استقامت در دل طوفان

به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ در گوشه‌ای از جهان که آسمان باران رحمت را با باران آتش درمی‌آمیزد، مردمانی در چادرهای نمناک آوارگی، درسی فراموش‌نشدنی از حیات و امید به بشریت می‌آموزند.  غزه امروز، نه تنها صحنۀ یک تراژدی انسانی، که صحنۀ نمایش باشکوه «استقامت» است، همان استقامتی که قرآن کریم آن را شرط نجات و آرامش می‌داند: «إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ» در قلب تاریک‌ترین شب‌ها، هنگامی که رگبار بمب‌ها با رگبار باران درهم می‌آمیزد و سیلاب‌های زمینی، سیلاب آتش را به یاد می‌آورد، مردمان غزه در چادرهای آوارگی، با قامتی استوار، آیۀ الهی را در زندگی خود تجسم می‌بخشند: «إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ» (۱)

 استقامت آنان چیست؟ استقامت آنان، نه در دیوارهای سنگی، که در دل‌های پاره‌پاره‌شان است. استقامت آنان وقتی خود را در آستانۀ پروردگار می‌یابند و می‌گویند: «رَبُّنَا اللَّهُ» و سپس بر این ایمان پا می‌فشارند، حتی زمانی که باد، چادرشان را می‌کَند و باران، اندک وسایلشان را می‌شوید. استقامت در قرآن، صرفاً یک موضع گیری انفعالی نیست؛ بلکه حرکتی پویا، آگاهانه و مداوم در مسیر حق است. این مفهوم هنگامی عمق می‌یابد که پس از اقرار به ربوبیت خداوند «رَبُّنَا اللَّهُ» می‌آید. مردم غزه، با وجود از دست دادن خانه، عزیزان و کمترین مواهب زندگی، هرگز در این اقرار و عهد شک نکرده‌اند.

 استقامت آنان، مقاومت در برابر یأس، حفظ کرامت انسانی و ادامۀ عبادت در سخت‌ترین شرایط است. نماز خواندن در میان ویرانه‌ها، تقسیم آخرین قرص نان، و حفظ آموزه‌های اخلاقی در آستانۀ قحطی، همه تجلی‌های عینی «اسْتَقَامُوا» است. فلسفۀ آرامش در مصیبت آیۀ شریفه وعده می‌دهد که برای افراد باایمان و بااستقامت، نه ترسی است و نه حزنی.

 اما چگونه می‌توان در زیر بمباران و سیل، بی‌ترس و غم بود؟ پاسخ در نوع نگرش است. ترس واقعی، ترس از دوری از خداست، نه ترس از مرگ. غم حقیقی، غم از دست دادن رضایت پروردگار است، نه غم از دست دادن مال و منال. آنان که در چادرهای غزه به یاد خدا استوارند، ترسشان از دست دادن این پیوند است، نه از دست دادن خیمه. اینجاست که آرامشی فراتر از درک مادی در دل‌هایشان جای می‌گیرد، آرامشی که چشم‌انداز روشنی از وعده‌های الهی در اختیارشان می‌گذارد. در چادرهای نمناک، چه می‌گذرد؟ در چادرهایی که سرمای زمستان به استخوان می‌نشیند، مادری کودکش را در آغوش می‌فشارد و با نوایی لرزان، قرآن می‌خواند. پدری که همه چیز را از دست داده، نمازش را در گلیم کهنه‌ای اقامه می‌کند و سجاده‌اش از اشک و باران تر است. کودکی که نان خشکیده‌ای را با خواهرانش تقسیم می‌کند و در چشمانش شعفی الهی می‌درخشد.

 چرا نمی‌ترسند و غمگین نیستند؟ چون ایمان دارند که ترس آنان تنها از اوست و غم آنان تنها برای فراق او. آنان دریافته‌اند که وعده‌الله حق است: «فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ». ترس از فقر، بمب و سرما نیست؛ ترس از دوری از رحمت پروردگار است. و غم آنان، غم از دست دادن خانه و کاشانه نیست؛ حسرت لحظه‌ای است که شاید در عبادت کوتاهی کرده باشند. استقامت، زیباترین عبادت در این مصیبت عظیم، هر جرعه آبی که می‌نوشند، هر تکه نانی که می‌خورند، هر نفس کشیدنی که در سینه‌های پر از درد و امید حبس می‌کنند، همگی عبادت است. استقامت آنان، نمازی بی‌وقفه است که فریاد می‌زند: «رَبُّنَا اللَّهُ». و اینچنین است که در زیر آسمان تیره و تار غزه، ستارگانی بر زمین می‌درخشند. ستارگانی که نامشان «مستقیم» است.

 آنان با یقین به وعده پروردگار، با تکیه بر رحمت بی‌کران او، و با ایمانی که کوه‌ها را به لرزه درمی‌آورد، روزگار می‌گذرانند. باران می‌بارد، سیل می‌آید، چادرها به لرزه درمی‌آیند، اما دل‌های مؤمنان همچون کوه استوار است. زیرا می‌دانند که پس از هر باران سخت، زمین سبزتر می‌شود و پس از هر تاریکی، سپیده‌ای درخشان خواهد دمید. ای مردم غزه! ای اسوه‌های استقامت! دعای مستضعفان جهان، پشتیبان شماست و وعده خداوند، پیروزی نهایی را برای شما رقم خواهد زد. شما به ما آموختید که استقامت، زیباترین نام توکل است. «رَبُّنَا اللَّهُ»... سپس استقامت کردیم. و این کلید رهایی است.

مردم غزه، امروز مجسمۀ زنده و پویای آیۀ استقامت هستند. آنان ثابت کرده‌اند که وعده خداوند حق است. با اقرار به ربوبیت او و استقامت در این راه، می‌توان از کوه‌های سخت ترس و دریای بی‌کران غم عبور کرد. داستان غزه تنها یک فاجعۀ سیاسی نیست؛ یک حماسۀ انسانی و ایمانی است. حماسه‌ای که به هر انسانی یادآوری می‌کند که «رَبُّنَا اللَّهُ» گفتن و بر آن ایستادن، کلید گشایش هر بن‌بست و تحمل هر مصیبت است. در دل طوفان غزه، نهال امید و مقاومت سبز است و این نهال، با آب استقامت آبیاری می‌شود.

 زهرا صالحی فر، کارشناس ارشد قرآن و حدیث، دانشجوی مدیریت رسانه دانشگاه باقرالعلوم

پاورقی

۱. سوره احقاف، آیه ۱۳