خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) - ابنا: در منظومۀ اعمال خیر، صدقه و انفاق همواره حلقهای طلایی و پیونددهندۀ بنده به خالق و خلق بوده است. اما در برخی زمانهای مقدس، این عمل ارزشمند، از حالتی تکبعدی خارج شده و به حرکتی چندسویه و تأثیرگذار تبدیل میشود. ماه رجب، به عنوان یکی از این اوقات فرخنده، بستری بینظیر برای تحقق انفاقی هدفمند و پرفیض فراهم میآورد. بر پایۀ تعالیم اهلبیت(ع)، بخشش در این ماه، تنها کمک به نیازمندی مادی نیست؛ بلکه نوعی مداخله در نظام رحمت الهی است که فرد انفاقکننده را در مسیری از برکتهای دنیوی و اخروی قرار میدهد. این سنت حسنه، دریچۀ نورانی به سوی گشایش در زندگی و پاکسازی روح از آلودگیهای دنیاپرستی است.
دادههای روایی، نخستین اثر انفاق در ماه رجب را دوریبخشی از بلاها و سختیها معرفی میکنند. امام جعفر صادق(ع) در این باره میفرمایند: «هر کس در ماه رجب صدقهای بدهد، خداوند بزرگ، از آفتهای دنیا و بلاهای آخرت، به اندازۀ مویی که بر پیکر چهارپایان در شرق و غرب جهان است، او را حفظ میکند.»(1) این بیان عمیق، نشان میدهد صدقۀ رجبی، سپری حفاظتی به وسعت تمام هستی برای انسان میسازد. در روایتی دیگر، اثر این عمل، دفع مرگ بد و تأمین عاقبت به خیری عنوان شده است.(2) بنابراین، انفاق در این ماه، نوعی برنامهریزی برای مرگی آرام و سرنوشتی نورانی پس از دنیا به شمار میرود و برکاتش از مرزهای زمان و مکان دنیوی فراتر میرود.
در سطحی دیگر، صدقۀ ماه رجب نقش محوری در استجابت دعا و برآورده شدن حاجات دارد. این ماه، ماه مناجات و نیایش است و انفاق، زمینۀ دل را برای پذیرش اجابت آمادهتر میکند. برخی روایات بر این نکته تأکید دارند که دعا پس از صدقه، سریعتر به اجابت میرسد.(3) این پیوند، یک استراتژی عبادی کامل را نشان میدهد: فرد در ماه رجب، ابتدا با بخشش از مال، دل خود را از وابستگیهای مادی میپیراید و راه را برای ارتباطی خالصانه با معبود هموار میسازد. سپس دعایی میکند که چون از قلبی پاک و دستی بخشنده برخاسته است، به سوی ملکوت پرواز میکند. اینگونه، انفاق، کلید گشایش درهای اجابت میشود.
اما زیباترین جلوه، تضمین بازگشت چندبرابریِ صدقه در همین دنیاست. امام صادق(ع) فرمودهاند: «هر که در ماه رجب صدقهای بدهد، خداوند برای او در برابر هر دانۀ [صدقه]، هزار هزار [میلیون] حسنه مینویسد.»(4) این ارقام نجومی در کلام معصوم(ع)، بیانکنندۀ عظمت ضریب بخشش در این ماه است. انفاق در رجب، نه کاهش دارایی، که سرمایهگذاری با سود سرشار در پیشگاه خدای بخشنده است. این عمل، چرخۀ برکت را در زندگی فرد و جامعه به جریان میاندازد و فقر را نه با نگهداری ثروت، که با گردش آن در مسیر خیر، درمان میکند. صدقۀ رجبی، در نهایت، تمرین بزرگی برای رهایی از دام «مال دوستی» و رسیدن به مقام «ایثار» است؛ همان خصلتی که سیرۀ اهلبیت(ع) را آراسته بود.
پاورقی:
- شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، باب ثواب الصدقة فی شهر رجب، حدیث ۱.
- علامه مجلسی، بحار الانوار، جلد ۹۷، باب ۱۸، روایت ۳۲.
- محمد بن حسن حر عاملی، وسائل الشیعه، جلد ۶، ابواب الصدقة، باب ۶، روایات متعدده.
- شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، فصل سوم، در اعمال ماه رجب (نقل به مضمون از روایات).
- ابن طاووس، الإقبال بالاعمال الحسنه، جلد ۲، فصل مربوط به فضائل و اعمال ماه رجب.
نظر شما