درگاه جامع فقه معاصر در شهر قم رونمایی شد/ فعالیت ۱۱ گروه علمی در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ مراسم رونمایی از درگاه جامع فقه معاصر شامگاه چهارشنبه با حضور جمعی از اساتید و طلاب حوزه علمیه قم در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر در شهر قم، برگزار شد. 

وجود ۱۱ گروه علمی در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

حجت الاسلام و المسلمین سید مجتبی نورمفیدی رئیس پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر در ابتدای این مراسم با اشاره به تاریخچه این پژوهشگاه اظهار کرد: پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر به دلیل نیاز و ضرورت حدود پنج سال پیش به همت آیت الله نورمفیدی راه اندازی شد. 

رئیس پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر ادامه داد: پژوهش های فقهی را می توان به دو سطح کاربردی و بنیادی تقسیم کرد، پژوهش های بنیادی به توسعه علم و پژوهش های کاربردی به دنبال راه حل است. اگر سابقه حوزه را ببینیم می بینیم که هم پژوهش های بنیادی و هم پژوهش های کاربردی در حوزه مسبوق به سابقه است. یک دوره ای پژوهش های بنیادی بیشتر انجام می شد و یک دوره ای هم پژوهش های کاربردی بیشتر صورت می گرفت. به برکت پیروزی انقلاب اسلامی و بنیانگذار آن امام خمینی(ره) که خود اهل پژوهش های بنیادی و کاربردی بودند، این پژوهش ها گسترش یافت. 

وی با بیان این که ۱۱ گروه علمی در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر وجود دارد، افزود: حدود ۴۰ نفر از اساتید برجسته حوزه در این گروه های علمی مشغول به پژوهش هستند، هر کدام از این اساتید، خود اهل تالیف و تدریس می باشند. قراردادهای ۲۰ تا ۳۰ طرح پژوهشی در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، امضا شده است و این طرح های پژوهشی هم معطوف به پژوهش های کاربردی و هم معطوف به پژوهش های بنیادی است. این پژوهشگاه در طول سال های فعالیت خود، حدود ۲۰۰ نشست علمی قابل دفاع برگزار و حدود ۲۵ مجله را منتشر کرده است.

نورمفیدی با اشاره به عملکرد پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر گفت: این پژوهشگاه با همیاری اساتید و محققان، راه خوبی را طی کرده است و پژوهشگاه با نهادهای مختلف آموزشی و پژوهشی حوزه، ارتباط دارد و سعی می کند که از موازی کاری در حد امکان، جلوگیری کند و در این راستا، جلسات مشترکی بین پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر با پژوهشگاه ها و پژوهشکده های حوزوی دیگر برگزار می شود.

وی خاطرنشان کرد: آنچه که امروز در این مراسم رونمایی می شود، بخشی از فعالیت هایی است که در این سال ها در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، انجام شد و این فعالیت ها، ادامه دارد.

مطرح شدن فقه در عرصه های مختلف

آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در ادامه این مراسم با اشاره به مفهوم فقه معاصر اظهار کرد: فقه معاصر ادبیاتی است که در چند سال اخیر وارد ادبیات ما شده است. البته در واقع فقه ما همیشه معاصر بوده است و فقهای همیشه به شرایط روز توجه داشتند. لذا وقتی از فقه معاصر سخن می گوییم باید مشخص کنیم که منظور ما از فقه معاصر این است که فقه به موضوعات معاصر توجه داشته باشد یا این که دامنه فقه متناسب با شرایط روز تغییر پیدا کند.

وی ادامه داد: یک زمانی فقه فردی داشتیم و فقه اجتماعی و فقه حکومت و فقه سیاسی نداشتیم، اما این موضوعات در چند دهه اخیر به صورت قوی در عرصه های علمی در حوزه ها، مطرح شده است. اکنون فقه حکومت و امنیت و بهداشت و همه چیز را داریم و این نماینگر جامعیت فقه است. لذا باید گفت فقه معاصر، فقهی که جامعیت آن مشخص شده است. فقه به صحنه آمده است و فقه مدعی اداره زندگی بشر در تمام ابعاد می باشد.

آیت الله فاضل لنکرانی، توجه به قرآن در فقه را ضروری دانست و تصریح کرد: برای تقویت فقه نباید از قرآن فاصله بگیریم، قرآن پایه های فقه را تقویت می کند. آیات اجتماعی، مبنای فقه اجتماعی است، این آیات در قرآن بسیار هستند و فروع فقهی بسیاری از آیات اجتماعی قرآن، استخراج می شود؛ لذا پژوهشگران در عرصه فقه باید اساس را قرآن قرار بدهند.

وی خاطرنشان کرد: فقه امروز یکی از مشکلاتی که دارد، تعارض با قانون است و این مسئله، هنوز حل نشده است. این که گفته می شود هر چیزی که در فقه آمده نباید در قانون بیایید در نهایت به حذف فقه، منجر می شود. حوزه مسئول است برای آنچه که از فقه است، راهکارهای تبدیل آن به قانون را ارائه بدهد.

ماموریت حوزه برای پرورش مجتهدین فقیه و جامع

آیت الله سید کاظم نورمفیدی نماینده ولی فقیه در استان گلستان در بخش پایانی این مراسم با اشاره به اهمیت پرداختن به فقه معاصر اظهار کرد: یکی از مسائلی که سال های بسیار ذهن من را مشغول کرد، این بود که فقه ما چطوری می تواند به نیازها و مشکلات این زمان، پاسخ بدهد. فقه گذشته ما معمولا به مسائل شخصی و فردی می پرداخت، این فقه نمی تواند پاسخگو باشد و باید فقه ما، متحول می شد. این کار شروع شد و حرکت به وجود آمد. امام خمینی(ره) در اواخر خود بحث تاثیر زمان و مکان در فقه را مطرح کردند و بعد از رحلت امام راحل، مقام معظم رهبری پیگیری زیادی در این زمینه داشتند و این حرکت در حوزه های علمیه به وسیله ایشان، پیگیری شد.

وی ادامه داد: امروزه حوزه های علمیه، جایگاه شایسته ای پیدا کرده و به جای خوبی رسیده است. تاسیس رشته های تحصیلی در حوزه های علمیه، اقدامی مبارکی است. فارغ التحصیلان این رشته ها، وارد جامعه می شوند، آنها باید بدانند که نماینده حوزه هستند و باید علاوه بر جنبه های علمی از ویژگی های اخلاقی برجسته، برخوردار باشند.

نماینده ولی فقیه در استان گلستان، ماموریت اصلی حوزه را پرورش مجتهدین شایسته و فقیه و جامع را دانست و تصریح کرد: نباید تاسیس رشته های تحصیلی تخصصی، حوزه را از فلسفه وجودی خود، مغفول کند. ما به مجتهدین به روز و زمان شناس و آشنا به جهان، نیازمند هستیم. مخاطب ما فقط داخل ایران نیست و باید جهان را در نظر بگیریم. نباید فقط به داخل کشور اکتفا کنیم، بلکه باید دنیا را مخاطب خود قرار بدهیم.

شایان ذکر است که درگاه جامع فقه معاصر شامل دانشنامه فقه معاصر، کتابخانه دیجیتال فقه معاصر، دروس خارج فقه معاصر، مجلات الکترونیکی فقه معاصر، نشست های علمی فقه معاصر و پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر است.

..............................

پایان پیام/ ۲۶۸