به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ هفته پیش، منابع محلی از حمله توپخانه‌ای نیروهای تحریرالشام به روستای مرزی غنفد در سوریه، هم‌مرز با لبنان، خبر دادند. در درگیری‌های میان قبایل لبنانی و نیروهای تحریرالشام، چهار نفر از طرف لبنانی کشته و ۱۰ نفر زخمی شدند. قبایل لبنانی در واکنش به این حملات، دو تن از نیروهای تحریرالشام را به اسارت گرفتند و بنا بر گزارش‌ها، تعدادی از مهاجمان را نیز از پای درآوردند. همچنین، این قبایل موفق شدند یک فروند پهپاد متعلق به تحریرالشام را سرنگون کنند. ارتش لبنان برای بررسی تحرکات تحریرالشام، نیروها و تجهیزات خود را در منطقه غلد الصبیع در ارتفاعات هرمل مستقر کرد.
سرتیپ حسین قدر، از فرماندهان ارشد ارتش لبنان، در بیانیه‌ای اعلام کرد که درگیری‌ها در داخل لبنان رخ نداده، بلکه در روستاهایی بوده است که لبنانی‌ها در داخل خاک سوریه در آنها سکونت دارند. این مقام لبنانی افزود: ارتش لبنان در داخل خاک لبنان مستقر است و در پی این درگیری‌ها حضور و استقرار خود را در مرزها تقویت کرده است.
هرچند که بهانه سرکردگان تحریرالشام از این عملیات طبق اعلام خود آنها «مبارزه با قاچاق مواد مخدر از سمت لبنان» است، اما اهداف دیگری نیز پشت این تشدید درگیری‌ها قرار دارد.
پروژه مشترک رژیم صهیونیستی و آمریکا
با توجه به اینکه تمام اقدامات گروه‌های مسلح در سوریه تحت هدایت بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای صورت می‌گیرد، برخی تحلیلگران معتقدند که ماجراجویی اخیر تروریست‌های تحریرالشام در مرز لبنان نیز در همین چارچوب و بخشی از این سناریو به شمار می‌آید.
می‌توان گفت که حملات عناصر تحریرالشام به مرزهای لبنان در چارچوب طرح آمریکایی-صهیونیستی برای گسترش نفوذ این گروه‌های تروریستی و قطع ارتباط دمشق-بیروت است. از یک‌سو، رژیم صهیونیستی طی هفته‌های اخیر بخش قابل‌توجهی از مناطق اشغالی جولان و قنیطره را اشغال کرده و اکنون تنها ۱۵ کیلومتر با پایتخت سوریه فاصله دارد و یک کمربند امنیتی از جولان تا درعا ایجاد کرده است. اکنون از سوی این رژیم و ایالات متحده مأموریت نیابتی به تحریرالشام سپرده شده است تا بخش‌هایی از مناطق اطراف مرزهای مشترک سوریه و لبنان را اشغال کند.
ماجراجویی گروه‌های مسلح سوری برای بی‌ثبات کردن مرزهای لبنان در حالی صورت می‌گیرد که در دو ماه گذشته، آنها هیچ واکنشی به تجاوزات رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه نشان نداده‌اند.
این درگیری‌ها در مرز لبنان در حالی رخ می‌دهد که طبق توافق آتش‌بس میان حزب‌الله و تل‌آویو، نیروهای صهیونیست باید تا ۱۸ فوریه جنوب لبنان را ترک کنند، اما مقامات صهیونیست تمایلی به عقب‌نشینی از این مناطق ندارند. نتانیاهو و کابینه‌اش با این ادعا که «حزب‌الله به تعهدات خود در چارچوب توافق عمل نکرده است»، تلاش می‌کنند این ضرب‌الاجل را نادیده بگیرند و به اشغالگری در خاک لبنان ادامه دهند. بنابراین، احتمال دارد تجاوزات تحریرالشام بخشی از یک سناریوی صهیونیستی باشد تا توجه داخلی و بین‌المللی را از ضرورت خروج کامل رژیم اشغالگر از لبنان منحرف کند.
گزارش‌هایی در این زمینه حاکی از تماس‌های مستقیم میان تل‌آویو و تحریرالشام است. وب‌سایت خبری واللا اخیرا از ارتباطات مستقیم میان مقامات صهیونیست و چندین گروه در سوریه، از جمله گروه حاکم تحریرالشام، خبر داده است. همچنین، مردخای کدار، افسر بازنشسته موساد، اعلام کرده که با چهره‌های برجسته تحریرالشام در ارتباط است و آنها را «دوستان خوبی برای اسرائیل» می‌داند. با وجود این تعاملات، ممکن است دولت نتانیاهو همچنان در جنوب لبنان باقی بماند و بهانه بیاورد که درگیری‌های مرز سوریه و لبنان ارتباطی با آن ندارد.
در روزهای اخیر، تروریست‌های تحریرالشام چندین منطقه شیعه‌نشین در مرزهای مشترک را اشغال کرده و ساکنان این روستاها را از خانه‌هایشان آواره کرده‌اند. با توجه به بی‌ثباتی وضعیت سیاسی لبنان، عناصر تحریرالشام قصد دارند ناامنی در مرزها را تشدید کرده و به داخل لبنان بکشانند، که ممکن است به درگیری میان دو کشور منجر شود.
تلاش برای کشاندن حزب‌الله به درگیری
با توجه به سابقه حمایت حزب‌الله از دولت بشار اسد در جنگ علیه گروه‌های تروریستی، تحریرالشام که همچنان موقعیت خود را در سوریه متزلزل می‌بیند، از نظر سیاسی، تاریخی و نظامی تمام انگیزه‌های لازم برای تضعیف حزب‌الله و کاهش نفوذ منطقه‌ای آن را در اختیار دارد.
در واقع، از آنجا که ارتش لبنان در جنوب مستقر است و سعی در اجرای توافق آتش‌بس با رژیم صهیونیستی دارد، عملا نیروی نظامی قابل توجهی در مرز مشترک با سوریه حضور ندارد و تنها حزب‌الله از شیعیان این منطقه دفاع می‌کند. به احتمال زیاد، گروه‌های مسلح سوریه تلاش دارند حزب‌الله را در این درگیری‌ها درگیر کنند. تجاوزات اخیر تحریرالشام نیز با همین هدف انجام شده است. گروه‌های مسلح سوری در جنگ داخلی از نیروهای حزب‌الله ضربات سنگینی متحمل شدند و اکنون که قدرت را در دست دارند، درصددند تا حزب‌الله را شاید برای انتقام برخی از تلفات خود به یک جنگ جدید بکشند.
علاوه بر این، گروه‌های مسلح در سوریه ممکن است به دنبال گسترش نفوذ خود در مناطق مرزی لبنان برای تأمین مسیرهای لجستیکی و پناهگاه‌های امن باشند. از آنجا که قبایل لبنانی مالک زمین‌های کشاورزی زیادی در داخل سوریه هستند، تحریرالشام ممکن است برای تصرف آنها از صاحبان لبنانی‌شان اقدام کند.
تروریست‌ها ادعا می‌کنند که حزب‌الله پس از نبرد القصیر در سال ۲۰۱۳ کنترل این مناطق را در دو سوی مرز لبنان و سوریه در اختیار گرفت و از آنها به‌عنوان مسیرهای لجستیکی برای انتقال تسلیحات از طریق برخی قبایل محلی استفاده می‌کند. افزایش تنش در مناطق مرزی می‌تواند فشار بیشتری بر حزب‌الله وارد کند و این جنبش را علاوه بر جبهه جنوبی، در جبهه‌های شمالی و شرقی نیز درگیر نماید.
تلاش تروریست‌ها برای ایجاد درگیری در مرزهای لبنان در حالی انجام می‌شود که ابومحمد الجولانی، رئیس دولت موقت سوریه، بارها مدعی شده است که تروریست‌های تحت فرمان او تهدیدی برای کشورهای همسایه محسوب نمی‌شوند! با این حال، تجربه دو ماه گذشته نشان داده که این گروه‌ها نه‌تنها به‌دنبال برقراری نظم و امنیت در سوریه و تأمین امنیت مرزهای مشترک با عراق و لبنان نیستند، بلکه درصدد بی‌ثبات کردن کشورهای همسایه نیز بوده‌اند.
در این میان برخی کارشناسان معتقدند که بسیاری از گروه‌های تروریستی مستقر در سوریه چندان تابع تحریرالشام نیستند و به‌صورت مستقل اقداماتی انجام می‌دهند، با این حال به نظر می‌رسد رهبران تحریرالشام خود به این جنایات چراغ سبز نشان داده‌اند.
از زمان تسلط بر دمشق، الجولانی و سایر سرکردگان تحریرالشام تلاش کرده‌اند چهره خود را تغییر دهند و با ادعای حمایت از دموکراسی و حقوق بشر، نگرانی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی درباره ریشه خود در القاعده و دیدگاه‌های تکفیری خود را کاهش دهند. با این حال، این ادعاها از همان روزهای نخست با آغاز ترورهای کور و انتقام‌گیری عناصر مسلح از اقلیت‌ها و سربازان سابق سوری، زیر سؤال رفت و اکنون حمله به خاک لبنان تردیدها درباره تغییر رویکرد این گروه‌های مسلح و تعهد حکومت جدید به ثبات و امنیت کشورهای همسایه را افزایش خواهد داد.
تنش‌های جدید ایجاد شده توسط تحریرالشام در مرز با لبنان و پیامدهای منطقه‌ای
درگیری‌های اخیر در مرزهای لبنان و سوریه پیامدهای امنیتی و سیاسی متعددی به همراه دارد. از منظر امنیتی، این تنش‌ها می‌تواند منجر به بی‌ثباتی در مناطق مرزی و افزایش خطر نفوذ گروه‌های تروریستی به لبنان شود. همچنین، این درگیری‌ها می‌توانند مسیرهای ارتباطی و حمل‌ونقل میان دو کشور را مسدود کرده و در نتیجه، بر همکاری‌های امنیتی و تجاری دو کشور تأثیر منفی بگذارند. لبنان اخیرا پس از ۲۸ ماه بن‌بست سیاسی، رئیس‌جمهور جدید خود را انتخاب کرده و به‌نظر می‌رسد که در مسیر ثبات قرار گرفته است؛ چیزی که تل‌آویو و تروریست‌های مستقر در سوریه آن را برنمی‌تابند.
از سوی دیگر، احتمال دارد ارتش لبنان برای مقابله با تهدیدات تحریرالشام، عملیات نظامی گسترده‌ای را در مناطق مرزی آغاز کند که این امر می‌تواند به تشدید درگیری‌ها و حتی مداخله نیروهای خارجی منجر شود.
به‌طور کلی، درگیری تحریرالشام با قبایل لبنانی نه‌تنها امنیت داخلی لبنان را تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای کل منطقه داشته باشد و زمینه را برای افزایش درگیری‌های مسلحانه و بی‌ثباتی بیشتر در غرب آسیا فراهم کند.
در پایان باید گفت که افزایش تحرکات تحریرالشام در مرز لبنان و سوریه، علاوه بر ایجاد تهدید امنیتی برای لبنان، می‌تواند به تشدید درگیری‌های منطقه‌ای منجر شود. این گروه، که به دنبال تغییر چهره خود برای پذیرش بین‌المللی است، همچنان به سیاست‌های بی‌ثبات‌کننده ادامه می‌دهد. در شرایطی که لبنان به تازگی از یک بحران سیاسی طولانی خارج شده است، ایجاد ناامنی در مناطق مرزی می‌تواند روند تثبیت سیاسی این کشور را مختل کند. از سوی دیگر، تحریر الشام با هدف درگیر کردن حزب‌الله در جنگی جدید، تلاش دارد تا فشارها را بر این گروه افزایش دهد. در صورت تداوم این تحرکات، احتمال دارد ارتش لبنان با انجام عملیات نظامی گسترده‌تری برای مقابله با تهدیدات، وارد عمل شود که این امر می‌تواند به تشدید تنش‌ها و حتی مداخله بازیگران خارجی در منطقه منجر شود.
**************
پایان پیام/ 345
