حضرت ابوطالب(ع) در نگاه اسلام‌شناسان غربی ۲/ پژوهش‌های هدفمند با هدف تفرقه‌اندازی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ در بخش اول این نوشته، تاریخ پژوهش‌های غرب‌شناسان غربی در مورد جناب ابوطالب بیان شد و دسته‌بندی کلی این آثار تشریح شد.

دیدگاه نخست، متعلق به افرادی است که بدون اشاره به پذیرش یا عدم پذیرش ایمان جناب ابوطالب (ع) به پیامبر اسلام (ص)، به حمایت‌های او از رسول خدا (ص) پرداخته‌اند. دیدگاه دوم، در پژوهش‌های غربیان، بر عدم اسلام آوردن جناب ابوطالب (ع) تأکید دارد و دیدگاه سوم نیز، با تأکید بر حمایت جناب ابوطالب از پیامبر اسلام (ص)، با صراحت اسلام آوردن ایشان را بیان می‌کند. در این نوشته، نمونه‌هایی از این پژوهش‌های تاریخی و مذهبی معرفی خواهد شد.

عدم اشاره به ایمان ابوطالب (ع) در برخی پژوهش‌های غربی

برخی از پژوهشگران غربی در آثار خود، بدون اشاره به ایمان آوردن جناب ابوطالب، صرفاً به معرفی ایشان می‌پردازند. این منابع غالباً در دایره‌المعارف‌های غیرتخصصی و با هدف آشنایی عمومی مخاطب با اسلام تألیف شده‌اند. به عنوان نمونه، می‌توان به واژه «ابوطالب» در واژه‌نامه تاریخی اسلام منتشر شده به زبان انگلیسی با مشخصات زیر اشاره کرد:

«ابوطالب» در فرهنگ تاریخی اسلام، تألیف: لودویگ دبلیو آدامک، منتشر شده در انتشارات اسکرکرو در سال ۲۰۰۱.

به این مورد، می‌توان حدود ده منبع دیگر را نیز افزود که صرفاً به معرفی مقدماتی حضرت ابوطالب (ع) پرداخته و اشاره‌ای به ایمان ایشان نکرده‌اند.

تأکید بر عدم ایمان ابوطالب (ع) در برخی دیگر از پژوهش‌ها

گروه دیگری از پژوهشگران غربی، در پژوهش‌های خود با صراحت از عدم ایمان آوردن حضرت ابوطالب (ع) سخن گفته‌اند که غالباً این افراد، اطلاعات پژوهش خود را از منابع اهل سنت نقل کرده‌اند. در میان این نوشته‌ها، می‌توان به اثر «دین شیعه، تاریخچه اسلام در ایران و عراق» تألیف کشیش مسیحی دوایت دونالدسن اشاره کرد که بین سال‌های ۱۹۱۴ تا ۱۹۴۰ میلادی، به مدت تقریباً ۳۰ سال در خراسان زندگی می‌کرده است.

بسیار بعید است که برای وی در این مدت سی ساله و حضور در یکی از شهرهای مذهبی ایران، امکان تحقیق و دسترسی به منابع شیعی برای این شخص فراهم نشده باشد، به ویژه آنکه وی، کتابی با عنوان «عقیده الشیعه» تدوین و منتشر کرده است، اما تأکید ایشان بر منابع اهل سنت در پژوهش خود، از عجایب است و نشانگر زاویه نگاه خاص و هدفمند وی در تحقیق در منابع شیعه و اهل سنت است.

جایگاه ایمان ابوطالب (ع) در منابع شیعی

به هر حال، به دلایل مختلفی، ایمان جناب ابوطالب (ع) و مسلمان بودن ایشان، از نظر منابع شیعی، جایگاه هیچ‌گونه تردیدی ندارد و پژوهش‌های مختلفی در این زمینه منتشر شده است. به نظر می‌رسد در سال‌های گذشته و با دسترسی آسان‌تر پژوهشگران غربی به منابع شیعی، موضوع ایمان حضرت ابوطالب (ع)، برای اسلام‌شناسان غربی، روشن‌تر شده است، مگر آنکه برخی از این اشخاص، به دلایلی سیاسی، این منابع تاریخی را نادیده گرفته و ایمان جناب ابوطالب (ع) را انکار کرده باشند.

پژوهش‌های مسلمانان در اثبات ایمان ابوطالب (ع)

در طول سال‌های گذشته، تألیفات مختلفی به زبان‌های مختلف غربی از جمله انگلیسی یا آلمانی با موضوع اثبات ایمان آوردن جناب ابوطالب (ع) توسط پژوهشگران مسلمان و بعضاً شیعه تدوین شده است که با استفاده از منابع اصیل اسلامی و شیعی به اثبات ایمان جناب ابوطالب (ع) پرداخته‌اند.

به عنوان نمونه‌ای از این آثار، می‌توان به مدخل «ابوطالب» در دایره‌المعارف اسلامیکا منتشر شده در موسسه مطالعات اسماعیلیه لندن و همچنین مجموعه مقالات «رساله‌هایی در نجات ابوطالب» تألیف «نبیل حسین» اشاره کرد که با بررسی دلایل تاریخی، اثبات ایمان حضرت ابوطالب (ع) را بیان کرده‌اند.

سید علی‌اصغر حسینی/ ابنا

...................

پایان پیام