خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا: در روزگار ما رسانههای دیجیتال و شبکههای اجتماعی به بخشی جداییناپذیر از زندگی انسان تبدیل شدهاند؛ فضایی که هم فرصتهای ارزشمندی برای رشد و آگاهی به همراه دارد و هم تهدیدهایی جدی برای باورهای دینی و معنوی. در چنین شرایطی، پرسش اساسی این است که چگونه میتوان ایمان را در میان این حجم گسترده از اطلاعات و ارتباطات تقویت کرد و از گرفتارشدن در دام غفلت، تردید و سطحینگری برحذر ماند. کارشناسان دینی معتقدند که نخستین گام، شناخت درست چالشهای موجود است. رسانههای دیجیتال با بمباران اطلاعاتی مداوم، ذهن کاربران را با حجم انبوهی از دادههای پراکنده و گاه متناقض مواجه میسازند. در این میان، شبهات اعتقادی نیز به سرعت در فضای مجازی منتشر میشود و بسیاری از جوانان را دچار پرسشها و ابهامهای جدی میکند. افزون بر این، جذابیت بیپایان سرگرمیها و محتوای مصرفگرایانه، انسان را از یاد خدا و معنویت دور کرده و فرصت خلوتهای ایمانی را کاهش میدهد. گسترش فردگرایی و انزوای ناشی از استفاده افراطی از فضای مجازی نیز موجب تضعیف تجربههای معنوی جمعی مانند حضور در مساجد، نماز جماعت و مجالس دینی شده است. با این همه، رسانههای دیجیتال تنها تهدید به شمار نمیآیند؛ بلکه اگر بهدرستی مدیریت شوند، ظرفیتهای بیسابقهای برای تقویت ایمان فراهم میکنند.
در این میان نباید فراموش کرد که همین رسانههای دیجیتال باعث شدهاند تا دسترسی به قرآن، حدیث، کتابهای معتبر اسلامی و آثار بزرگان دین، برای میلیونها کاربر تنها با چند کلیک امکانپذیر باشد. شبکههای اجتماعی نیز میتوانند بستری برای پیوند میان مؤمنان در سراسر جهان و ایجاد گروههای ایمانی و معرفتی باشند. تولید محتوای خلاقانه همچون ویدئوهای کوتاه، پادکستهای دینی، موشنگرافیکهای آموزشی و حتی بازیهای دیجیتال با رویکرد تربیتی، فرصتهایی هستند که میتوانند مفاهیم دینی را با زبانی تازه و جذاب به نسل جوان منتقل کنند.
تقویت ایمان در این شرایط نیازمند راهکارهایی در سطوح مختلف است. در سطح فردی، ارتقای سواد رسانهای و توانایی تشخیص محتوای صحیح از نادرست اهمیت ویژه دارد. کاربران باید زمان حضور خود در فضای مجازی را مدیریت کنند و بخشی از وقت روزانه خود را به عبادت، تلاوت قرآن، مطالعه آثار معارفی و حضور در جمعهای ایمانی اختصاص دهند. انتخاب آگاهانه صفحات و کانالهای معتبر دینی و جایگزینکردن محتوای معنوی با بخشهایی از سرگرمیهای غفلتزا نیز میتواند تأثیرگذار باشد. خانوادهها نیز در این مسیر نقشی اساسی دارند. ایجاد فضایی سالم و هدایت فرزندان به سمت محتوای مفید، جایگزین کردن بخشی از زمان مجازی با نشستهای خانوادگی و جلسات دعا، و شکلدادن به گفتگوهای معرفتی در محیط خانه، میتواند کانون خانواده را به محلی برای تقویت ایمان تبدیل کند. در سطح اجتماعی و نهادی نیز مسئولیت سنگینی بر عهده رسانههای دینی و فرهنگی است. تولید محتوای جذاب و متناسب با ذائقه نسل جوان، پاسخگویی دقیق و بهروز به شبهات، استفاده از زبان هنر و خلاقیت رسانهای برای ترویج معارف قرآن و اهلبیت(ع) و معرفی الگوهای دینی در قالبهای نوین، از جمله وظایفی است که میتواند ایمان را در دل جامعه پایدارتر سازد. در نهایت باید یادآور شد؛ عصر ارتباطات و رسانههای دیجیتال اگرچه تهدیدهای بسیاری برای ایمان به همراه دارد، اما میتواند به بستری کمنظیر برای گسترش و تعمیق باورهای دینی بدل شود. شرط تحقق این امر، نگاه هوشمندانه و فعالانه به رسانه، بهرهگیری از فرصتهای آن و پرهیز از غفلت و انفعال است. ایمان در چنین فضایی نهتنها قابلیت حفظ دارد، بلکه میتواند بیش از گذشته پویا، عمیق و جهانی شود.
الناز موسوی یکتا
پژوهشگر عرصه رسانه و دانشپژوه جامعهالزهرا(س)
۱۸:۰۰ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۱
نظر شما