به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ در میان منابع روایی، سخنانی از همه ائمه معصومین(ع) میتوان یافت که در آنها به روایت معروف غدیر خم استناد شده است. اهمیت بیان این روایت در زمانها و مکانهای خفقانآمیز و دشمنیهای فراوان با اهل بیت(ع) در طول حیات ائمه معصومین(ع)، نشانگر اهتمام ویژه ایشان به تأکید بر این روایت در تمامی دورانهای مختلف بوده است.
نکته دیگر اینکه در تمامی مواردی که حضرات معصومین(ع) به این روایت اشاره داشتهاند، موضوعات مرتبط با «امامت و ولایت» بوده است و با وجود تمامی تأکیدات در روایات بر «مودت و محبت» میان انسان و اهل بیت(ع)، هیچگاه از این روایت برای بیان این موضوع استفاده نشده است. این امر خود دلیل دیگری بر تأکید این حدیث بر جانشینی و امامت است.
در منابع گوناگون، استنادات امیرالمؤمنین(ع) به حدیث معروف غدیر و همچنین «مناشده» و سوگند دادن دیگران برای بیان حقیقت بر اساس روایت یوم غدیر توسط امام علی(ع)، برخی اصحاب پیامبر(ص) و یاران حضرت بیان شده است. به عنوان نمونه میتوان به این روایت اشاره کرد که ایشان پس از اتمام تدفین پیامبر(ص) و مجادلات لفظی با غاصبان خلافت بیان کردهاند: «یا معاشر المهاجرین والأنصار، أنشدکم بالله أسمعتم رسول الله(ص) یقول یوم غدیر خم کذا وکذا؟ ای مهاجرین و انصار، شما را به خدا سوگند میدهم، آیا از رسول خدا(ص) نشنیدید که در روز غدیر خم چه گفت؟» (۱)
حضرت زهرا(س) نیز در طول عمر کوتاهی که پس از فوت پیامبر اکرم(ص) داشتند، بارها به حدیث غدیر استناد کردهاند. به عنوان نمونه، ایشان در خطبهای که در مسجد مدینه بیان کردهاند، فرمودند: «أنسیتم قول رسول الله(ص) یوم غدیر خم: من کنت مولاه فعلی مولاه؟ آیا سخن رسول خدا(ص) را فراموش کردهاید که در روز غدیر خم گفتند: هر کس من مولای او هستم، علی مولای اوست؟» (۲)
امام حسن(ع) نیز در سخنان مختلفی به حدیث غدیر استناد کردهاند. به عنوان نمونه، ایشان پس از قبول صلحنامه در خطبهای فرمودند: «این امت دیدند و شنیدند که پیامبر(ص) در روز غدیر خم دست پدرم علی(ع) را گرفت و فرمود: من کنت مولاه فعلی مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه! و سپس به آنان فرمود: حاضرین به غایبین اطلاع دهند.» (۳)
امام حسین(ع) نیز در خطبه معروف منا، که دو سال پیش از مرگ معاویه در کنار کعبه بیان کردند، با تأکید بر «مناشده و سوگند دادن شنوندگان» درباره فضائل امیرالمؤمنین(ع) میفرمایند: «أتعلمون أن رسول الله(ص) نصبه یوم غدیر خم فنادی له بالولایة وقال: لیبلغ الشاهد الغائب؟ قالوا: اللهم نعم. قال: أنشدکم الله، آیا میدانید که رسول خدا(ص) علی(ع) را در روز غدیر به امامت نصب کرد و بر ولایت او ندا داد و گفت که حاضران به غایبان این سخن را برسانند؟ شما را به خدا سوگند!» (۴)
از نکات جالب دو روایت نقلشده از امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، که در دو زمان و مکان متفاوت بیان شدهاند، این است که هر دو این ائمه(ع) بر سخن رسول خدا(ص) مبنی بر رساندن خطبه غدیر خم توسط حاضران به غایبان تأکید داشتهاند. این موضوع را باید یک ضرورت دائمی و مستمر در طول تاریخ، نهتنها برای شیعیان، بلکه برای همه مسلمانان دانست.
در بخش دیگر این نوشته، روایات دیگر ائمه معصومین(ع) در استناد به روایت غدیر خم بیان میشود.
منابع:
این روایت در کتاب «سلیم بن قیس» نقل شده است. همچنین سید هاشم بحرانی در کتاب «غایة المرام» و علامه مجلسی در «بحارالانوار»، جلد ۲۸، این روایت را نقل کردهاند.
کتاب: «غایة المرام وحجة الخصام فی تعیین الإمام»، علامه سید هاشم بحرانی، جلد ۱، صفحه ۳۲۶.
کتاب: «شرح نهجالبلاغه»، ابن ابیالحدید، جلد ۴، صفحه ۱۶.
این روایت در کتاب «سلیم بن قیس»، «تحف العقول» حرانی و «بحارالانوار» علامه مجلسی نقل شده است.
.......................
پایان پیام
نظر شما