به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ مسئله آب و امنیت آبی همچنان یکی از موضوعات داغ در صحنه تنش میان هند و پاکستان است؛ موضوعی که می‌تواند دوباره شعله‌ور شدن درگیری میان دو کشور را رقم بزند، در حالی که رقابت تاریخی و ژئوپلیتیکی میان آن‌ها با سخنان خصمانه متقابل آمیخته شده است.
کارشناسان امنیت آبی در پاکستان هشدار داده‌اند که استفاده هند از آب به‌عنوان سلاح، بخش کشاورزی پاکستان را تهدید می‌کند. کشاورزان پاکستانی به‌خوبی از خطر تلاش‌های هند برای ساخت سدها و کانال‌هایی آگاهند که ممکن است جریان آب به‌سمت مزارع‌شان را کاهش داده و امنیت غذایی کشور را با خطر مواجه کند. ۸۰ درصد زمین‌های کشاورزی پاکستان به آبیاری از رودخانه‌هایی متکی هستند که از هند سرچشمه می‌گیرند، و بنابراین اتکای بخش کشاورزی پاکستان به این رودخانه‌ها مسأله‌ای حیاتی و مرگ‌وزندگی است.
به گفته شیراز جمیل میمن، کارشناس حوزه آب در مؤسسه سیاست‌گذاری توسعه پایدار اسلام‌آباد، ارتباطات بین دو کشور قطع شده و او نسبت به اقدامات هند در ساخت سازه‌هایی در رودخانه چناب و احداث سد «کیشنگنگا» بر روی رود نیلوم در کشمیر اشغالی هشدار داده است.
اهمیت حیاتی آب برای پاکستان
۶۵ سال پیش، هند و پاکستان معاهده‌ای تحت عنوان «پیمان آب رود سند» امضا کردند که هدف آن تنظیم بهره‌برداری از منابع آبی مشترک میان دو کشور بود. بر اساس این معاهده، پاکستان حق استفاده از سه رود غربی (سند، چناب و جهلوم) و هند حق استفاده از سه رود شرقی (راوی، بیاس و سوتلج) را به‌دست آورد.
از نظر آماری، بخش کشاورزی ۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی پاکستان و یک‌چهارم صادرات این کشور را شامل می‌شود و منبع درآمد بیش از یک‌سوم نیروی کار است. افزون بر این، بخش عمده برق تولیدی از نیروگاه‌های آبی بر پایه این رودخانه‌ها تولید می‌شود.
در مناطق روستایی ایالت پنجاب در شمال‌شرق پاکستان، کشاورزان برای خلوص آب و تمیز بودن کانال‌های آبی اهمیت زیادی قائل‌اند. حدود نیمی از درآمد ۸ میلیون خانوار روستایی از تولیدات دامی تأمین می‌شود و دام‌پروری نیز نزدیک به ۱۴ درصد از تولید ناخالص داخلی پاکستان را تشکیل می‌دهد.
تنش‌های پاکستان و هند پیرامون منابع آبی
اسلام آباد از منظر سیاسی، اقدام هند در تعلیق پیمان آب رود سند و تلاش برای اجرای پروژه‌هایی بر رودخانه‌هایی که به پاکستان می‌ریزند را غیرقانونی می‌داند. در گفتمان سیاسی و نظامی پاکستان، تعرض به منابع آبی معادل اعلان جنگ تلقی می‌شود. نخست‌وزیر پاکستان شهباز شریف گفته است: اگر هند آب را بر ما ببندد، خون جاری خواهد شد.
در مقابل، نخست‌وزیر هند نارندرا مودی روز پنجشنبه اعلام کرد که پاکستان آبی از رودخانه‌هایی که هند حق استفاده از آن‌ها را دارد، نخواهد گرفت؛ اظهاراتی که تنش‌ها را پس از حمله خونین در کشمیر تشدید کرده است.
این سخنان در حالی مطرح شد که حدود یک ماه پیش، حمله‌ای منجر به کشته شدن ۲۶ نفر – که بیشترشان گردشگر هندو بودند – در بخش تحت کنترل هند از کشمیر شد. دهلی‌نو پاکستان را متهم به دست‌داشتن در این حمله کرد، اما اسلام‌آباد این اتهام را رد کرد. در پاسخ به این حمله، هند مجموعه‌ای از اقدامات تلافی‌جویانه از جمله تعلیق معاهده آب رود سند را در پیش گرفت، هرچند وزیر دارایی پاکستان اخیراً اعلام کرد که این تعلیق تأثیر فوری نخواهد داشت.
در هفته‌های اخیر، تنش‌های نظامی میان هند و پاکستان به بالاترین سطح خود در سه دهه گذشته رسیده بود، اما در نهایت دو طرف در تاریخ ۱۰ مه به توافق آتش‌بس رسیدند.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸
نظر شما