خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع)_ابنا: جایگاه ولایت در سبک زندگی فاطمی، اصلی اساسی و بنیادین است که تمام ابعاد زندگی حضرت زهرا (س) را تحتالشعاع قرار داده است. ولایت در نگاه ایشان صرفاً یک مفهوم سیاسی یا اجتماعی نیست، بلکه رکنی از ارکان دین، و خطکشی برای حق و باطل، و معیار سعادت و شقاوت دنیا و آخرت است. ایشان ولایت را با تمام وجود درک کرده و از آن دفاع نمودند. در تبیین این مسأله ابعاد مختلفی مورد بررسی قرار میگیرد .
۱. ولایت، عامل سعادت و خط بطلان بر تفرقه:
در دیدگاه حضرت زهرا (س)، ولایت علی بن ابیطالب (ع) ادامه نبوت و ضامن حفظ دین و وحدت امت است. ایشان در خطبه فدکیه، اهمیت ولایت را برای جامعه اسلامی به روشنی بیان میکنند. خداوند نیز می فرماید:
﴿وَلَا تَفَرَّقُوا﴾ (1)
"و پراکنده نشوید."
حضرت زهرا (س) میدانستند که دوری از ولایت حق، منجر به تفرقه و از هم گسیختگی جامعه اسلامی خواهد شد. ولایت، ریسمان وحدت و چتر امنیتی برای امت است که از پراکندگی و سقوطشان جلوگیری میکند.
﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنکُمْ﴾ (2)
"ای کسانی که ایمان آوردهاید، خدا را اطاعت کنید و رسول و اولیالامر از خودتان را اطاعت کنید."
حضرت زهرا (س) مصداق کامل "أولیالامر" را امیرالمومنین علی (ع) میدانستند و اطاعت از ایشان را واجب و در راستای اطاعت از خدا و رسول میدانستند. دفاع ایشان از ولایت، مصداق بارز این آیه بود.
۲. ولایت، تجلی حق و مبارزه با باطل:
حضرت زهرا (س) پس از رحلت پیامبر (ص)، با تمام وجود از ولایت امیرالمومنین (ع) دفاع کردند. این دفاع نه تنها برای جایگاه همسرشان بود، بلکه برای حفظ خط حق و مبارزه با انحراف از مسیر الهی بود.
روایات و سخنان حضرت زهرا (س):
خطبه فدکیه:
در این خطبه، ایشان به صراحت و با قاطعیت، به اهمیت جایگاه امام علی (ع) و ظلمی که بر ایشان رفته است، اشاره میکنند.
بخشی از خطبه ایشان که در وصف امام علی (ع) و جایگاه ولایت است:
"مَثَلُ الإمَامِ کَمَثَلِ الْکَعْبَةِ إِذْ تُؤْتَی وَلا تَأْتِی."
"مثل امام، همچون کعبه است که [مردم] به سویش میآیند و او به سوی مردم نمیرود."
این جمله نشان میدهد که ایشان، امام را محور و قطب عالم میدانند که مردم باید گرد او جمع شوند.
روایت دفاع از امیرالمومنین علی (ع) در مقابل تهدیدات:
پس از رحلت پیامبر (ص) و حوادث سقیفه، وقتی گروهی به خانه حضرت زهرا (س) آمدند تا امیرالمومنین (ع) را برای بیعت ببرند، حضرت زهرا (س) با تمام وجود در پشت در ایستادند و فرمودند:
"وَاللَّهِ لَا تَمْسُسُوهُ یَا عُمَرُ وَاللَّهِ لَا یَمَسَّهُ سَوءٌ وَلَا یَأْتِیهِ سُوءٌ مَا بَقِیتُ حَیَّةً."
"به خدا قسم! ای عمر! دست از او بردارید. به خدا قسم! تا زمانی که زنده هستم، هیچ بدی به او نخواهد رسید."
این کلام، اوج دفاع ایشان از ولایت و حمایت بیدریغشان از امام علی (ع) را نشان میدهد. ایشان نه تنها از جایگاه فردی همسرشان، بلکه از جایگاه امامت و ولایت دفاع میکردند.
۳. ولایت، معیار اطاعت و حب الهی:
در سبک زندگی فاطمی، ولایت امیرالمومنین (ع) به مثابه محک و معیار برای سنجش ایمان و اطاعت از خداوند و رسولش است.
حدیثی از پیامبر اکرم (ص) در شأن امیرالمومنین علی (ع) که حضرت زهرا (س) نیز به آن ملتزم بودند:
"عَلِیٌّ مَعَ الْحَقِّ وَ الْحَقُّ مَعَ عَلِیٍّ یَدُورُ حَیْثُمَا دَارَ."(3)
"علی با حق است و حق با علی است، هر جا که علی باشد، حق هم با اوست."
(این حدیث در منابع مختلفی از اهل سنت و شیعه نقل شده است.)
حضرت زهرا (س) با اعتقاد کامل به این حدیث، امام علی (ع) را محور حق میدانستند و هرگونه دوری از ایشان را دوری از حق میشمردند. زندگی ایشان کاملاً در مسیر ولایت و حقطلبی بود.
امیرالمومنین علی (ع) در کلامی به قنبر میفرمایند: ای قنبر، به خدا قسم کسی که در دل یقین به ولایت ما خانواده عترت داشته باشد برای او از عبادت هزار سال بهتر است، اگر بندهای هزار سال خدا را عبادت کند خداوند عبادت او را نخواهد پذیرفت تا این که ولایت ما اهل بیت را قبول داشته باشد. آنگاه حضرت با تاکید بر اهمیت موضوع ادامه میدهند: اگر بندهای هزار سال خداوند را عبادت کند و اعمال نیک هفتاد و دو پیامبر را هم به جا آورد، خداوند از او نخواهد پذیرفت تا این که ولایت ما را بپذیرد و گرنه خداوند او را به صورت، به جهنم خواهد انداخت.(4)
حضرت زهرا (س) خود نمونه بارز محبت و اطاعت از ولایت بودند و هرگونه محبت به اهلبیت (ع) و تبعیت از ولایت را نشانه ایمان و دوری از آن را نشانه نفاق میدانستند.
جایگاه ولایت در سبک زندگی فاطمی، مرکزی، محوری و تعیینکننده است. حضرت زهرا (س) ولایت را محور وحدت امت، تجلی حق در برابر باطل، و معیار سعادت و شقاوت میدانستند. ایشان نه تنها به ولایت باور قلبی داشتند، بلکه با تمام وجود و تا پای جان، از آن دفاع کردند و در هر قدمی از زندگی، خود را ملتزم به تبعیت از ولایت و دفاع از آن نشان دادند. این الگو، برای همه مسلمانان چراغ راهی است که در تشخیص مسیر حق و باطل و پیمودن راه سعادت، به ریسمان ولایت چنگ زنند.
پینوشت:
1.سوره آلعمران، آیه ۱۰۳
2.سوره نساء، آیه ۵۹
3.لأمالی (للصدوق)، ص ۸۹
4.نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۱، ص۱۶۸
بانو ف. دلداری( پژوهشگر، مشاوره خانواده، فعال رسانه)
نظر شما