به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ در حالی که رژیم صهیونیستی در روزهای اخیر برنامه‌هایی را برای ازسرگیری جنگ در غزه مطرح کرده و ضرب‌الاجلی ۱۰ روزه برای حماس تعیین کرده تا خواسته‌های رژیم را بپذیرد، به نظر می‌رسد فشار میانجیگران بر تل‌آویو برای ازسرگیری دور دوم مذاکرات آتش‌بس نتیجه داده است.
روز شنبه، حماس اعلام کرد که نشانه‌های مثبتی برای آغاز مذاکرات در مرحله دوم آتش‌بس وجود دارد و این جنبش هیئتی را برای مذاکرات به قاهره فرستاده است.
عبداللطیف القانوع، سخنگوی حماس، طی بیانیه‌ای تأکید کرد: ما آمادگی خود را برای مشارکت در دور دوم مذاکرات به شیوه‌ای که خواسته‌های مردممان را برآورده سازد، اعلام می‌کنیم و خواستار تشدید تلاش‌ها برای کمک به نوار غزه و رفع محاصره از مردم رنج‌دیده‌مان هستیم.
از سوی دیگر، دفتر نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو پس از نشست با گروهی از وزرای ارشد و مقامات امنیتی اعلام کرد که «اسرائیل دعوت میانجیگران مورد حمایت آمریکا را پذیرفته و روز دوشنبه هیئتی را برای پیشبرد مذاکرات به دوحه اعزام خواهد کرد.» در همین راستا، رسانه‌های صهیونیست گزارش دادند که معاون شین بت (سازمان امنیت داخلی رژیم صهیونیستی) ریاست تیم مذاکره‌کننده رژیم صهیونیی در دوحه را بر عهده خواهد داشت.
پایگاه خبری اکسیوس به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داد که استیو ویتکاف، فرستاده رئیس‌جمهور آمریکا در امور خاورمیانه، قرار است روز سه‌شنبه به دوحه سفر کند تا برای دستیابی به توافقی جدید میان رژیم صهیونیستی و حماس میانجیگری کند.
یک مقام ارشد صهیونیست نیز اظهار داشت که ویتکاف قصد دارد همه طرف‌ها را برای چند روز در یک مکان گرد هم آورد و مذاکرات فشرده‌ای را برای رسیدن به توافق آغاز کند.
منابع رسانه‌ای رژیم صهیونیستی گزارش داده‌اند که میانجیگران منطقه‌ای، از جمله مصر و قطر، در انتظار سفر منطقه‌ای ویتکاف هستند. بر این اساس، ممکن است در مذاکرات پیش رو، پیشنهادی جدید از سوی واشنگتن برای تمدید آتش‌بس به مدت چند ماه در ازای آزادی ۱۰ اسیر صهیونیست مطرح شود، اما بازه زمانی دقیق این طرح مشخص نشده است.
بر اساس این گزارش‌ها، مذاکرات درباره این پیشنهاد به‌صورت مستقیم میان آمریکا و حماس انجام خواهد شد و رژیم صهیونیستی در آن مداخله‌ای نخواهد داشت.
شروط متقابل روی میز مذاکرات
با وجود چراغ سبز برای مذاکرات، دو طرف شروطی را برای ورود به این گفت‌وگوها تعیین کرده‌اند.
حازم قاسم، سخنگوی حماس، «مبادله اسرا، خروج کامل صهیونیست‌ها از غزه و آتش‌بس دائمی در غزه» را سه شرط اصلی این جنبش برای شرکت در مذاکرات عنوان کرده است. محمود مرداوی، از رهبران حماس، نیز تأکید کرد که این جنبش همچنان بر توافق موجود پایبند است و ورود به مرحله دوم مذاکرات باید بر اساس چارچوب مورد توافق انجام شود. او همچنین گزارش‌ها درباره پذیرش آتش‌بس موقت از سوی حماس را نادرست خواند.
در مقابل، تل‌آویو برخلاف تعهدات قبلی خود در توافق سه‌مرحله‌ای ماه ژانویه، خواستار آزادی تمامی اسرا بدون ارائه هیچ تضمینی برای پایان جنگ شده است. این رژیم همچنین مسائل جدیدی را در مذاکرات مطرح کرده که پیش‌تر به‌عنوان خطوط قرمز مقاومت شناخته می‌شد. در این دور از مذاکرات، صهیونیست‌ها خواستار خلع سلاح حماس و حذف این جنبش از ساختارهای سیاسی و امنیتی غزه شده‌اند، موضوعی که رهبران مقاومت قویا با آن مخالفت کرده و آن را خط قرمز فلسطینیان اعلام کرده‌اند.
در مرحله دوم توافق آتش‌بس در غزه که از ماه ژانویه به اجرا در آمد، قرار شد که ۵۹ اسیر باقی‌مانده صهیونیست آزاد شوند و در این مرحله، برنامه‌های نهایی برای پایان جنگ مورد مذاکره قرار گیرد.
در ماه‌های اخیر، تلاش‌های بسیاری برای پایان دادن به جنگ نسل‌کشی در غزه صورت گرفته است. با این حال و با وجود مذاکرات قبلی، اختلافات بر سر ادامه حضور نظامی ارتش اشغالگر مانع از دستیابی به یک توافق نهایی شده است. در همین حال، در هفته‌های منتهی به دور دوم مذاکرات، تحولاتی رخ داده که امیدها برای دستیابی به توافق را افزایش داده است.
دولت ترامپ که در هفته‌های اخیر حتی تندتر از نتانیاهو به تهدید نظامی علیه حماس برای آزادی تمامی اسرای صهیونیست پرداخته است، اکنون ادعای دیگری مطرح می‌کند. دولت آمریکا بیان کرده که به دنبال رسیدن به توافقی است که شامل این موارد باشد: آزادی تمامی اسیران باقی‌مانده و تمدید آتش‌بس فراتر از ماه مبارک رمضان و عید پسح یهودیان، به طوری که احتمالا زمینه را برای آتش‌بس بلندمدتی برای پایان جنگ فراهم کند.
در این میان، مصر در میانجیگری مذاکرات با شرایط جدیدی مواجه شده است. پس از اظهارات جنجالی ترامپ مبنی بر لزوم تخلیه و انتقال ساکنان غزه به عنوان پیش‌شرط بازسازی آن، قاهره رهبری کارزار عربی برای مخالفت با این طرح را بر عهده گرفته و ابتکاری سه‌مرحله‌ای را برای آینده غزه بدون نیاز به مهاجرت ساکنان آن به کشورهای همسایه، پیشنهاد کرده است.
بر این اساس، دولت عبدالفتاح السیسی در این دور از مذاکرات با حساسیت بیشتری روند گفت‌وگوها را دنبال کرده و مانع از شروع دوباره جنگ می‌شود. در همین راستا، می‌توان به افزایش تلاش‌های مصر برای دستیابی به توافق میان کمیته‌های فتح و حماس درباره سازوکار آینده اداره غزه اشاره کرد.
موافقت حماس با تشکیل کمیته اداره غزه
یکی از مسائل اصلی مورد اختلاف در این دور از مذاکرات، نحوه اداره غزه پس از جنگ است. حماس برنامه‌های خاص خود را دارد و اخیرا در بیانیه‌ای اعلام کرده که کمیته‌ای متشکل از «شخصیت‌های ملی و مستقل» را برای اداره غزه تا زمان برگزاری انتخابات تشکیل خواهد داد. این کمیته اداره غزه را تا زمان برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری بر عهده خواهد داشت.
السیسی اعلام کرد که قاهره با همکاری فلسطینیان در حال تلاش برای تشکیل یک کمیته اداری متشکل از کارشناسان مستقل فلسطینی است که پس از پایان جنگ، اداره غزه را به دست گیرد.
هدف از این اقدام، زمینه‌سازی برای سازماندهی ساختار سیاسی فلسطین و برگزاری انتخابات است. موافقت حماس با تشکیل یک کمیته مستقل نشان‌دهنده تمایل این جنبش به انتقال موقت اداره این منطقه به نهادی بی‌طرف برای فراهم‌سازی مقدمات سامان‌دهی اوضاع داخلی فلسطین و برگزاری انتخابات سراسری است.
از سوی دیگر، این اقدام می‌تواند گامی مهم در جهت وحدت ملی فلسطین، تسهیل روند بازسازی و بهبود شرایط انسانی در غزه باشد. حماس تأکید کرده است که گذرگاه‌های مرزی باید بدون هیچ پیش‌شرطی بازگشایی شوند تا کمک‌های امدادی به غزه برسد.
همچنین، با واگذاری موقت اداره غزه به یک کمیته مستقل، امکان برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه در آینده‌ای نزدیک فراهم خواهد شد، امری که می‌تواند به تقویت مشروعیت نهادهای فلسطینی و پیشبرد حقوق مردم فلسطین منجر شود.
با تأیید این طرح، حماس به خواسته‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای ایجاد یک ساختار حکومتی جدید پاسخ مثبت داده است، امری که می‌تواند از فشارهای خارجی بکاهد و روابط این جنبش در سطح بین‌المللی را بهبود بخشد. این اقدام بهانه را از دست رهبران تندروی رژیم صهیونیستی برای حمله به غزه با هدف نابودی حماس خواهد گرفت. هرچند نتانیاهو و محافل نزدیک به او تمامی فلسطینیان را همچون حماس دشمن می‌دانند و در پی نابودی آنها هستند.
فشارهای داخلی بر نتانیاهو
علاوه بر فشارهای جامعه بین‌المللی برای پایان جنگ، دولت نتانیاهو از سوی جامعه صهیونیست نیز برای بازگرداندن اسرا تحت فشار است. در همین راستا، روز شنبه صدها شهرک‌نشین صهیونیست در تل‌آویو تظاهرات کرده و خواستار آزادی تمامی اسرا شدند.
کمیته خانواده‌های اسرای صهیونیست در غزه اعلام کرد: ما در وضعیت اضطراری قرار داریم و احتمال ازسرگیری جنگ علیه غزه در این هفته وجود دارد... جنگ جان اسرا را خواهد گرفت و نتانیاهو برای منافع شخصی خود با جان آنها بازی می‌کند.
خانواده‌های اسرا تأکید کردند که نتانیاهو در تلاش است تا با ایجاد بحران در مذاکرات توافق آتش‌بس، زمینه بازگشت به جنگ را فراهم کند.
همسر یکی از اسرای صهیونیست اخیرا تصاویری از او توسط حماس منتشر شد، در نامه‌ای که همراه با ۵۶ اسیر آزادشده به پارلمان و دولت ارسال کرد، هشدار داد که تل‌آویو اکنون میان دو گزینه قرار دارد: ازسرگیری جنگ یا مبادله اسرا. این نامه افزود که حملات رژیم صهیونیستی جان اسرا را تهدید می‌کند و بازگشت به جنگ شانس زنده‌ماندن آنها را کاهش خواهد داد.
با وجود اینکه مذاکرات دوحه گامی مهم در جهت برقراری صلح پایدار در غزه محسوب می‌شود، اختلافات کلیدی میان حماس و تل‌آویو همچنان چالشی جدی برای پایان کامل جنگ به شمار می‌رود. با این حال، نقش آمریکا و دیگر طرف‌های میانجی در متقاعد ساختن رژیم صهیونیستی برای پرهیز از بازگشت به جنگ، امری تعیین‌کننده خواهد بود.
در پایان باید گفت که مذاکرات آتش‌بس غزه در حالی ادامه دارد که اختلافات اساسی میان حماس و رژیم صهیونیستی همچنان پابرجاست. با این وجود، موافقت حماس با تشکیل کمیته‌ای مستقل برای اداره موقت غزه می‌تواند زمینه‌ساز کاهش فشارهای خارجی و بهبود روابط این جنبش در عرصه بین‌المللی شود. در طرف مقابل، نتانیاهو تحت فشارهای شدید داخلی برای بازگرداندن اسرا قرار دارد، اما همچنان به تداوم جنگ تمایل نشان می‌دهد. در این میان، نقش میانجیگران، به‌ویژه آمریکا، مصر و قطر، در جلوگیری از تشدید درگیری‌ها و دستیابی به توافقی پایدار، نقشی تعیین‌کننده خواهد داشت. این سوال اما باقی خواهد ماند که آیا این مذاکرات به صلحی پایدار ختم خواهد شد یا دور تازه‌ای از جنگ در راه است.
**************
پایان پیام/ 345
