به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) - ابنا - در بخشهای قبلی این نوشتار، اهمیت و جایگاه گفتمانسازی در انقلاب اسلامی همچنین محورهای گفتمانسازی و ابزارهای آن مورد بررسی قرار گرفت. همچنین نمونههای موفق گفتمانسازی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی تشریح شد. در این قسمت علاوه بر بیان برخی دیگر از گفتمانسازیهای موفق در نظام اسلامی، «گفتمانسازی فرهنگ مقاومت» به عنوان محوریترین گفتمانسازی ایجاد شده در ابعاد بینالمللی توسط نظام اسلامی تبیین میشود.
توجه به گفتمانسازی علمی از دیگر موضوعات موفقیت در عرصه گفتمانسازی است، به عنوان نمونه مقام معظم رهبری در موضوع «گفتمانسازی علمی» میفرمایند: «ما امروز در مسائل فضایی، هستهای، نانو، فنّاوری زیستی و دیگر موارد گوناگون، پیشرفتهای زیاد و مهمّی داریم؛ این پیشرفتها ناشی از گفتمانسازی است»، ایشان این موضوع را از آرزوهای تحقق یافته با استفاده از گفتمانسازی معرفی میکنند: «آرزوی ما این بود که اهمیّت علم و لزوم پرداختن به علم در کشور، تبدیل بشود به گفتمان و حالا تقریباً همینجور شده؛ باید خدا را شکرگزاری کنیم... بنده در ملاقاتهایی که با مجموعههای دانشگاهی در این چند سال اخیر بخصوص، داشتم ملاحظه میکردم که میآیند صحبت میکنند - یا استاد است یا دانشجو است - و بهعنوان مطالبهی از حقیر، همان حرفهایی را میزنند که ما اینها را مثلاً چند سال قبل در مجامع دانشگاهی مطرح کردیم؛ من خیلی خوشحال میشوم. معلوم میشود که این حرفها تبدیل شده به گفتمان، تبدیل شده به یک فضای عمومی و خواست عمومی؛ این خیلی باارزش است. این گفتمان را حفظ کنیم.»
ایشان ایجاد نهضت نرمافرازی را از تجربههای موفق ایجاد گفتمان معرفی میکنند و میفرمایند: «یک نمونهی زندهاش همین گفتمان نهضت نرمافزاری و احیای حرکت علمی است که مطرح شد، تکرار شد، خوشبختانه استقبال شد و بهعنوان یک گفتمان درآمد؛ حرکت جامعه براساس آن بهوجود آمد.»
گفتمان مقاومت و سلطهناپذیری
توسعه گفتمان انقلاب اسلامی در سطح بینالمللی نیز از دیگر دستاورهای مورد تاکید مقام معظم رهبری است و باید ایجاد گفتمان انقلاب اسلامی و الگوی آن برای جوامع دیگر نیز از تجربههای موفق گفتمانسازی در این دوران از دیدگاه ایشان دانست: «ایجاد یک گفتمان نو در سطح بینالملل اسلامی. همین گفتمان هویت اسلامی و سلطهناپذیری و استقلال را این نظام ایجاد کرد؛ گسترش داد.» و در جایی دیگری با اشاره به برخی انقلابها در کشورهای عربی میگویند: «خوشبختانه امروز در سطح منطقه، گفتمان اسلام، گفتمان پیروی از معارف اسلامی و احکام اسلامی و شریعت اسلامی، شده گفتمان غالب. در کشورهائی انقلاب شد، حرکت شد و مردم شعار دادند؛ در کشورهای دیگری هم اگرچه این تظاهر وجود ندارد، اما در باطن امر مردم اینجورند؛ آدم نشانههایش را دارد مشاهده میکند؛ این همان گفتمان شماست، این همان حرکت شماست. و جمهوری اسلامی و کشور عزیز ما الان به عنوان یک نمونه و یک الگو مطرح است».
مقام معظم رهبری در دیدار آذرماه سال جاری خود با مردم، ضمن اشاره به جریانات سوریه و اشغال توسط نیروهای مسلح فرمودند: «مقاومت به معنای ایستادگی در مقابل سلطهی آمریکا و هر سلطهگر دیگری است؛ این معنای مقاومت است. مقاومت به معنای مبارزهی با وابستگی به این قدرتها است؛ مقاومت یعنی ملّتها نوکر قدرتِ برتری مثل آمریکا و امثال اینها نشوند؛ این معنای مقاومت است. مقاومت به این معنا، در باور ملّتهای منطقه ریشه دارد.»
این گفتمانسازی که باید آن را نمادی از «صدور انقلاب اسلامی» دانست در طول دههای گذشته، با تلاشهای افراد مختلف که شاخصترین آنان، شهید حاج قاسم سلیمانی است، به جایگاه مطلوبی رسیده؛ به گونهای که به تعبیر مقام معظم رهبری، مفهوم مقاومت فراتر از کشورهای منطقه رفته و هم اکنون معنای آن را میتوان در بخشی از کشورهای آمریکای جنوبی و در گروههای فراوانی از مردم در کشورهای مختلف جهان یافت.
ایشان چندی پیش در بیان تفضیلی درباره این گفتمان میگویند: «یکی از چیزهائی که بلاشک در این حوادث مؤثر بود، الگوسازی و گفتمانسازی انقلاب اسلامی بود. انقلاب اسلامی برای مسلمانها الگو شد؛ اولاً با پیدایش خود، بعد با تشکیل موفق نظام جمهوری اسلامی که توانست یک نظامی را با یک قانون اساسیِ کامل ارائه کند و آن را به کرسی بنشاند و تحقق ببخشد، و بعد ماندگاری این نظام در طول سی و دو سال که نتوانند به او ضربه بزنند، و بعد استحکام و تقویت هرچه بیشتر این نظام - که نظام جمهوری اسلامی امروز از لحاظ عمق و ریشه، قابل مقایسهی با ده سال پیش، بیست سال پیش و سی سال پیش نیست - و بعد پیشرفتهای گوناگون در این نظام، که پیشرفت علمی، پیشرفت فناوری و صنعتی، پیشرفتهای اجتماعی گوناگون، پخته شدن افکار، پدید آمدن افکار نو، حرکت عظیم علمی در کشور و فعالیتهای گوناگون است. ... این انقلاب آمد، نظام درست کرد، این نظام باقی ماند، روزبهروز قویتر شد، روزبهروز هم پیشرفتهتر شد؛ این میشود الگو. این الگوسازی یک گفتمانی را به وجود میآورد که آن، گفتمان هویت اسلامی و عزت اسلامی است. امروز در بین ملتهای دنیا، احساس هویت اسلامی، قابل مقایسهی با سی سال قبل نیست؛ احساس عزت اسلامی و مطالبهی این عزت، امروز قابل مقایسهی با گذشته نیست. این، اتفاق افتاده است».
بدون شک در گفتمانسازی مقاومت، علاوه بر تاکید بر ترویج بر مفاهیمی مانند: عدالتخواهی و حقطلبی، اسلامخواهی، صلحطلبی، عزتطلبی و اقتدار، استقلالطلبی، آزادیخواهی، معنویتگرایی، حکمت و عقلانیتگرایی، مصلحتگرایی و آرمانگرایی همراه با واقعبینی، تلاشهایی برای نفی برخی از موضوعات صورت میگیرد که به تعبیر مقام معظم رهبری مهمترین آن، نفی سلطه و تلاش برای سلطهستیزی و نفی استکبار و استبدادستیزی در تمامی شاخههای آن است.
سخن آخر اینکه بدون شک، گفتمانسازی در دیدگاه مقام معظم رهبری از موضوعاتی است که هر شخصی، فارغ از جایگاه خود، باید خود را مخاطب این مطالب دانسته و نسبت به شرایط و امکانات خویش، اقدام مناسب و متناسب انجام دهد.
__________
پایان پیام
نظر شما