به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ مروری بر دومین همایش «مفاخر هجرت» که با حضور جمعی از علما، نخبگان و شخصیتهای فرهنگی افغانستانی مقیم جمهوری اسلامی ایران در شهر قم برگزار شد. آنچه در ادامه میآید، گزارشی است از روند برگزاری این مراسم، سخنان مطرحشده و محورهای اصلی این رویداد فرهنگی:
سخنان وحیدی درباره نقش مفاخر در هویتسازی مهاجران
در آغاز برنامه، حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید جواد وحیدی، رئیس بنیاد، با تشریح اهداف این مجموعه، بر اهمیت تداوم چنین همایشهایی تأکید کرد. او گفت مأموریت بنیاد در حوزههایی چون تقویت پیوندهای فرهنگی میان دو ملت، پاسداری از زبان فارسی و شناساندن چهرههای اثرگذار جامعه مهاجر تعریف شده است. وی خاطرنشان کرد: «اکرموا العلماء فانهم ورثة الانبیا» و افزود که معرفی مفاخر علمی میتواند به نسلهای جوان مهاجر در بازیابی هویت فرهنگیشان کمک کند.
وحیدی با مرور برنامههای سال گذشته، یادآور شد که نخستین دوره همایش به تکریم دکتر معصومی و حجتالاسلام والمسلمین اخلاقی اختصاص داشت؛ چهرههایی که به گفته او سرمایههای فکری جامعه افغانستان بهشمار میروند. رئیس بنیاد با اشاره به انتخاب استاد موسوی بهعنوان چهره برگزیده امسال، گفت این روحانی پژوهشگر از دهههای پیش از انقلاب اسلامی نیز در میان طلاب و جوانان افغانستانی شخصیتی اثرگذار بوده است. او افزود: «کتاب «سید جمال، پیشرو نهضتها» تألیف آقای موسوی نیز چنین تأثیری بر آنها داشت.»
وی همچنین به سوابق رسانهای و فعالیتهای مبارزاتی استاد موسوی اشاره کرد و گفت ایشان پیش از انقلاب از چهرههای فعال در مطبوعات بغداد بوده و با اعتماد امام موسی صدر، مسئولیت دفتر ایشان در سوریه را برعهده داشته است.
وحیدی ابراز امیدواری کرد که برگزاری دورههای بعدی این همایش بتواند زمینه معرفی گستردهتر اندیشمندان و مفاخر افغانستانی به جامعه مهاجر را فراهم کند.
موسوینژاد: سید موسوی از نزدیکترین یاران امام در نجف بود
در بخش بعدی مراسم، سید عارف موسوینژاد، از مسئولان برگزاری این همایش، در سخنانی به معرفی شخصیت علمی و مبارزاتی حجتالاسلام والمسلمین سید غلامحسین موسوی پرداخت و جایگاه او را در تحولات فکری و سیاسی جهان اسلام تشریح کرد.
او با استناد به حدیث پیامبر اکرم(ص) سخنان خود را آغاز کرد و گفت: «امروز درباره مردی سخن میگوییم که نیم قرن از عمر خویش را در مسیر جهاد آگاهیبخشی و خدمت به امت اسلام گذرانده است؛ سید غلامحسین موسوی.»
سپس به مرور زندگی و تحصیل سید موسوی پرداخت و توضیح داد که وی در سال ۱۳۲۳ خورشیدی در ارزگان افغانستان متولد شد و در در سال ۱۳۴۲ ـ برای تحصیل علوم دینی به نجف هجرت کرد. موسوینژاد با اشاره به استعداد و پشتکار او گفت که وی بهسرعت در میان طلاب افغانستانی به چهرهای برجسته تبدیل شد و در کنار درس، به تحقیق و نویسندگی نیز پرداخت.
به گفته او، سید موسوی نزد استادان بزرگی همچون امام خمینی(ره)، علامه مدرس افغانی، شیخ غلامرضا اصفهانی، آیتالله محقق خراسانی، شهید آیتالله مددی، آیتالله معرفت و آیتالله سیدمحمدعلی باقری تلمذ کرده است.
موسوینژاد سپس به پیوند فکری سید موسوی با اندیشههای امام خمینی(ره) اشاره کرد و توضیح داد که آشنایی او با این مکتب، ابتدا در مشهد و سپس در نجف عمیقتر شد. او افزود: استاد موسوی از مؤسسان جمع طلاب افغانستانی در نجف و از حلقه نزدیکان امام بود و «سالها در درس خارج فقه امام شرکت کرد و از فعالترین افراد در انتقال جزوههای ولایت فقیه به ایران به شمار میرفت.»
وی همچنین به نقش او در ارتباطات نهضت اشاره کرد و گفت: «از ضابطان سیداحمد خمینی نزد امام بود و پیامها و اسناد مهمی از جمله گزارش مقاله موهن احمد رشیدی مطلق را از ایران به نجف رساند. او نخستین پیکی بود که نامههای امام را از نجف به قم تحویل مرحوم سیداحمد خمینی(ره) داد.»
این طلبه حوزه علمیه قم، در ادامه روایت خود از زندگی و فعالیتهای استاد سید غلامحسین موسوی، به دوره حضور او در عراق و مهاجرت اجباریاش اشاره کرد و گفت که پس از شناسایی فعالیتهای انقلابی او توسط ساواک، ادامه حضورش در عراق ممکن نبود. او افزود: «در سال ۱۳۴۹، با معرفی سیداحمد خمینی، استاد موسوی به امام موسی صدر معرفی شد و به لبنان و سپس سوریه رفت.» به گفته وی، سخنرانیهای موسوی در دمشق آنقدر مورد توجه امام موسی صدر قرار گرفت که به ریاست دفتر ایشان در سوریه منصوب شد؛ مسئولیتی که هفت سال ادامه یافت.
موسوینژاد سپس به حضور سید موسوی در میدانهای مقاومت اشاره کرد و بیان داشت: «او در کنار امام موسی صدر، شهید چمران، شهید هاشم صفیالدین و شهید سیدحسن نصرالله در مسیرهای پرخطر لبنان و سوریه حضور داشت و یک بار نیز در جنوب لبنان مجروح شد. امروز او از جانبازان مقابله با رژیم صهیونیستی است.»
او در بخش دیگری از سخنان خود مسیر هجرت دوباره استاد موسوی را چنین توصیف کرد: پس از تبعید امام خمینی(ره) از عراق به پاریس، موسوی از سوریه به مصر و سپس به پاریس رفت و «تنها روحانی افغانستانی حاضر در کنار امام در نوفللوشاتو» بود. پس از پیروزی انقلاب، به ایران بازگشت، در قم اقامت گزید و فعالیتهای علمی، پژوهشی و فرهنگی خود را از سر گرفت.
موسوینژاد همچنین از دوره فعالیتهای اجتماعی موسوی در ایران یاد کرد و گفت که او سالها در فارس و البرز مشغول خدمات فرهنگی بوده و در کنار آن، ارتباطات مهمی با شخصیتهای برجسته افغانستان برقرار کرده است. وی افزود: موسوی در دوران جهاد مردم افغانستان، مسئولیتهای مؤثری در ساماندهی جریانهای فکری و اجتماعی بر عهده داشته و اکنون مدیریت مؤسسه ابوخالد کابلی را در قم دنبال میکند.
او در پایان سخنانش چنین جمعبندی کرد: زندگینامه سید غلامحسین موسوی داستان مردی است که از روستایی کوچک در ارزگان برخاست اما «در پاریس، نجف، قم، بیروت و دمشق در متن تحولات بزرگ جهان اسلام نقشآفرینی کرد»؛ شخصیتی که عمر خود را وقف علم، مبارزه، آگاهیبخشی و خدمت به امت اسلامی کرده است.
حجتالسلام جویا: موسوی از حاشیه حوزه به متن رسید
حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدعلی جویا در ادامه برنامه، سخنان خود را با تبیین مفهوم علم در اندیشه اسلامی آغاز کرد و با اشاره به خطبه ۱۴۷ نهجالبلاغه گفت که امیرالمؤمنین(ع) تنها «علمای آگاهِ پرهیزگار» را شایسته نامیدن به عنوان عالم میدانند. او افزود: «اگر این خطبه را محور قرار دهیم، صفت نخست عالم، علم اوست و رسالت اول علما کسب علم است.»
جویا سپس ساختار علوم حوزه را توضیح داد و یادآور شد که علوم غایی—فقه، معارف الهی و اخلاق—هسته اصلی طلبگی را شکل میدهند. او با طرح تاریخ حضور طلاب افغانستانی در حوزههای نجف و قم گفت بسیاری از آنان به دلیل مشکلات مالی و اقامت موقتی، نتوانستهاند از سطح علوم مقدماتی فراتر بروند.
او مهمترین مشکل را «در حاشیه بودن» توصیف کرد و ادامه داد: طلابی که به حلقههای اصلی و زنده حوزه وارد نشوند، «فهمی سطحی» به دست میآورند و همین امر در مواجهه با شبهات یا در عرصه تبلیغ، به «عوامزدگی» منجر میشود.
جویا در پایان با تجلیل از جایگاه علمی و خطابی استاد سید غلامحسین موسوی، گفت: ایشان از معدود کسانی است که این حاشیهنشینی را پشت سر گذاشت و وارد متن حوزه شد. به گفته او، موسوی میتواند «الگوی یک خطیب برجسته و عالمِ مجهز به علوم غایی» برای طلاب افغانستانی باشد.
پیام صبیه امام موسی صدر به همایش مفاخر هجرت
در جریان برگزاری دومین همایش «مفاخر هجرت»، پیام ارسالی صبیه امام موسی صدر قرائت شد. در این پیام آمده است: «امشب شخصیتی را گرامی میدارید که مرز نمیشناسد و خود را اسیر تابعیت و محدودیتهای جغرافیایی نکرده است؛ کسی که سراسر زندگی خود را در رفت و آمد میان کشورها گذرانده و عمرش را در سختی، مبارزه و مجاهدت سپری کرده است. شخصیتی که خود را فدای آمال و ارزشها کرده؛ فاضل، مجاهد و پرتلاش است و با کوششهای بیدریغ، نقشی مؤثر در کنار امام موسی صدر ایفا کرد؛ امامی که او نیز مرز نمیشناخت.»
صبیه امام موسی صدر در بخش دیگری از پیام افزود: «یکی از توفیقات بزرگ ما، انجام مصاحبهای جذاب، پرمحتوا و ارزشمند با آقای موسوی بود. در آن گفتگو از خاطرات، ناگفتهها و تجربههای کمنظیر ایشان بهره بردیم و دریچههای تازهای از تاریخ مبارزات امام موسی صدر و یارانش گشوده شد.»
در پایان پیام، وی از برگزارکنندگان همایش تقدیر کرد و تأکید نمود که بزرگداشت چنین شخصیتهایی، گامی مهم برای انتقال میراث معنوی و مبارزاتی به نسلهای آینده است.
دکتر سجادی: موسوی نمونه بارز ایمان، هجرت و جهاد در تمدن اسلامی
در ادامه برنامه دومین همایش «مفاخر هجرت»، دکتر عبدالقیوم سجادی، نماینده سابق پارلمان افغانستان و استاد دانشگاه، به بررسی جایگاه تاریخی هجرت و نقش عالمان دینی در تمدنسازی اسلامی پرداخت و شخصیت علمی و مبارزاتی استاد سید غلامحسین موسوی را ستود. او در سخنان خود گفت: «تجلیل از مقام شامخ یکی از مفاخر هجرت و مجاهدت علمی، استاد غلامحسین موسوی، بیشک مصداقی از شعائر الهی است.»
سجادی با اشاره به سه رکن تمدن اسلامی اظهار داشت: «ایمان محتوای تمدن اسلامی را تشکیل میدهد؛ هجرت ابزار تبیین و گسترش ارزشهاست؛ و جهاد الگوی رفتاری کارگزاران این تمدن است.» وی افزود که علما در تحقق این سه رکن نقش کلیدی دارند و هر عالمی که در پیوند دین و جامعه اثرگذار باشد، جایگاه برجستهای دارد.
او با اشاره به بحران هویتی نسل مهاجر تأکید کرد: «استاد موسوی در زمانی که جامعه به روحیه مبارزاتی نیاز داشت، این انگیزه را ایجاد کرد. هجرت او نه فقط فرصتی برای کسب تجربه بود، بلکه وسیلهای برای بازنمایی هویت دینی و هدایت جامعه افغانستانیها در ایران بود.»
دکتر سجادی همچنین جهاد را محدود به مبارزه نظامی ندانست و گفت: «جهاد شامل تلاش فکری، فرهنگی و قلمی نیز میشود؛ امروز جهان توسط قدرت نرم تسخیر میشود و عالمان باید پاسخگوی نیازهای زمانه باشند.» وی در پایان خاطرنشان کرد که شخصیتهایی مانند استاد موسوی، مصداق بارز مفاخر هجرتاند که از فرصت هجرت برای خدمت به جامعه و گسترش اندیشه اسلامی بهره بردهاند.
دکتر معصومی: موسوی از مفاخر اسلام و الگوی خودسازی و ایثار
در ادامه همایش، دکتر داود معصومی با تأکید بر جایگاه استاد موسوی در جهان اسلام گفت: «استاد موسوی یکی از مفاخر نه فقط افغانستان و نه فقط روحانیت، بلکه از مفاخر اسلام است.» وی افزود که اسلام ایمان را در جان انسانها حاکم میکند و آموزههای آن مسیر رشد فردی و اجتماعی را روشن میسازد.
معصومی به دو ویژگی برجسته استاد موسوی اشاره کرد: نخست خودسازی و ظرفیت روحی و معنوی که با هجرت به کشورهای مختلف ظهور یافت و دوم ایثار و از همه چیز گذشتن در مسیر اهداف بزرگ. او خاطرنشان کرد: «هجرت استاد موسوی به ایران، عراق، سوریه و لبنان، مسیر زندگی ایشان را متحول کرد و او را به یکی از چهرههای برجسته علمی، اخلاقی و مبارزاتی جهان اسلام تبدیل نمود.»
وی تأکید کرد که بزرگداشت چنین شخصیتهایی در دوران حیاتشان اهمیت ویژهای دارد و افزود: «باید قدر این شخصیتها را بدانیم؛ زیرا آنان سرمایههای ارزشمند جامعه اسلامیاند.»
حجت السلام موسوی: عمرم را در سایه بزرگترین شخصیتهای روحانی گذراندم
استاد موسوی سخنان خود را با تلاوت آیه شریفه «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکُم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَی وَفُرَادَی» آغاز کرد و آن را محور همه حرکتهای مؤمنانه و صادقانه دانست.
وی درباره مسیر علمی و مبارزاتی خود گفت: «تمام عمرم را در سایه بزرگترین شخصیتهای روحانی جهان اسلام سپری کردم و در پرتو انوار وجود، افکار و هدایت پیامبرگونه آنان رشد کردم.» موسوی افزود که در خط فکری، سیاسی و جهادی امام خمینی(ره)، امام موسی صدر، شهید سیدحسن نصرالله و شهید حاج قاسم سلیمانی حرکت کرده و امروز نیز در خط رهبر انقلاب امام خامنهای حضور دارد و تا آخرین نفس در این مسیر ثابتقدم خواهد بود.
استاد موسوی به آغاز فعالیتهای مبارزاتی خود اشاره کرد و بیان داشت که نخستین گامهای او با برادران مؤمن و پیشگامانی مانند شهید سیدحسین حسینی، شهید عبدالحسین اخلاقی و استاد عرفانی برداشته شد. او افزود که نخستین گروه سیاسی، مبارزاتی و جهادی طلاب افغانستانی در نجف شکل گرفت و طرح و اساسنامه آن توسط امام خمینی (ره) مطالعه و تأیید شد.
وی در پایان مسیر مبارزاتی خود را تشریح کرد و گفت: «من از سوی همین گروه به سوریه و لبنان و سرانجام به پاریس اعزام شدم. شخصیتهای پیشگام این جریان، مؤمنان صادق و انسانهای فداکار بودند، اما ملت ما قدر این بزرگان را ندانست.»
در بخش پایانی دومین همایش «مفاخر هجرت»، حجتالاسلام والمسلمین سید غلامحسین موسوی با اهدای لوح و تابلوهایی از آثار هنری هنرمندان مهاجر افغانستانی، مورد تجلیل قرار گرفت و سالها تلاش علمی، مبارزاتی و سیاسی او قدردانی شد.
......................
پایان پیام/
۰۰:۰۱ - ۱۴۰۴/۰۸/۲۹
نظر شما