به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ نشست علمی «روششناسی استخراج مؤلفههای بنیادین سبک زندگی اسلامی و اهلبیتی(ع)» امروز دوشنبه ۱ دی ماه ۱۴۰۴ برگزار شد. این برنامه با همکاری دفتر امور مطالعات و پژوهش مجمع جهانی اهلبیت(ع) و مؤسسه آموزشهای کوتاهمدت جامعةالمصطفیالعالمیة و خبرگزاری ابنا تشکیل شد و دکتر مهدی فدایی، معاون پژوهشی دانشگاه باقرالعلوم(ع) به عنوان ارائهدهنده و دکتر داود صفا به عنوان دبیر علمی در آن حضور یافتند.
به گزارش خبرنگار ابنا، مهدی فدایی در ابتدای این نشست به تشریح فاز صفر کلانپروژه سبک زندگی پرداخت و اعلام کرد که بیش از ۳۰ محقق و پژوهشگر در این مسیر همکاری داشتهاند.
وی استخراج عرصهها و ریزموضوعات را نخستین گام این طرح برشمرد. این پژوهشگر با اشاره به اختلاط معنایی واژه سبک زندگی با مفاهیمی چون اخلاق و سیره، بر لزوم تفکیک دقیق این حوزهها تأکید کرد.
فدایی خاطرنشان ساخت که در مرحله مسئلهشناسی، وضعیت شیعیان در مناطق مختلف از جمله آفریقا، اروپا و آمریکای لاتین بررسی شده است.
ضرورت تدوین نظامواره مسائل در جوامع مدرن
داود صفا در ادامه این نشست، موضوع سبک زندگی را یکی از محورهای اصلی مطالعاتی مجمع جهانی اهلبیت(ع) دانست و بر اهمیت توجه به نظام مسائل جوامع در اقلیمهای گوناگون تأکید کرد.
به گفته مسئول دفتر امور مطالعات، تحقیقات و پژوهش مجمع جهانی اهلبیت(ع)، با حرکت جوامع به سوی مدرنیته، چالشهای جدی در این حوزه پدید آمده است که نیازمند تولید محتوای علمی دقیق است.
وی معتقد است باید پارادایمها و الگوهای مسئلهساز شناسایی و با زبان علمی تبیین شوند تا پاسخگوی نیاز واقعی مخاطبان در خارج از کشور باشند.
عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی همچنین پیوند میان سبک زندگی و تمدن نوین اسلامی را از ضرورتهای اساسی برشمرد.
در ادامه دکتر فدایی ارائهدهنده نشست، با تبیین مدلهای مختلف جامعهشناسی و روانشناسی، به تشریح تفاوتهای ذاتیات و عناصر شناور در زندگی دینی پرداخت.
فدایی اظهار داشت که ذاتیات شامل عناصری مانند عدالت و کرامت انسانی است که زمان و مکان بر آنها تأثیری ندارد و خروج از آنها به معنای فاصله گرفتن از سبک زندگی اهلبیتی است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به عناصر شناور اشاره کرد که متناسب با شرایط فرهنگی و جغرافیایی تغییر میکنند. این استاد دانشگاه تأکید کرد که توجه به ذائقه و سیالیت، از ارکان اصلی درک صحیح سبک زندگی در دنیای امروز است.
«سبکهای زندگی اهلبیتی» و «سبکهای زندگی اسلامی» به صورت جمع درست است
فدایی با استناد به دیدگاه طیفی از اندیشمندان، تأکید میورزد که ما اساساً با یک سبک زندگی واحد روبرو نیستیم، بلکه با مجموعهای از «سبکهای زندگی» مواجه هستیم. از این رو، او معتقد است که در مطالعات دینی نیز به جای استفاده از یک واژه مفرد، منطقیتر است که از تعابیری همچون «سبکهای زندگی اهلبیتی» یا «سبکهای زندگی اسلامی» استفاده شود. این ضرورت ناشی از ویژگیهایی مانند «سیالیت» و «تنوع ذائقهها» است که باعث میشود الگوهای رفتاری در اقلیمهای جغرافیایی و شرایط زمانی مختلف، متفاوت و متنوع باشند.
.
.
پاسخ به چالشهای نوظهور و مفهوم کتاب زنده
در بخش دیگری از این گفتگو، روشهای پاسخگویی به مسائل مستحدثه و پدیدههای جدید مورد بحث قرار گرفت.
فدایی فرآیندی چهار مرحلهای شامل تشخیص نسبت پدیده با مقاصد کلان، استنباط حکم از منابع وحیانی، طراحی الگوهای اجرایی و ارزیابی پویا را پیشنهاد داد.
وی هدف نهایی این پروژه را رسیدن به مفهوم «کتاب زنده» یا تعاملی عنوان کرد که در آن محققان بومی در مناطق مختلف جهان بتوانند با استفاده از بستر طراحیشده، مسائل منطقه خود را حل کنند. استفاده از ظرفیتهای وقف و مشارکت تجار شیعه برای تأمین زیرساختهای رسانهای و ساختارها و سکوهای تعاملی از دیگر پیشنهادهای مطرح شده در این نشست بود.
لزوم تغییر زبان و بومیسازی محتوا
منتقدان حاضر در نشست بر ضرورت نگاه میدانی و استقرایی در پژوهشها تأکید کردند. به باور کارشناسان، مسائل یک جوان در افغانستان یا هند با تصورات ذهنی محققان در مرکز میتواند متفاوت باشد و نمیتوان صرفاً با رویکرد قیاسی به حل آنها پرداخت. همچنین بر لزوم بازنگری در زبان ارتباطی با نسل جدید و استفاده از قالبهای هنری و رسانهای تأکید شد.
فدایی در پاسخ، ضمن تأیید ضرورت نگاه میدانی، خاطرنشان کرد که هدف فاز صفر پروژه، تولید ابزار و شیوه و روش، برای محققان بومی بوده است تا آنها بتوانند بر اساس واقعیتهای محیطی خود دست به تولید محتوا بزنند.
........
پایان پیام/
نظر شما