رشد انتزاعی ذهن کودک در تربیت توحیدی

خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع) _ ابنا: امام محمد باقر علیه السلام می فرمایند : هنگامی که کودک به سه سالگی رسید به او بگویند هفت مرتبه بگوید لا اله الّا الله (تا بیاموزد)، در چهار سالگی به او بگویند که هفت مرتبه بگوید محمد رسول الله (تا یاد بگیرد)، در پنج سالگی رویش را به قبله متوجه کنند و به او بگویند که سر به سجده بگذارد، در پایان شش سالگی رکوع و سجده صحیح را به او بیاموزند و در هفت سالگی به طفل گفته شود: دست و رویت را بشوی و پس از آن به او گفته شود: نماز بخوان. إذا بلغ الغلام ثلاث سنین فقل له سبع مرات قل لا إله إلا الله ثم یترک حتی یبلغثلاث سنین و سبعة أشهر و عشرین یوما ثم یقال له قل محمد رسول الله سبع مرات و ... . 1

از نظر ژان پیاژه، روانشناس سوئیسی، تفکر انتزاعی چهارمین مرحله از رشد فکری در کودکان است که بعد از تفکر عینی ( انضمامی و مادی) و از سن ۱۱ سالگی در کودکان شکل می‌گیرد. توانایی شناختی در طول دوران کودکی و با کسب توانایی‌ها، دانش و تجربیات جدید رشد می‌کند. توانایی‌های فکری و شناختی کودک به گونه‌ای است که او بتواند مفاهیم انتزاعی و معنوی را درک کند.

در تربیت توحیدی، هدف این است که کودک به شناخت عمیق‌تری از خداوند، جهان و ارتباطات انسانی دست یابد. برای تحقق این هدف، می‌توان به نکات زیر توجه کرد: آموزش مفاهیم توحیدی: معرفی مفاهیم اساسی توحید، صفات خداوند و ارتباط انسان با خدا به صورت ساده و قابل فهم برای کودک با استفاده از مثالهای قابل درک برای کودک می توانیم صفات خداوند را به او معرفی کنیم مهربانی مادر، قدرت پدر و....

استفاده از قصه‌ها و مثال‌ها: قصه‌های قرآنی و داستان‌های اخلاقی می‌توانند به کودک کمک کنند تا مفاهیم انتزاعی را بهتر درک کند و به تفکر عمیق‌تری برسد، کودک با شنیدن داستان با استفاده از قدرت تخیلش به درک بهتری از مفاهیم ماورائی می رسد.

تشویق به پرسشگری: ایجاد فضایی که کودک بتواند سوالات خود را مطرح کند و به دنبال پاسخ‌های منطقی و معنوی باشد، در پاسخ سؤالات کودک باید کوتاه و ساده مفاهیم را توضیح دهیم.

تجربه‌های عملی: فراهم کردن فرصت‌هایی برای کودک تا از طریق فعالیت‌های عملی و اجتماعی، مفاهیم توحیدی را تجربه کند.

مدل‌سازی رفتار: والدین و مربیان باید خود الگوهای مناسبی از رفتار توحیدی را نشان دهند تا کودک بتواند از آن‌ها یاد بگیرد،دعا و مناجات والدین در حضور کودک حتی زمانی که او به بازی یا کار دیگری مشغول است اثر بر ناخودگاه کودک می گذارد.

توجه به احساسات و عواطف: کمک به کودک در درک احساسات خود و ارتباط آن‌ها با مفاهیم معنوی و اخلاقی. با این رویکردها، می‌توان به رشد انتزاعی ذهن کودک کمک کرد و او را در مسیر تربیت توحیدی هدایت نمود.

مکارم الاخلاق، صفحه 115

تدوین:مریم فلاحی