خبرگزاری بین المللی اهل بیت علیهم السلام _ ابنا: امیرالمؤمنین (ع)، نه فقط یک حاکم که معمار یک الگوی حکمرانی انسانی و عادلانه است. در نهج البلاغه، مجموعه ای از معیارهای دقیق و الهام بخش برای گزینش و ارزیابی سرمایۀ انسانی کارآمد و ارزشی ترسیم شده است؛ معیارهایی که حتی امروز می توانند چراغ راه ساخت یک نظام پاک، کارآمد و مردمی باشند.
معیار اول؛ دینداری و تقوا
امیرالمؤمنین (ع) می فرماید: «همانا ترس از خدا کلید هر درِ بسته، و ذخیره روز قیامت، و رهایی بخش از هر بردگی، و نجات دهنده از هر نابودی است» (1).
نیروی انسانی طراز در نظام اسلامی، باید پیش از هر چیز، اهل پرهیزکاری و التزام عملی به دین باشد تا رضایت الهی را بر منافع شخصی مقدم دانسته و در مسیر صحیح حرکت کند.
ایمان به هدف و شناخت راه
حضرت می فرماید: «کسی که از روی آگاهی عمل می کند همچون رهروی است که در جاده ای روشن قدم بر می دارد» (2).
کارگزار نظام باید بداند به کجا می رود، چرا در آن مسیر است و به چه هدفی باید برسد. ایمان به هدف، راه را از بی راهه جدا می کند.
امانت داری؛ ستون اعتماد عمومی
در نامه به مالک اشتر، حضرت سفارش می کند: «کارگزارانی را برگزین که در میان مردم، خوش سابقه تر و در امانت داری معروف باشند» (3).
خیانت به امانت، گناهی بزرگ است؛ خصوصاً اگر اعتماد عمومی را خدشه دار کند. مسئول حکومت باید پاک دست و مورد اعتماد باشد.
مدیریت بدون تخصص، خیانت به مردم
در نامه مولا به مالک اشتر آمده: «در وضع منشیان و کارمندانت دقت کن و کارهایت را به بهترین آن ها بسپار» (4).
معیار اصلی، شایستگی است؛ نه روابط، قبیله، یا شهرت. بدون دانش و توانایی، امور محوله یا به انحراف کشیده می شود و یا بی کیفیت انجام می شود. در این صورت، آن کسانی که بیش از همه آسیب می بینند، مردم هستند.
تجربه و درایت اجرایی
حضرت در نصیحتی به ابوموسی اشعری می فرماید: «بدبخت کسی است که از عقل و تجربه ای که نصیب او شده محروم بماند» (5).
تجربه، مکمل عقل است. کسی که اهل تجربه نیست، در کارها گرفتار آزمون و خطا شده و ممکن است به مردم آسیب برساند.
پشتکار و خستگی ناپذیری
ایشان در نامۀ ۵۹ می فرمایند: «در راه ادای حقوق واجب مردم با تمام توان تلاش کن چون سودی که از این رهگذر عایدت می شود از مشکلات و ناراحتی هایی که دامنگیرت می شود بیشتر است».
کارگزار نباید از کار زیاد خسته شود چرا که امر خدمت رسانی به مردم، نیازمند روحیه فعال و پیگیر است و زحماتی که او در راه خدمت به مردم متحمل می شود، در مقابل پاداش های خدا ناچیز است.
ولایتمداری و التزام به رهبری الهی
حضرت، خطاب به کارگزاران می فرماید: «اگر فرمان دادم، اطاعت کنید» (6).
نظام اسلامی بر پایه ولایت استوار است. سرمایه انسانی طراز نظام اسلامی باید پیرو ولیّ امر باشد و در تبعیت از او، تردیدی به خود راه ندهد چرا که بی ولایتی، موجب تزلزل و انحراف از اهداف ترسیم شده حکومت اسلامی می شود.
پی نوشت ها و منابع:
1- خطبه ۲۳۰ نهج البلاغه
2- خطبۀ ۱۵۴ نهج البلاغه
3- نامۀ ۵۳ نهج البلاغه
4- نامۀ ۷۳ نهج البلاغه
5- نامۀ ۷۸ نهج البلاغه
6- خطبۀ ۳۴ نهج البلاغه
نظر شما