به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ خطبه ۱۵، بخشی از خطبه امام علی(ع) در دومین روز آغاز حکومت ظاهری ایشان در شهر مدینه است. این سخن، قبل از تدوین نهج البلاغه، در منابعی مانند اصول کافی شیخ کلینی، توحید شیخ صدوق و امالی شیخ طوسی نقل شده است.
در بخش گزیده شده از این خطبه که توسط سید رضی در نهج البلاغه آمده است، امام علی(ع) می فرمایند: «و من کلام له(ع) فیما ردّه علی المسلمین من قطائع عثمان: «وَ اللَّهِ لَوْ وَجَدْتُهُ قَدْ تُزُوِّجَ بِهِ النِّسَاءُ وَ مُلِکَ بِهِ الْإِمَاءُ لَرَدَدْتُهُ. فَإنَّ فِی الْعَدْلِ سَعَةً، وَ مَنْ ضَاقَ عَلَیْهِ الْعَدْلُ فَالْجَوْرُ عَلَیْهِ أَضْیَقُ». سخنی از آن حضرت(ع) درباره زمینهایی که عثمان در زمان خلافت خود به این و آن داده بود و امام(ع) آنها را به مسلمانان بازگردانید، «به خدا سوگند، اگر چیزی را که عثمان بخشیده، نزد کسی بیابم، آن را به صاحبش باز میگردانم، هر چند، آن را کابین زنان کرده باشند یا بهای کنیزکان. که در دادگری گشایش است و آنکه از دادگری به تنگ آید از ستمی که بر او می رود، بیشتر به تنگ آید».
این خطبه در زمانی بیان شد که ظلم و بیعدالتی، در جامعه فراگیر شده بود و ایجاد عدالت از مهمترین دلیل یا شاید تنها دلیل شورش مسلمانان علیه عثمان شاخته میشد. امام علی(ع) در این سخنان، ضمن تاکید بر ایجاد عدالت و بازگرداندن بیتالمال، به همگان این هشدار را میدهد که اجرای عدالت، در هر حال، از استقرار ظلم و جور آسانتر است. پس اگر عدالت میخواهید، تحمل سختیهای ایجاد حکومت عادلانه را نیز تحمل کنید و این موضوع نیازمند حمایت عمومی و همگانی است.
احقاق حق و اجرای عدالت، از خواستههای دائمی همه انسانهای فرهیخته در طول تاریخ بوده است. اگرچه باید گفت که هر زمان مبانی حقوق، دنیایی و مادی باشد، تغییرات مرتبط با این قوانین، مطابق خواسته ظالمان و ثروتمندان بیشتر خواهد شد؛ اما اگر انسانها، مطابق با قوانین الهی و بر اساس عدالت دینی، قوانینی را وضع کنند و به اجرای آن در جامعه بپردازند، این حق، زودتر و آسانتر تحقق مییابد و با توجه به استحکام مبانی موجود در آن، راحتتر میتوان امید به تحقق نهایی عدالت در جامعه داشت.
امام علی(ع) نیز با اشاره به همین موضوع، ضمن تأکید بر بازگرداندن بیتالمال در هر شرایط، بر جایگاه برتر عدالت اشاره میکند و این نکته را صراحتاً بیان میکند که هر کس عدالت در نگاه او، سخت و تنگ باشد، بدون شک، ظلم بر او، سختتر و تنگتر خواهد بود.
مقام معظم رهبری در سخنانی که در تیرماه ۱۳۸۸ در جمع رئیس و مسئولان قوه قضائیه فرمودند، با اشاره به این سخن امام علی(ع) گفتهاند: «اگر قانون حاکم نشد، آن چیزی که از بیقانونی بر سرِ همه خواهد آمد، بسیار تلختر است از آنچه که اجرای قانون ممکن است در کام بعضی تلخی به وجود بیاورد؛ «و من ضاق علیه العدل فالجور علیه اضیق». عدل همان رعایت قانون است. اگر ما از رعایت قانون احساس ضیق کردیم، نخواستیم به قانون تن بدهیم، آنچه که بر سر ما از بیقانونی خواهد آمد، بهمراتب از این تلخیِ تحمل قانون، سختتر است. این را باید همه توجه کنند.»
منابع:
کتاب: پیام امام، شرح نهجالبلاغه آیتالله العظمی مکارم شیرازی
کتاب: جلوه تاریخ در شرح نهجالبلاغه ابن ابی الحدید، ترجمه: مهدوی دامغانی
کتاب: روات و محدثین نهجالبلاغه، مرحوم محمد دشتی
کتاب: شرح نهجالبلاغه بحرانی، ترجمه محمدی مقدم
سایت مقام معظم رهبری
سید علیاصغر حسینی/ ابنا
..................
پایان پیام
نظر شما