مکتب قم با «پالایش دانش» می‌تواند راهگشا باشد

به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی نهاوندی در آیین بزرگداشت پژوهشگران و فناوران برگزیده استان قم ک هصبح امروز در دانشگاه قم برگزار شد، با اشاره به لزوم توسعه «ترابط علمی»، خاطرنشان کرد که هرچه فرایند پالایش، احیاء، مسأله‌شناسی و حل‌مسئله در نهادهای علمی گسترده‌تر شود، ظرفیت علمی و کارآمدی پژوهش افزایش خواهد یافت. وی اندیشیدن به الگوی شبکه‌سازی میان «علم و عمل» و «دانش و سیاست‌گذاری» را برای حداکثرسازی این پیوند حیاتی دانست و تأکید کرد که این ترابط علمی باید حول مسائل واقعی جریان یابد.

جایگاه مکتب قم و لزوم توسعه ترابط علمی

نهاوندی، مکتب قم را به دلیل دارا بودن سه ضلع «میراث علمی حوزوی»، «تراکم مراکز پژوهشی علوم انسانی» و «اتصال به میدان عمل»، دارای جایگاهی مهم در پویایی نهاد علم و حل مسائل اجتماعی مبتنی بر دانش دانست. وی توسعه ترابط علمی را پیشران تحقق این جایگاه خواند و مراکز سیاستی همچون مرکز تحقیقات اسلامی مجلس را زمینه‌ساز این امر معرفی کرد.

تعریف «علم نافع» از منظر اسلام

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با استناد به روایتی از پیامبر اکرم (ص) درباره «علم نافع»، تبیین کرد که از منظر اسلام، علمی که هویت‌ساز، معرفت‌ساز و نظام‌ساز نباشد، جامعه را به پیشرفت مادی و معنوی رهنمون نمی‌کند. وی با گرامی‌داشت یاد امام خمینی (ره) و شهدای اخیر، افزود: «علم نافع» علمی است که مسائل کشور را حل کند و ویژگی‌هایی چون تولید فناوری، عزت، قدرت، ثروت و فرصت‌آفرینی را به همراه دارد.

 ضعف پژوهش‌های مسئله‌محور

 نهاوندی اذعان کرد که با وجود پیشرفت‌های کمی و کیفی، هنوز فاصله زیادی میان دانش تولیدشده و نیازهای جامعه وجود دارد و جهت‌گیری آموزش و تحقیق باید با نگاه آینده‌پژوهی و متناسب با هندسه قدرت و تحولات بین‌المللی باشد.

وی با اشاره به وضعیت نامطلوب پژوهش‌های راهبردی در علوم انسانی، آماری تکان‌دهنده ارائه کرد: تنها ۱۲ درصد از پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها بین سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ مسئله‌محور بوده‌اند، در حالی که این درصد باید حدود ۸۰ درصد باشد.

در پایان، دکتر نهاوندی تصریح کرد که پژوهش مسئله‌محور و راهبردی، با شناخت مسائل به‌روز، به دنبال ارائه راهکار برای رسیدن به وضعیت مطلوب در میدان عمل است و مرکز تحقیقات اسلامی مجلس تلاش می‌کند تا ظرفیت حل مسئله را از طریق ایجاد پیوند میان پژوهش و عمل توسعه دهد. وی همچنین تأکید کرد که آینده‌پژوهی و دیپلماسی علمی نیازمند بازنگری در شناخت‌نامه‌های دانشی با توجه به تغییر هندسه قدرت جهانی است.

.............................

پایان پیام