۲۰ آبان ۱۴۰۴ - ۱۷:۵۴
حکمت‌های نهج‌البلاغه ۳۱/ لزوم مرزبندی میان کفر و ایمان در اندیشه امیرمومنان(ع)

بیان اوصاف مومنان، روشی برای تطبیق دادن سلوک خود در زندگی با آن صفت‌هاست. ویژگی‌هایی که انسان با شناخت آنها می‌تواند مومنانه زیست کند و با ایمان حیات دنیایی خویش را به پایان برساند. بیان اوصاف مومنین در بخش‌های مختلف نهج‌البلاغه از امام علی(ع) نقل شده که حکمت ۳۱ نهج‌البلاغه، یکی از آن سخنان است. سخنانی که با بیان اوصاف کافران تکمیل شده تا انسان‌ها ویژگی‌های آن را شناخته و از آن نیز دوری کنند.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ حکمت سی و یکم نهج‌البلاغه از بلندترین حکمت‌های این کتاب  است که در منابع مختلف روایی، قبل و بعد از تدوین نهج‌البلاغه توسط سید رضی، این سخنان از امیرالمومنین(ع) و برخی دیگر از ائمه معصومین(ع) نقل شده است. مثلا در کتاب «غیبت شیخ طوسی» این سخنان به عنوان وصایای رسول خدا(ص) به امام علی(ع) روایت شده است. برخی از محققان نیز بیش از ۱۳۰ منبع از کتاب‌های تاریخی و  روایی برای این سخنان نقل کرده‌اند که نشانگر اعتبار فراوان سند و محتوای این حدیث است.

 امام علی(ع) در این روایت، برای ایمان و کفر، هر کدام چهار «پایه و بنیان» نقل کرده‌اند و هر کدام از این هشت مورد را نیز داری چهار پایه دیگر معرفی کرده‌اند، به بیان دیگر در این حدیث، ایمان دارای چهار پایه است که هر کدام از آنها بنیان‌های چهارگانه، دارای چهار بُعد می‌باشند. یعنی مجموعاً ۱۶ صفت ایمان بیان می‌شود. در موضوع کفر نیز همین تقسیم انجام شده و در نهایت ۱۶ ویژگی کفر بیان می‌شود.

اگرچه امکان بررسی تمامی این ۳۲ اوصاف در این نوشته کوتاه ممکن نیست، اما اگر بخواهیم نگاهی امروزی به این مبنا داشته باشیم می‌توان گفت که در این سخنان، پایه‌های ایمان، صبر و یقین و عدل و جهاد معرفی شده‌اند:

«الْإِیمَانُ عَلَی أَرْبَعِ دَعَائِمَ: عَلَی الصَّبْرِ وَ الْیَقِینِ وَ الْعَدْلِ وَ الْجِهَادِ». در ادامه، بعد از معرفی ارکان چهارگانه صبر، یقین و عدل، بنیان‌های جهاد معرفی می‌شود: «وَ الْجِهَادُ مِنْهَا عَلَی أَرْبَعِ شُعَبٍ: عَلَی الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ الصِّدْقِ فِی الْمَوَاطِنِ وَ شَنَآنِ الْفَاسِقِینَ؛ فَمَنْ أَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ شَدَّ ظُهُورَ الْمُؤْمِنِینَ وَ مَنْ نَهَی عَنِ الْمُنْکَرِ أَرْغَمَ أُنُوفَ الْکَافِرِینَ وَ مَنْ صَدَقَ فِی الْمَوَاطِنِ قَضَی مَا عَلَیْهِ وَ مَنْ شَنِئَ الْفَاسِقِینَ وَ غَضِبَ لِلَّهِ غَضِبَ اللَّهُ لَهُ وَ أَرْضَاهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ؛ جهاد را نیز چهار شعبه است: امر به معروف و نهی از منکر و پیکار در راه دین و دشمنی با فاسقان. پس، هر که امر به معروف کند، مؤمنان را پشتیبانی نیکوست و هر که نهی از منکر نماید، بینی منافقان را بر خاک مالیده و هر که در راه خدا پیکار کند، آنچه را بر عهده داشته به جای آورده و هر که با فاسقان دشمنی کند و برای خدا خشمگین شود، خدا را در روز جزا خشنود ساخته است.»

مقام معظم رهبری در شرحی که بر این حدیث فرموده‌اند، «الصِّدْقِ فِی الْمَوَاطِنِ» را علاوه بر صداقت، «صراحت در موضع گیری‌ها» معنا کرده‌اند و «شَنَآنِ الْفَاسِقِینَ» را با واژه دشمنی با فاسقین و لزوم «مرزبندی» مشخص با آنان، توضیح داده‌اند.

ایشان در توضیح این عبارات فرموده‌اند: «بنده هیچ اعتقاد ندارم که با کفار باید قطع رابطه کرد؛ نه، مرز شما و کفار باید معلوم باشد؛ مرز شما و فساق باید معلوم باشد؛ مرز شما با آنهایی که جمهوری اسلامی را قبول ندارند، باید معلوم باشد. یک وقت هم لازم است در جایی انسان با همان کسی هم که جمهوری اسلامی را قبول ندارد، تعامل کند؛ اما معلوم است که او، اوست و شما، شمایید؛ مخلوط نشوید.»

سید علی اصغر حسینی/ ابنا

....................

پایان پیام

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha