خبرگزاری بین المللی اهل بی (ع)-ابنا: اربعین، فراتر از یک همایش صرفاً مذهبی، بستری بینظیر برای ترویج سبک زندگی اسلامی در ابعاد گوناگون است. این راهپیمایی عظیم جهانی، نمونهای عملی و زنده از آموزههای اسلامی را به نمایش میگذارد که تفصیل آن با اشاره به مستندات قرآنی و روایی تبیین میشود:
1. سادهزیستی و پرهیز از تجملگرایی:
زائران اربعین، اغلب با کمترین امکانات و در شرایطی ساده، مسیر طولانی را طی میکنند. زندگی در موکبها، استفاده از غذاهای ساده و دوری از رفاهطلبی، جلوهای بارز از سادهزیستی است.
"یَا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَکُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ"(1) (ای فرزندان آدم، زینتهای خود را به هنگام رفتن به هر مسجدی برگیرید و بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید؛ که او اسرافکنندگان را دوست ندارد.) این آیه به پرهیز از اسراف و زینتهای افراطی اشاره دارد که سادهزیستی اربعین تجلی آن است.
امیرالمومنین (ع) میفرماید: "إِنَّمَا الْغَنِیُّ الْغِنَی الْقَنَاعَةِ" (بینیازی حقیقی، بینیازی قناعت است.)(2)
امام صادق (ع)میفرماید: "مَا أَحْدَثَ قَوْمٌ بِدْعَةً إِلَّا هُدِمَ بِهَا سُنَّةٌ فَتَوَلَّدَتْ فِیهِمْ رَذِیلَةٌ"(3) (هیچ قومی بدعتی را ایجاد نکرد مگر اینکه به واسطه آن سنتی را ویران کرد و در میانشان رذیلتی متولد شد.) سادهزیستی، سنتی است که در اربعین احیا میشود.
2. ایثار، بخشش و کرامت انسانی:
موکبداران با تمام توان و از خودگذشتگی به زائران خدمت میکنند و این خدمات بدون هیچ چشمداشتی ارائه میشود. این صحنهها، نماد کامل ایثار و بخشش است.
"وَیُؤْثِرُونَ عَلَیٰ أَنفُسِهِمْ وَلَوْ کَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ ۚ وَمَن یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَٰئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ" (4)(و [مهاجرین و انصار] با اینکه خود نیاز دارند، دیگران را بر خویشتن مقدم میدارند؛ و هر کس از بخل نفس خود محفوظ بماند، آنانند رستگاران.
پیامبر اکرم (ص)میفرماید: "السَّخَاءُ شَجَرَةٌ فِی الْجَنَّةِ أَغْصَانُهَا فِی الدُّنْیَا فَمَنْ تَعَلَّقَ بِغُصْنٍ مِنْهَا أَدْخَلَهُ الْجَنَّةَ" (سخاوت درختی است در بهشت که شاخههایش در دنیاست، پس هر کس به شاخهای از آن چنگ زند، او را وارد بهشت میکند.)(5)
3. وحدت و همبستگی اسلامی:
زائرانی از ملیتها، نژادها و مذاهب مختلف در کنار هم و با یک هدف مشترک در این راهپیمایی شرکت میکنند. این اجتماع، نمادی بیبدیل از امت واحده اسلامی است.
"وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا" (6)(و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید.
پیامبر اکرم (ص)میفرماید: "مَثَلُ الْمُؤْمِنِینَ فِی تَوَادِّهِمْ وَ تَرَاحُمِهِمْ وَ تَعَاطُفِهِمْ، کَمَثَلِ الْجَسَدِ الْوَاحِدِ إِذَا اشْتَکَی مِنْهُ عُضْوٌ تَدَاعَی لَهُ سَائِرُ الْجَسَدِ بِالسَّهَرِ وَ الْحُمَّی" (مَثَل مؤمنان در دوستی و رحمت و مهربانیشان، مانند یک پیکر است که هرگاه عضوی از آن به درد آید، دیگر اعضا با بیخوابی و تب با آن همدردی میکنند.)(7)
4. صبر و استقامت:
راهپیمایی طولانی و طاقتفرسا، نیازمند صبر و استقامت بالاست. زائران با تحمل سختیها، درس مقاومت را عملاً به نمایش میگذارند.
"یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ" (8)(ای کسانی که ایمان آوردهاید، از صبر و نماز کمک بگیرید؛ که خدا با صابران است.
امیرالمومنین(ع): "الصَّبْرُ مَطِیَّةٌ لَا تَکْبُو" (صبر مرکبی است که هرگز سرنگون نمیشود.)(9)
5. تقویت روحیه معنویت و عبودیت:
تمرکز بر زیارت امام حسین (ع)، اقامه نماز جماعت در طول مسیر، تلاوت قرآن و ذکر، همگی نشان از اوج معنویت در این حرکت است.
"وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ"(10) (و جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه مرا پرستش کنند.)
امام حسین (ع)میفرماید: "إِنَّ أُنَاساً عَبَدُوا اللَّهَ رَغْبَةً فَتِلْکَ عِبَادَةُ التُّجَّارِ وَ إِنَّ أُنَاساً عَبَدُوا اللَّهَ خَوْفاً فَتِلْکَ عِبَادَةُ الْعَبِیدِ وَ إِنَّ أُنَاساً عَبَدُوا اللَّهَ شُکْراً فَتِلْکَ عِبَادَةُ الْأَحْرَارِ"(11) (مردمی خدا را به امید (پاداش) پرستیدند که این عبادت بازرگانان است؛ و مردمی خدا را از ترس (عذاب) پرستیدند که این عبادت بندگان است؛ و مردمی خدا را از روی شکر (و سپاسگزاری) پرستیدند که این عبادت آزادگان است.) زیارت اربعین با عشق و شکر همراه است.
6. نظم و انضباط اجتماعی:
با وجود حضور میلیونی جمعیت، نظم و انضباط مثالزدنی در طول مسیر و در موکبها حاکم است. این خود نشانهای از قابلیت جامعه اسلامی در اجرای نظم در مقیاس بزرگ است.
"یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ"(12) (ای کسانی که ایمان آوردهاید، به پیمانها وفا کنید.)
امیرالمومنین(ع)میفرماید: "أُوصِیکُمَا وَ جَمِیعَ وُلْدِی وَ مَنْ بَلَغَهُ کَلَامِی بِتَقْوَی اللَّهِ وَ نَظْمِ أَمْرِکُمْ"(13) (شما دو نفر و تمام فرزندانم و هر که کلام من به او برسد را به تقوای الهی و نظم در کارها وصیت میکنم.
7. ترویج فرهنگ خدمترسانی و نوعدوستی:
"یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ارْکَعُوا وَاسْجُدُوا وَاعْبُدُوا رَبَّکُمْ وَافْعَلُوا الْخَیْرَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ"(14) (ای کسانی که ایمان آوردهاید، رکوع کنید و سجده کنید و پروردگارتان را عبادت کنید و کار نیک انجام دهید تا رستگار شوید.)
پیامبراکرم(ص) میفرماید:"خَیْرُ النَّاسِ مَنْ یَنْفَعُ النَّاسَ" (بهترین مردم کسی است که به مردم سود برساند.)(15)
در مجموع، اربعین یک مدل عملی و قابل مشاهده از سبک زندگی اسلامی است که در آن ارزشهایی چون ایثار، وحدت، صبر، معنویت، نظم و خدمترسانی به شکلی ملموس تجلی مییابد و این باعث میشود که این رویداد عظیم، فراتر از یک زیارت، به یک کلاس درس جهانی برای ترویج ارزشهای اسلامی تبدیل شود.
پینوشت:
1.اعراف/آیه31
2.(نهج البلاغه، حکمت 342)
3.(کافی، ج 1، ص 58)
4.حشر/آیه9
5.(کنز الفوائد، ج 1، ص 167)
6.آل عمران/آیه103
7.(مسند ابن حنبل : 6 / 379 / 18408)
8.بقره/آیه153
9.(غرر الحکم و درر الکلم، ح 1060)
10.ذاریات/آیه56
11.(تحف العقول، ص 246)
12.مائده/آیه5
13.(نهج البلاغه، وصیت 47)
14.حج/آیه77
15.(کنز العمال، ح 16404)
نظر شما