خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع)_ابنا: در ارتباط با تأثیر سبک زندگی اسلامی بر مرگ و میر، قرآن کریم مستقیماً به کاهش یا افزایش نرخ مرگ و میر به صورت آماری اشاره نمیکند. اما، آیات متعددی وجود دارند که بر اهمیت "زندگی طیبه" (پاک و نیکو)، رعایت سلامت جسم و روان، پرهیز از آسیب رساندن به خود و دیگران، و ارزشگذاری بر سلامت فرد و جامعه تأکید میکنند. میتوان با تبیین این مفاهیم، تأثیر غیرمستقیم سبک زندگی اسلامی بر کیفیت و احیاناً کمیت عمر (با فرض سلامتی بیشتر) را استنباط کرد.
رویکرد کلی اسلام به مرگ و زندگی:
پیش از پرداختن به آیات، لازم است بدانیم که اسلام مرگ را پایان زندگی نمیداند، بلکه پلی به سوی آخرت و مرحلهای از حیات جاودانه میشمارد. بنابراین، هدف اصلی سبک زندگی اسلامی، آماده شدن برای مرگ با توشهای از اعمال صالح و زندگی پاک است، نه صرفاً افزایش طول عمر دنیوی. با این حال، حفظ سلامت و پرهیز از رفتارهای آسیبزا، از تأکیدات دین است.
آیات مرتبط با تأثیر سبک زندگی اسلامی بر مرگ و میر (به صورت غیرمستقیم):
اهمیت تغذیه سالم و پرهیز از افراط (سبک زندگی سالم):
"یَا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَکُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ"(1)
"ای فرزندان آدم! زینت خود را در هر مسجدی (به هنگام نماز) با خود داشته باشید؛ و بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمیدارد."
این آیه به صراحت به "اسراف نکردن" در خوردن و آشامیدن توصیه میکند. پرخوری، سوءتغذیه (چه کمبود و چه افراط)، و مصرف بیرویه مواد غذایی ناسالم، از عوامل اصلی بیماریهای مزمن مانند دیابت، بیماریهای قلبی-عروقی، چاقی و فشار خون هستند که به طور مستقیم بر سلامت و طول عمر تأثیر منفی میگذارند و نرخ مرگ و میر را افزایش میدهند. سبک زندگی اسلامی با پرهیز از اسراف در خوردن و نوشیدن، به طور غیرمستقیم به حفظ سلامت جسم و کاهش احتمال ابتلا به این بیماریها و در نتیجه، کاهش مرگ و میر ناشی از آنها کمک میکند.
پرهیز از آسیب رساندن به خود (خودکشی و رفتارهای پرخطر):
"وَأَنفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلَا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ ۛ وَأَحْسِنُوا ۛ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ"(2)
"و در راه خدا انفاق کنید؛ و خود را با دست خود، به هلاکت نیفکنید؛ و نیکی کنید که خداوند نیکوکاران را دوست میدارد."
این آیه نهی از "القای نفس در تهلکه" میکند. این مفهوم نه تنها شامل خودکشی میشود، بلکه هرگونه رفتار پرخطر و بیمبالاتی که به سلامت و زندگی انسان آسیب برساند را در بر میگیرد. مصرف مواد مخدر، مشروبات الکلی، رانندگی بیپروا، شرکت در فعالیتهای خطرناک بدون رعایت اصول ایمنی و هر آنچه به جسم و روح ضرر برساند، مصداق تهلکه است. سبک زندگی اسلامی با نهی صریح از اینگونه رفتارها، به طور مستقیم به کاهش مرگ و میر ناشی از حوادث، اعتیاد و بیماریهای مرتبط با سبک زندگی پرخطر کمک میکند.
اهمیت سلامت روانی و آرامش (نقش ایمان در کاهش استرس):
"الَّذِینَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِکْرِ اللَّهِ ۗ أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ"(3)
"آنها کسانی هستند که ایمان آوردهاند، و دلهایشان به یاد خدا آرام میگیرد. آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش مییابد!"
استرس مزمن، اضطراب و افسردگی از عوامل مهم تأثیرگذار بر سلامت جسمانی و روانی هستند که میتوانند به بیماریهای قلبی، ضعف سیستم ایمنی و حتی خودکشی منجر شوند. سبک زندگی اسلامی با تأکید بر ایمان به خدا، توکل، ذکر و نماز، به انسان آرامش روحی و روانی میبخشد. این آرامش درونی، به کاهش سطح استرس و افزایش مقاومت بدن در برابر بیماریها کمک میکند و به طور غیرمستقیم میتواند به حفظ سلامت و کاهش مرگ و میر ناشی از بیماریهای مرتبط با استرس منجر شود.
نظافت و طهارت (بهداشت فردی و عمومی):
"...إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ وَیُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ"(4)
"...به راستی که خداوند توبهکنندگان و پاکیزگان را دوست دارد."
اسلام اهمیت فراوانی به نظافت و طهارت (هم ظاهری و هم باطنی) میدهد. وضو گرفتن، غسل، شستشوی دستها، پاکیزگی لباس و محیط زندگی، همه از آموزههای اسلامی هستند. رعایت بهداشت فردی و عمومی، نقش کلیدی در پیشگیری از بیماریهای عفونی دارد که در طول تاریخ، عامل اصلی بسیاری از مرگ و میرها بودهاند. با رعایت این اصول بهداشتی که جزئی از سبک زندگی اسلامی است، میتوان به طور قابل توجهی از شیوع بیماریها و در نتیجه، مرگ و میر ناشی از آنها جلوگیری کرد.
بنابراین سبک زندگی اسلامی، با تأکید بر تغذیه سالم و پرهیز از اسراف، دوری از رفتارهای پرخطر و خودویرانگر، تأمین آرامش روانی از طریق ایمان و ذکر خدا، و رعایت نظافت و بهداشت، به طور غیرمستقیم به حفظ سلامت جسم و روان انسان کمک میکند. این عوامل، همگی در کاهش ابتلا به بیماریها، افزایش مقاومت بدن و در نهایت، بهبود کیفیت زندگی و احیاناً کاهش نرخ مرگ و میر ناشی از عوامل قابل پیشگیری، مؤثر هستند. به عبارت دیگر، سبک زندگی اسلامی به انسان کمک میکند تا در این دنیا زندگی "طیبه" (پاک و نیکو) داشته باشد و با سلامتی بیشتر، وظایف خود را به انجام رساند، اگرچه هدف نهایی، آماده شدن برای جهان آخرت است.
پینوشت:
1.اعراف/آیه31
2.بقره/آیه195
3.رعد/آیه28
4.بقره/آیه222
نظر شما