خبرگزاری بین المللی اهل بیت (ع) - ابنا: در دنیای پرهیاهوی امروز، انتخاب سبک زندگی که آرامش و معنا را به همراه داشته باشد، یک ضرورت است. سبک زندگی اسلامی با محوریت خدامحوری و تقوا، نه تنها راهی برای رسیدن به آرامش درونی است، بلکه مسیری برای ساختن جامعهای سالم و اخلاقمدار ارائه میدهد. در این مطلب، به بررسی این دو ستون اساسی خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد چگونه میتوان با الهام از این اصول، زندگیای سرشار از نور و برکت ساخت.
۱. مقدمه
در جهان امروز که ارزشهای مادی بر بسیاری از عرصههای زندگی انسان سایه انداختهاند، بحرانهای اخلاقی، فروپاشی روابط انسانی و ازخودبیگانگی روحی بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است. در چنین شرایطی، بازگشت به تعالیم قرآن کریم و سیرهی اهل بیت(علیهمالسلام) نه تنها یک ضرورت فردی بلکه یک راهبرد اجتماعی است. کارشناسان دینی معتقدند که راه برونرفت از این وضعیت، در احیای خدامحوری و تقوا نهفته است؛ دو اصلی که ستونهای سبک زندگی اسلامی را تشکیل میدهند و میتوانند جامعه را از درون بازسازی کنند (۱).
۲. مفهوم خدامحوری در نگاه قرآن و اهل بیت(ع)
خدامحوری یعنی قرار دادن رضایت و ارادهی الهی در مرکز تصمیمها و رفتارهای فردی و جمعی. انسان موحد، در همهی انتخابها از معیار الهی تبعیت میکند و ارزشها را بر پایهی حق و عدالت میسنجد. قرآن کریم میفرماید:
«إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ» (حجرات/۱۳)
یعنی کرامت واقعی انسان در نزد خداوند بر اساس تقوا سنجیده میشود، نه دارایی یا موقعیت اجتماعی.
در احادیث نیز آمده است که امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «رأس الحکمة مخافة الله»؛ آغاز خردمندی، ترس از خداست (۲). این نگرش، انسان را از محوریت نفس و تمایلات شخصی به سمت مسئولیت الهی سوق میدهد.
۳. تقوا؛ نیروی نگهدارندهی انسان و جامعه
تقوا در لغت به معنای خویشتنداری است و در اصطلاح دینی، حالت مراقبت درونی برای پرهیز از گناه و انجام واجبات است. تقوا نوعی بیداری روحی است که انسان را در برابر لغزشها، غفلتها و فساد حفظ میکند.
به گفتهی مفسران، تقوا همان سپری است که فرد را از تیرهای وسوسه و خودخواهی مصون میدارد (۳). در سطح اجتماعی نیز، جامعهای که بر پایهی تقوا شکل گیرد، از درون مقاومتر، عادلتر و آرامتر است. چنین جامعهای در برابر بحرانهای اخلاقی و سیاسی آسیبپذیر نخواهد بود، زیرا اعضای آن، مسئولیت خود را در برابر خدا و مردم درک میکنند.
۴. تقوا در نگاه رهبران دینی و اجتماعی
رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات مختلف، تقوا را «داروی شفابخش دردهای جامعه» دانستهاند (۴). ایشان تأکید میکنند که اگر مسئولان کشور در تصمیمگیریها خدامحوری و تقوا را اصل قرار دهند، بسیاری از مشکلات موجود در حوزههای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی حل خواهد شد.
از نگاه ایشان، تقوا تنها به معنای پرهیز از گناه نیست؛ بلکه شامل دقت در گفتار، امانتداری در مسئولیت، پرهیز از اسراف و عدالت در قضاوت نیز میشود. در واقع، جامعهای که نخبگان و مدیران آن اهل تقوا باشند، از دروغ، فساد، و بیعدالتی به دور خواهد ماند (۵).
۵. نتیجهگیری و راهکارهای عملی
خدامحوری و تقوا، نهفقط یک توصیه اخلاقی بلکه یک الگوی تمدنی برای ساختن جامعهای پایدار است. بازگشت به این دو اصل میتواند مسیر تحول معنوی و اخلاقی جامعه را هموار کند.
برای نهادینه شدن این ارزشها، چند راهکار کلیدی پیشنهاد میشود:
تربیت معنوی از خانواده و مدرسه: باید آموزش ایمان، صداقت و خویشتنداری از کودکی آغاز شود.
الگوسازی از چهرههای پاک و متقی: معرفی شخصیتهایی مانند امام علی(ع) و حضرت زینب(س) به عنوان الگوهای عملی زندگی.
اصلاح فرهنگ عمومی و رسانهها: رسانهها باید از ترویج تجمل، رقابت مادی و خودنمایی بپرهیزند و ارزشهای الهی را برجسته کنند.
مسئولیتپذیری دینی در حکومت و جامعه: مدیران باید در رفتار و تصمیمگیری، پاسخگو در برابر خدا و مردم باشند.
بازخوانی سیره اهل بیت(ع) : مطالعهی سیرهی عملی آنان در سادهزیستی، عدالت و صداقت میتواند روح جامعه را احیا کند (۶).
در نهایت، بازگشت به خدا و اهل بیت(ع) تنها راهی است که میتواند انسان معاصر را از سرگردانی نجات دهد. خدامحوری و تقوا چراغهایی هستند که راه را در تاریکیهای دنیا روشن میکنند و انسان را به سوی آرامش و سعادت جاودان رهنمون میسازند.
فهرست منابع
۱.قرآن کریم، سوره حجرات، آیه ۱۳.
۲.نهج البلاغه، حکمت ۳۷.
۳.طباطبایی، سید محمدحسین. تفسیر المیزان. قم: دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق.
۴.بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی، دیدار مسئولان نظام، ۱۳۹۸.
۵.مطهری، مرتضی. انسان و ایمان. تهران: صدرا، ۱۳۹۵.
۶.جعفری، محمدتقی. تفسیر و نقد اندیشههای اخلاقی در اسلام. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۲.
نظر شما