به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا: حجت الاسلام و المسلمین محمد حسین امین، نویسنده و پژوهشگر دینی، در نوشتاری اختصاصی برای ابنا، به بررسی ریشهها و پیامدهای خیانت در خانوادههای غربی پرداخته و این پدیده را از منظر آموزههای اسلامی مورد تحلیل قرار داده است.
محمد حسین امین / نویسنده و پژوهشگر دینی
خانواده در اندیشه اسلامی، رکن اصلی جامعه و مأمن آرامش انسان است؛ اما در جهان غرب، این نهاد مقدس با تهدید جدی خیانت روبهرو شده است. خیانت نهتنها رابطه زناشویی را ویران میکند، بلکه ساختار اجتماعی و نسل آینده را نیز متزلزل میسازد. در این مقاله، عوامل اصلی خیانت در غرب بررسی میشود و با نگاه دینی نشان داده خواهد شد که ریشه این بحران را باید در فروپاشی اخلاق و ضعف ایمان جستجو کرد.
بحران خیانت در غرب؛ نگاهی به آمارها
آمارهای رسمی نشان میدهد خیانت در غرب به شکل گستردهای در حال گسترش است. در آمریکا، مطالعات دانشگاه شیکاگو نشان داده که حدود ۲۰ درصد از مردان متأهل و ۱۳ درصد از زنان متأهل دستکم یکبار خیانت کردهاند[۱]. در اروپا نیز آمار مشابهی گزارش شده و کشورهای فرانسه، آلمان و بریتانیا بالاترین نرخ خیانت را دارند. این ارقام نشان میدهد که خیانت دیگر یک استثنا نیست، بلکه به یک پدیده اجتماعی تبدیل شده است.
از منظر روانشناسی غربی، خیانت معمولاً با «میل به تجربه جدید» یا «کمبود هیجان در زندگی مشترک» توضیح داده میشود[۲]. اما این تحلیلها ریشه بحران را نادیده میگیرند: فقدان قداست خانواده. در حالیکه در اسلام، ازدواج یک پیمان الهی است: «وَأَخَذْنَ مِنْکُمْ مِیثَاقًا غَلِیظًا»[۳]. این «میثاق غلیظ» نشاندهنده جایگاه عمیق عهد زناشویی است که در فرهنگ غربی بهکلی کمرنگ شده است.
لمس و دیدن؛ نقطه آغاز خیانت
یکی از یافتههای مهم تحقیقات جامعهشناسی آن است که خیانت همیشه با رابطه جنسی آغاز نمیشود؛ بلکه تماس بدنی، نگاه و حتی گفتوگوهای صمیمانه خارج از چارچوب ازدواج، زمینهساز خیانت میشوند[۴]. در جامعهای که روابط آزاد و بیضابطه تشویق میشود، همین «لمس و دیدن» به مهمترین جرقه خیانت تبدیل شده است.
اسلام از همان آغاز، این خطر را گوشزد کرده است. قرآن کریم میفرماید: «قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ»[۵]. نگاه و لمس بیجا، آغاز لغزش است و شارع مقدس برای جلوگیری از همین مقدمات، مرزهای روشن تعیین کرده است. متأسفانه در فرهنگ غربی، لمس دوستانه، بوسههای اجتماعی و روابط آزاد، عادیسازی میشود و این عادیسازی، بنیان خانواده را فرو میریزد.
نقش رسانهها و فرهنگ مصرفی در گسترش خیانت
رسانههای غربی با تولید محتواهای شهوتانگیز و تبلیغ بیپایان بدننمایی، خیانت را به امری جذاب و هیجانانگیز بدل کردهاند. سریالها و فیلمها، خیانت را نه یک گناه و خیانت به اعتماد، بلکه یک انتخاب شخصی و «حق آزادی فردی» معرفی میکنند[۶]. نتیجه این روند، فروپاشی مرزهای اخلاقی و گسترش روابط غیرمشروع است.
از منظر اسلامی، این همان «تزیین شیطان» است که قرآن کریم درباره آن هشدار داده: «زُیِّنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ»[۷]. وقتی بدی در نگاه جامعه زیبا جلوه داده شود، انسانها به سمت سقوط اخلاقی رانده میشوند. در غرب، همین فرایند فرهنگی، بستر اصلی خیانت را فراهم کرده است.
پیامدهای فردی و اجتماعی خیانت
خیانت تنها یک خطای شخصی نیست، بلکه آثار ویرانگر آن کل جامعه را دربر میگیرد. تحقیقات نشان میدهد فرزندان خانوادههایی که با خیانت روبهرو میشوند، بیشتر در معرض افسردگی، اختلالات رفتاری و شکستهای عاطفی هستند[۸]. افزون بر این، اعتماد اجتماعی ـ که پایه هر تمدنی است ـ به شدت کاهش مییابد.
در اسلام، خیانت به همسر یک خیانت به خدا و دین نیز تلقی میشود. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «أَلا أُخْبِرُکُمْ بِشِرَارِکُمْ؟ قَالُوا: بَلَی یَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ: الْمَشَّاءُونَ بِالنَّمِیمَةِ، الْمُفْسِدُونَ بَیْنَ الْأَحِبَّةِ، الْبَاغُونَ الْبُرَآءَ الْعَنَتَ»[۹]. این روایت نشان میدهد که خیانت، نهتنها پیوند زناشویی، بلکه روابط اجتماعی را نیز نابود میکند.
جمعبندی و راهکار دینی
بحران خیانت در غرب نشان میدهد که بیاعتنایی به دین و اخلاق، سرانجامی جز فروپاشی خانواده ندارد. در مقابل، اسلام با تعیین حدود روشن، حفظ نگاه، پوشش و عفاف، و تقویت ایمان، راهحلی پایدار ارائه کرده است. اگر غرب بخواهد از این بحران بیرون بیاید، باید از آموزههای الهی الهام بگیرد.
امام صادق(ع) فرمود: «إِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِعَبْدٍ خَیْراً عَصَمَ فَرْجَهُ وَ بَطْنَهُ»[۱۰]. این عصمت، جز با ایمان و عمل به شریعت الهی حاصل نمیشود. خیانت در غرب، سندی زنده است بر اینکه هیچ جایگزینی برای وحی و دین وجود ندارد.
پاورقیها
- National Opinion Research Center, University of Chicago, ۲۰۱۸ Report on Infidelity Statistics.
- Psychology Today, "Why People Cheat in Relationships", ۲۰۲۰.
- قرآن کریم، سوره نساء، آیه ۲۱.
- Glass, S. (۲۰۰۴). Not Just Friends: Rebuilding Trust and Recovering Your Sanity After Infidelity.
- قرآن کریم، سوره نور، آیه ۳۰.
- Journal of Mass Communication, "Media Portrayals of Infidelity", ۲۰۱۹.
- قرآن کریم، سوره انعام، آیه ۴۳.
- Amato, P. (۲۰۱۰). Research on Divorce and Children’s Well-being.
- نهج الفصاحه، حدیث ۱۸۵۵.
- الکافی، ج ۲، ص ۷۹.
نظر شما