به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ در بخشهای قبلی این نوشته، برخی از کتابهایی که با موضوع زندگی، زمانه و سیره حضرت زهرا(س) تدوین؛ ولی در تاریخ مفقود شده، معرفی و برخی بخشها از این کتابها که به همت محققان گردآوری و تنظیم شده نیز تبیین شد.
در میان کتابهایی که در موضوع حضرت زهرا(س) نوشته شده، چهار کتاب توسط شیخ صدوق نگاشته شده و اگرچه در طول تاریخ از بین رفته، اما نشانههایی از این کتابها در دیگر منابع یافت شده است. از این آثار کتاب «مولد فاطمه و فضائلها» است که بخشهایی از آن در کتابهای مختلف بیان شده و توسط گروهی از محققان تنظیم و منتشر شده است.
از کتابهای دیگر مفقود شده ابن بابویه که در طول تاریخ از بین رفته است بهگونهای که حتی در کتابهای معروف فهرست کتابهایی مانند نجاشی، طوسی یا ابن شهرآشوب نیز معرفی نشده، کتاب «اخبار الزهراء» است.
سید بن طاووس در کتاب «الیقین»، با عبارت «فیما نذکره من تسمیة مولانا علی علیه السلام بأمیر المومنین وسید المسلمین وامام المتقین وقائد الغر المحجلین من شیعته وأهل بیته الی جِنات النعیم بأمر رب العالمین عن أبی جعفر بن بابویه برجال المخالفین رویناه من کتابه کتاب اخبار الزهراء فاطمه بنت رسول الله (ص) فقال ما هذا لفظه...» بر وجود این کتاب تصریح کرده است.
شیخ حر عاملی نیز در بخش آخر کتاب مجموعه وسائل الشیعه در فایده چهارم، نام کتابهایی که در دسترس او نبوده؛ اما بهواسطه آثار دیگر از آن کتابها نقل کرده را ذکر میکند که در ردیف ۴۶ نام کتاب «اخبار الزهرا» ذکر شده است. «آقا بزرگ طهرانی» در کتاب «الذریعه» و علامه مجلسی در «بحارالانوار» نیز نام این کتاب را در میان آثار شیخ صدوق بیان کردهاند.
اگرچه به نظر میرسد این کتاب صرفا به بیان روایتهای نقل شده از «حضرت زهرا(س)» میپردازد؛ اما برخی از محققان نام کامل این کتاب را «اخبار الزهراء و فضائله» دانستهاند که مجموعهای از روایات نقل شده از حضرت زهرا(س) و روایاتی است که فضائل و زندگی ایشان را شامل میشود.
در میان دیگر کتابهای مفقود شده درباره حضرت زهرا(س) که توسط شیخ صدوق نوشته شده؛ میتوان به کتاب «زهد فاطمه(س)» نیز اشاره کرد. محمد باقر کجوری در کتاب خود با عنوان «الخصائص الفاطمیة» با اشاره به خصوصیت فرشتهخویی حضرت زهرا(س) اینگونه مینویسد: «ومن قرأ کتاب زهد فاطمة علم أنهّا لیست کالآدمیین».
از دیگر تالیفات مفقود شده شیخ صدوق، کتاب «ذکر من روی عن زهرا(س)» است که در آن روایات نقل شده از حضرت فاطمه(ع) بیان شده است، البته برخی از محققان معتقد هستند این کتاب تالیفی مستقل نبوده و آن را بهعنوان بخشی از کتاب «المصابیح فی من روی عن النبی (ص) و الائمه (ع)» معرفی کردهاند. «مصابیح» در فصول مختلف به بیان روایات نقل شده از پیامبر اسلام(ص)، حضرت زهرا(س)، ائمه معصومین(ع) و توقیعات نقل شده از امام زمان(ع) پرداخته که تقریبا همه آن هماکنون در دسترس نیست.
سید علیاصغر حسینی/ ابنا
-----------------
پایان پیام
نظر شما