۲۹ اسفند ۱۴۰۳ - ۰۸:۰۰
نگاهی قرآنی به دعای تحویل سال/ سنت‌های خوب نوروز، دینی است

دعای مشهور «یا مقلب القلوب و الابصار» که به عنوان دعای تحویل سال شناخته می‌شود، مشهورترین دعای هنگام تحویل سال در میان ایرانیان است. نگاهی قرآنی به دعای تحویل سال از نگاه مفسر بزرگ قرآن کریم، حضرت آیت‌الله جوادی آملی خواندنی است.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) - ابنا - آیت‌الله جوادی آملی در کتاب شریف «مفاتیح الحیات»، درباره سنت‌های مردم می‌نویسند: در میان ملت‌ها و اقوام و پیروان ادیان و مذاهب، سنت‌ها و رسم‌هایی از گذشته دور تا کنون در کار بوده و هست که برخی از آن‌ها پسندیده و برخی ناپسندند. سنت‌های پسندیده مصداق این حدیث شریف هستند که پیامبر گرامی(ص) فرمود: «هر که راه و رسم نیکویی را بنیان نهاد، در پاداش عمل به آن تا روز قیامت سهیم است، بی‌آنکه از اجر دیگران کاسته شود.»(۱). سنت‌های ناپسند نیز مصداق حدیثی دیگرند که آن گرامی فرمود: «هرکس روش زشتی را پایه گذاشت، در کیفر و پیامد عمل به آن تا روز قیامت شریک است».(۲)

ایشان با اشاره به سنت «نوروز» در میان ایرانیان ادامه می‌دهد: نوروز به معنای روز نو است و در اصطلاح رایج این مرز و بوم، به نخستین روز فروردین و رسیدن آفتاب به برج حَمَل و آغاز بهار، نوروز گفته می‌شود. برای این روز در میان ایرانیان و برخی اقوام و کشورهای دیگر، آداب و رسومی وجود دارد. احادیثی که در منابع روایی درباره این روز آمده‌اند، با صرف نظر از سند آن‌ها، به لحاظ محتوا متعارض هستند؛ برخی آن را تأیید  و برخی نفی کرده‌اند. با توجه به مطالبی که درباره اصل زمان و تغییر آن در عنوان اشارات گفته می‌شود به نظر می‌رسد رد و تأیید در این روایات به لحاظ رسم‌های ناپسند و پسندیده نوروز باشد؛ یعنی روایت نفی درباره سنت‌های نادرست آن باشد و روایت تأیید، سنت‌های خوب آن را تأیید می‌کند.

ایشان تاکید می‌کند: این احتمال هم وجود دارد که روایت تأیید، شاید به جهت نزدیک بودن این روز با حادثه غدیر و ولایت حضرت امیرمومنان(ع) باشد، چرا که بر اساس برخی محاسبات ریاضی و نجومی، جریان غدیر در سال دهم هجرت در روز ۲۷ اسفندماه بوده است. پیامبر اکرم(ص) نیز تا سه روز جهت بیعت گرفتن در سرزمین غدیر درنگ فرمودند، پس نوروز سال دهم هجری هم‌زمان با غدیر بود.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به برخی از سنت‌های نوروز ادامه می‌دهد: برخی از سنت‌های خوب آن در شمار اموری است که اسلام به صورت کلی بر آن‌ها تأکید دارد؛ مانند نظافت و خانه‌تکانی، نیکوکاری، کمک به نیازمندان، به ویژه خویشان و بستگان، توجه به سالمندان، مهر و محبت به یکدیگر، صله رحم و دید و بازدید دوستان که بسا از این طریق کینه‌های دیرین زدوده می‌شوند و نیز از سنت‌های خوب آن، روی آوردن به پاکی و طهارت معنوی است که مومنان با رفتن به قبرستان‌ها و اماکن مذهبی و زیارتگاه‌ها به ذکر و دعا می‌پردازند و دعای «یا مُقَلّبَ القُلُوبِ وَالأبْصَارِ یا مُدَبّرَ اللّیلِ وَ النَّهَارِ وَ یا مُحَوَّلَ الحَوْلِ وَ الأحّوَالِ حَوّلْ حَالَنَا إلَی أحْسَنِ الحَالِ»، ورد زبانشان است.

ایشان در شرح دعای تحویل سال و تناسب این دعا با عید نوروز بیان می‌کند: جریان «مقلّب القلوب و الأبصار» در قرآن دو جا ذکر شده و هر دو جا مربوط به مسئله معاد و قیامت است. یکی اینکه فرمود: افراد کافری که دل‌هایشان را تطهیر نکردند و آلوده هستند، ما در قیامت دل‌های این‌ها را زیر و رو می‌کنیم: «وَنُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَأَبْصَارَهُمْ کَمَا لَمْ یؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ» و در جای دیگر در سوره مبارکه نور که از رجال الهی سخن به میان می‌آید، می‌فرماید: رجال الهی کسانی‌اند که «لاَّ تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَلاَ بَیعٌ عَن ذِکْرِ اللَّهِ» اینها کسانی‌اند که «یخَافُونَ یوْماً تَتَقَلَّبُ فِیهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ» اینها از روزی می‌ترسند که دل‌ها زیر و رو می‌شود، چشم‌ها برگردانده و زیر و رو می‌شود که این هم باز مربوط به مسئله قیامت است.


منابع:

۱- کتاب: الکافی، شیخ کلینی، ج‏۵، ص ۹

۲- کتاب: تفسیر نور الثقلین،  ج۱، ص۷۳

۳- سوره  انعام، آیه ۱۱۰

۴- سوره نور، آیه ۳۷

..........................

پایان پیام

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha