.

به نظر می‌رسد با توجه به تثبیت باورهای انحرافی در میان مسلمین، مهم‌ترین تلاش ائمه‌ی معصومین(ع) رفع شبهات اعتقادی و جهاد تبیین برای معرفی بهتر حدیث غدیر بوده است. بر همین اساس نیز روایت‌های نقل‌شده از ائمه‌ی معصومین(ع) بعد از امام حسین(ع) بیشتر به بررسی معنای حدیث غدیر و رفع شبهات دشمنان در این موضوع پرداخته‌اند.

روشن است که رفع این شبهات دینی و تأکید بر ولایت و امامت امیرالمؤمنین(ع) در زمانی که خفقان و فشار بر شیعیان بسیار زیاد بود و حتی بردن نام امام علی(ع) تاوان‌هایی همچون شکنجه و زندان داشت، چه مقدار شجاعانه بوده است. ائمه‌ی معصومین(ع) و یاران باوفای ایشان این جهاد تبیین را با قدرت انجام دادند. یکی از مهم‌ترین آثار این تلاش‌ها در طول حدود ۲۰۰ سال، احیای حدیث غدیر در میان شیعیان و توجه بیشتر علما به این حدیث است که منجر به احیای تألیفات کهن یا تدوین کتاب‌های جدید و آثار مستقل در مورد حدیث غدیر در طول دهه‌های بعد شد.

امام سجاد(ع)

در روایتی از امام سجاد(ع) در مورد معنای حدیث غدیر آمده است: «عَنْ أَبِی إِسْحَاقَ قَالَ: قُلْتُ لِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ(ع): مَا مَعْنَی قَوْلِ النَّبِیِّ(ص): «مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاهُ»؟ قَالَ: أَخْبَرَهُمْ أَنَّهُ الْإِمَامُ بَعْدَهُ». از ابواسحاق نقل است که گفت: به حضرت امام سجاد(ع) عرض کردم: معنی فرمایش پیامبر(ص) که فرموده‌اند: «هر کس من مولای او هستم، پس علی مولای اوست»، چیست؟ حضرت فرمودند: یعنی رسول خدا(ص) به آن‌ها خبر دادند که بعد از ایشان او (علی(ع)) امام است. (۱)

امام محمدباقر(ع)

در میان احادیث امام پنجم شیعیان، حداقل پنج روایت (۲) در مورد حدیث غدیر وجود دارد که یکی از ویژگی‌های یکی از این روایات، نقل کامل خطبه‌ی غدیر رسول خدا(ص) است (۳). از دیگر روایت‌های نقل‌شده از امام باقر(ع) در مورد حدیث غدیر می‌توان به این روایت اشاره کرد: «ابان بن تغلب از امام باقر(ع) پرسید: معنای کلام پیامبر(ص) چیست که فرمود: 'مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاهُ'؟ حضرت فرمود: آیا مثل این مطلب هم جای سؤال دارد؟! به آنان فهمانید که جانشین او خواهد بود.» (۴)

در روایت دیگری از ایشان آمده است: «ابوبصیر به امام باقر(ع) عرض کرد: مردم می‌گویند: چرا خداوند نام علی و اهل‌بیتش(ع) را در قرآن صریحاً نیاورده است؟ حضرت فرمود: خدا نماز را نازل کرده و عدد رکعات آن را پیامبر(ص) بیان فرموده و همچنین است زکات و حج. و آیه‌ی 'أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ' را نازل کرده که درباره‌ی علی و حسن و حسین(ع) است، و در بیان کلمه‌ی 'أولوا الامر' پیامبر(ص) درباره‌ی علی(ع) فرموده: 'مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاهُ'... اگر آن حضرت سکوت می‌کرد و اهل آیه‌ی أولوا الامر را معرفی نمی‌کرد، آل عباس و آل عقیل و دیگران آن را ادعا می‌کردند. وقتی پیامبر(ص) از دنیا رفت، علی(ع) صاحب اختیار مردم بود... چون آن حضرت ولایت او را به مردم ابلاغ فرموده و او را منصوب نموده بود.» (۵)

به نظر می‌رسد بیشترین روایت در مورد عید غدیر از امام صادق(ع) نقل شده است که در آن جزئیات فراوانی بیان شده است. در نوشته‌ی بعدی به روایت‌های امام صادق(ع) در مورد غدیر می‌پردازیم.

منابع:

امالی شیخ صدوق، ص ۱۸۵ و بحارالانوار، علامه مجلسی، جلد ۳۷، ص ۲۲۳

برای دیدن این روایات می‌توان به کتاب اثبات الهداة: جلد ۲، صفحه‌ی ۱۳۴، ح ۵۸۴ همچنین بحارالانوار، جلد ۲۱، صفحه‌ی ۳۳۹ مراجعه کرد.

بحارالانوار: جلد ۳۷، صفحه‌ی ۲۰۱، ح ۸۶

اثبات الهداة: جلد ۲، صفحه‌ی ۳۴، ح ۱۴۰

بحارالانوار: جلد ۳۵، صفحه‌ی ۳۱۱

----------------------------

پایان پیام

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha