۱۱ بهمن ۱۴۰۳ - ۱۳:۱۶
نشست علمی «نقش تشیع در فرهنگ و تمدن افغانستان» در خبرگزاری ابنا برگزار شد

دکتر آیتی در این نشست ابتدا به بحث تاریخی ورود اسلام و تشیع به افغانستان پرداخت و تشیع در افغانستان را مقارن و هم زمان با ورود اسلام به این کشور دانست.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ نشست علمی با موضوع «نقش تشیع در فرهنگ و تمدن افغانستان» عصر چهارشنبه (۱۰ بهمن) با ارائه دکتر «عبدالقیوم آیتی» نویسنده کتاب «تمدن و فرهنگ شیعیان افغانستان، در دفتر خبرگزاری ابنا در شهر قم، برگزار شد.

دکتر آیتی در این نشست ابتدا به بحث تاریخی ورود اسلام و تشیع به افغانستان پرداخت و تشیع در افغانستان را مقارن و هم زمان با ورود اسلام به این کشور دانست.

وی افزود: حاکمان «غور» افغانستان که پادشاهان سلسله غوریان بنام" آل شنسب" بودند، با تاثیر از رفتار و منش پسندیده و تعامل نیک حاکم مرو و خراسان تاریخی به نام «جعدة بن هبیره مخزومی» که از سوی امام علی علیه السلام به عنوان والی آنجا تعیین شده بود، اسلام آورده و شیعه شدند. سپس با نامه نگاری که با حضرت علی(ع) داشتند اعلام پیروی از آن حضرت کردند و امام علی(ع) با پذیرش بیعت آنان، خودشان را بر حکومت در آن سرزمین تثبیت کردند.

آیتی محدوده منطقه‌ای که در افغانستان آن زمان «غرجستان» نامیده می‌شد و مردم آن از قوم «هزاره» بودند و تحت حاکمیت غوریان شیعه شدند، بسیار وسیع دانسته و گفت: منطقه ای که آن زمان به غور و غرجستان معروف بود، از شمالی ترین نقاط فعلی افغانستان شروع می شد و تا جنوب و قندهار ادامه داشت. در واقع آن زمان تمام شهر قندهار و فراه و نیمروز و برخی شهرهای دیگر که الان پشتون نشین هستند، هزاره و شیعه بودند. در واقع هزاره ها، از بومیان این کشور به شمار می روند.

وی درباره دلیل تغییر جمعیتی و بافت قومیتی گفت: پشتون‌ها سالها بعد از کوه‌های سلیمان که در مرز افغانستان و پاکستان فعلی قرار دارد، به سمت افغانستان پیشروی کردند و الان این شهرهای جنوبی و شرق کشور همه از قوم پشتون ساکن هستند.

دکتر آیتی درباره علت کاهش جمعیت شیعیان افغانستان در طول تاریخ و تبدیل شدن این جمعیت به اقلیت در افغانستان گفت: دلایل متعددی وجود دارد. یکی کشتار شیعیان توسط حاکمان افغانستان مانند «سلطان محمود غزنوی» و «عبدالرحمن خان» که بیش از ۶۲درصد جمعیت شیعیان را این سلطان جائر از دم تیغ گذراند؛ و یکی دیگر از عوامل تقیه شدید شیعیان، حتی از خانواده، برای حفظ جانشان بوده است. عامل سوم کاهش جمعیت شیعیان در افغانستان، مهاجرت پی در پی آنها به کشورهای دیگر به دلیل نبود امنیت جانی و مالی برای آنها بوده است.

محور دوم بحث دکتر عبدالقیوم آیتی نقش شیعیان در فرهنگ و تمدن افغانستان بود.

وی در این زمینه گفت: بسیاری از اندیشمندان، عارفان، فیلسوفان، مورخان و شعرا از این سرزمین برخاستند و ما اصحاب و راویان بزرگ و مهمی از افغانستان داریم. به عنوان مثال ابوخالد کابلی که شیعه و از قوم هزاره بود، از یاران نزدیک امام سجاد(ع) و امام باقر(ع) و از راویان مهم این دو امام محسوب می‌شود.

آیتی افزود: از آنجایی که در قرون اولیه اسلامی حاکمان غوریان بر بخش عمده افغانستان فعلی حاکم بودند، بسیاری از آثار تاریخی و شاهکارهای معماری آن زمان افغانستان توسط شیعیان بنا شده است.

وی ادامه داد: زبان شیعیان هم فارسی بود و بسیاری از شاعران و ادیبان فارسی زبان مربوط به مناطق بلخ و شمال افغانستان فعلی و همچنین هرات و مناطق دیگر که هنوز هم به فارسی تکلم می‌کنند هستند.

این نویسنده و پژوهشگر تاریخ تشیع افغانستان در پایان مهمترین نهاد و سازمان شیعیان در قرون اخیر را نهاد مرجعیت و روحانیت شیعه دانست و گفت: مردم شیعه افغانستان در قرن اخیر بیشترین تاثیر را از روحانیت پذیرفته‌اند و در واقع روحانیت شیعه نقش سرپرستی شیعیان را بر عهده داشته و امور آنان را ساماندهی می کردند.

وی افزود: در راس جریان‌ها و احزاب سیاسی شیعیان هم روحانیت وجود داشت. به عنوان نمونه حجت الاسلام و المسلمین شهید عبدالعلی مزاری(ره) دبیر کل حزب وحدت اسلامی بود که در دوره جهاد مقابل شوروی نقش مهمی داشت و پس از آن احقاق حقوق همه شیعیان، رسمیت مذهب و مشارکت شیعیان در تصمیم‌گیری‌های کلان کشور از مهمترین مطالبات او بود.

................................

پایان پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha