روستاهای مرزی پاکستان در محاصره جنگ و سیلاب/ تخلیه‌های پیاپی ادامه دارد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ وقتی سیلاب‌هایی که از مرز هند وارد شده بود، این ماه به روستای «شاما» مادر ۳۰ ساله در شرق پاکستان رسید، او می‌دانست باید چه کند. چهار فرزندش را جمع کرد و آماده رفتن شد. این دومین باری بود که شاما در سال جاری مجبور به فرار می‌شد؛ بار اول در ماه می بود، زمانی که درگیری نظامی میان دو کشور او را وادار به ترک خانه‌اش کرد.

«شاما» مادر ۳۰ ساله، در حالی که همسرش در حال انتقال ۱۰ رأس گاو به زمین مرتفعی با قایق بود، گفت: چند بار باید خانه‌مان را تخلیه کنیم؟ در جنگ خیلی چیزها مثل روزهای مدرسه بچه‌ها را از دست دادیم و حالا آب، ما را دوباره مجبور به کوچ کرده. سختی‌ها تمامی ندارند.

رنج شاما در سراسر شهر کسور که درگیر سیلاب شده، پژواک یافته است. خانواده‌ها می‌گویند از جابه‌جایی‌های مکرر در ماه‌های اخیر خسته شده‌اند؛ ابتدا به‌خاطر جنگ، حالا به‌خاطر طبیعت.

«بی‌بی زبیده» مادر ۲۷ ساله‌ای که با ۷ نفر از بستگانش در خانه‌ای سه‌خوابه روبه‌روی مسجدی زندگی می‌کند که اکنون پیام‌های تخلیه پخش می‌کند، گفت: سیلاب‌ها از اوایل این ماه شروع شدند و بدتر شدند.

از بلندگوهای مساجد که معمولاً برای اذان استفاده می‌شوند، این بار پیامی متفاوت شنیده می‌شود: قایق‌ها آماده‌اند تا هر کسی که بخواهد، منطقه را ترک کند. زبیده می‌گوید: وقتی اینجا زندگی می‌کنی، یعنی پذیرفته‌ای در سایه تهدید جنگ و خطر سیلاب زندگی کنی. آدم کجا برود؟

شهر کسور تنها چند کیلومتر با مرز هند فاصله دارد. ساکنان از پشت‌بام خانه‌ها و قایق‌های نجات، ایست‌های بازرسی هند را در افق دیده‌اند؛ یادآوری تلخی از اینکه سرنوشت‌شان با تصمیماتی در آن سوی مرز گره خورده است.

میان جنگ و طبیعت

دو کشور هند و پاکستان در طول بیش از شش دهه، طبق معاهده آب رود سند بر رودخانه‌هایی که از مرز عبور می‌کنند، نظارت مشترک داشته‌اند. اما هند اوایل امسال این توافق را تعلیق کرد، پس از آنکه ۲۶ نفر در حمله‌ای کشته شدند که دهلی نو مدعی شد عاملانش از سوی اسلام‌آباد حمایت شده‌اند؛ ادعایی که پاکستان رد کرده است.

این حمله منجر به درگیری‌های مرزی کوتاه اما شدید میان دو کشور مسلح به سلاح هسته‌ای شد و روستاییانی مانند شاما را مجبور به ترک خانه‌هایشان کرد. سپس فصل باران‌های موسمی فرا رسید و رودخانه‌ها طغیان کردند، و مردم بار دیگر مجبور به کوچ شدند.

خانواده‌ها با قایق‌های چوبی باریک، در حالی که موتورسیکلت‌ها، وسایل خانه، بزها و کودکان را حمل می‌کردند، از میان زمین‌هایی عبور می‌کردند که حالا به رودخانه تبدیل شده‌اند.

«محمد ارسلان» یکی از نیروهای امداد، گفت که بسیاری از روستاییان در تخلیه تردید داشتند. او که در روزهای اخیر بیش از ۱۵۰۰ نفر را با قایق به مناطق امن منتقل کرده، می‌گوید: مردم همیشه نمی‌خواهند بروند، چون می‌ترسند اموالشان دزدیده شود. آن‌ها بارها این کار را کرده‌اند و خسته‌اند.

او در حالی که برگ‌های گیر کرده در موتور قایق را پاک می‌کرد، افزود: آن‌ها حیوانات‌شان را دوست دارند، و گاهی بدون بز و گوسفند حاضر به رفتن نیستند.

اداره مدیریت بحران ایالت «پنجاب» پاکستان اعلام کرد که سطح آب رودخانه «سوتلج» در منطقه «گاندا سینگ والا» به بالاترین حد خود در دهه‌های اخیر رسیده، پس از آنکه سدی در هند دچار شکست شد.

تاکنون دست‌کم ۲۸ نفر جان خود را از دست داده‌اند، و با حرکت آب به سمت جنوب ایالت پنجاب، مناطق جدیدی در معرض خطر قرار گرفته‌اند. در هند نیز، طوفان‌های رعدآسا در مناطق «رامبان» و «ماهور» در ایالت جامو و کشمیر باعث مرگ ۱۰ نفر شده‌اند.

بن‌بست مرزی

مقامات پاکستانی می‌گویند بحران با تصمیم هند برای تعلیق معاهده آب رود سند تشدید شده، زیرا این اقدام تبادل داده‌های رودخانه‌ای را که دهه‌ها ادامه داشت، متوقف کرده است. اسلام‌آباد همچنین هند را متهم کرده که بدون هشدار قبلی، حجم زیادی از آب را رها کرده است.

«احسن اقبال» وزیر برنامه‌ریزی پاکستان به خبرگزاری رویترز گفت: اگر معاهده فعال بود، می‌توانستیم بهتر با این بحران مقابله کنیم.

در مقابل، هند ادعای عمدی بودن سیلاب را رد کرده و باران‌های موسمی شدید را عامل اصلی دانسته است. هند همچنین اعلام کرده که هشدارهای متعددی درباره خطر سیلاب صادر کرده است.

مقامات هندی گفته‌اند که دو دروازه سد «مادهوبور» در رودخانه «راوی» به‌دلیل بالا آمدن سطح آب آسیب دیده‌اند.

در پاکستان، کشاورزان می‌گویند که سیلاب، معیشت‌شان را نابود کرده است. «محمد امجد» کشاورز برنج و سبزیجات، گفت: 6 هکتار از زمینم از بین رفته. بیشتر زنان و کودکان تخلیه شده‌اند، مردها مانده‌اند تا از باقی‌مانده‌ها محافظت کنند.

این موج‌های پیاپی از کوچ، ضعف جوامع ساکن در مرزهای شرقی پرتنش پاکستان را آشکار کرده است.

مقامات هشدار داده‌اند که با شدت گرفتن تغییرات اقلیمی، باران‌های موسمی و اختلافات بر سر رودخانه‌های مرزی، بحران‌ها ممکن است وخیم‌تر شوند و برنامه‌ریزی برای مقابله با بلایای طبیعی را با چالش‌های جدی مواجه کنند.

«نواب‌الدین» مالک زمین ۷۴ ساله، می‌گوید: سیلاب‌های زیادی دیده‌ام، اما حالا خیلی بیشتر و مکرر شده‌اند. او به سیلاب‌های شدید سال‌های ۱۹۸۸، ۲۰۲۳ و ۲۰۲۵ اشاره می‌کند.

«زبیده» که خانه و زمین کشاورزی تازه احیاء شده‌اش زیر آب رفته، می‌گوید: نه جنگ می‌خواهیم، نه سیلاب. فقط می‌خواهیم زندگی کنیم.

..............................

پایان پیام/ ۲۶۸